Retrophyllum
Retrophyllum – rodzaj drzew i krzewów z rodziny zastrzalinowatych (Podocarpaceae). Obejmuje 5[4][5]–6[6] gatunków. R. vitiense rośnie w tropikalnych lasach na niżu i w górach na Molukach na wyspie Morotai, na Nowej Gwinei, Archipelagu Bismarcka, Wyspach Banksa i Fidżi[4]. R. comptonii tworzy górskie lasy na Nowej Kaledonii. Na tej też wyspie, w jej południowej części występuje jedyny przedstawiciel nagonasiennych rosnący w wodach płynących – R. minus. R. rospigliosii rośnie w lasach tropikalnych w północnej części Andów (od Wenezueli po Boliwię). R. piresii znany jest tylko ze stanu Rondônia w Brazylii[4].
Retrophyllum rospigliosii | |||
Systematyka[1][2] | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | |||
Klasa | |||
Rząd | |||
Rodzina | |||
Rodzaj |
Retrophyllum | ||
Nazwa systematyczna | |||
Retrophyllum C. N. Page Notes Roy. Bot. Gard. Edinburgh 45: 379. 22 Feb 1989[3] | |||
Typ nomenklatoryczny | |||
R. vitiense (B. C. Seemann) C. N. Page[3] | |||
Synonimy | |||
|
Za gatunek zagrożony przez Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody (IUCN) uznawany jest R. minus. Za narażony uważany R. rospigliosii. Pozostałe gatunki mają status wymagających najmniejszej troski, z wyjątkiem R. piresii, dla którego niedostatek danych uniemożliwia określenie stopnia zagrożenia[7].
Morfologia
edytuj- Pokrój
- Zimozielone, okazałe drzewa (R. comptonii osiąga 30 m wysokości, R. rospigliosii i R. vitiense do 43–45 m) i krzewy lub niskie drzewa osiągające 2–3 m wysokości (R. minus). Ten ostatni gatunek rosnąc w wodzie często ma pień u nasady rozdęty[8].
- Liście
- Lancetowate do wąskojajowatych, skrętoległe, ukośnie odstające, na pędach bocznych rozpostarte grzebieniasto na boki. U nasady z krótkimi ogonkami skręconymi o 90°[9].
- Organy generatywne
- Strobile męskie pojedyncze lub zebrane w skupienia wyrastają na nagich, krótkich szypułach oraz na końcach krótkich odgałęzień bocznych. Ziarna pyłku wyposażone są w dwa worki powietrzne. Strobile żeńskie wyrastają pojedynczo, rzadko po dwa. Mięsista łuska okrywająca nasiono ma kształt jajowato-gruszkowaty i na szczycie jest zaostrzona. Osiąga od 12 do 20 mm długości i 8–18 mm średnicy. Dojrzała ma kolor czerwono-fioletowy. Wsparta jest kilkoma bardzo drobnymi łuskami płonnymi u nasady. Szypuła nigdy nie jest u tego rodzaju mięsista[9].
Systematyka
edytujRodzaj zaliczany jest do rodziny zastrzalinowatych (Podocarpaceae)[2]. W obrębie rodziny tworzy grupę „Podocarpoid” wspólnie z rodzajami Afrocarpus, nierozwidnia Nageia i zastrzalin Podocarpus[10].
- Wykaz gatunków[6]
- Retrophyllum comptonii (J.Buchholz) C.N.Page
- Retrophyllum filicifolium (N.E.Gray) R.R.Mill
- Retrophyllum minus (Carrière) C.N.Page
- Retrophyllum piresii (Silba) C.N.Page
- Retrophyllum rospigliosii (Pilg.) C.N.Page
- Retrophyllum vitiense (Seem.) C.N.Page
Przypisy
edytuj- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
- ↑ a b M.J.M. Christenhusz i inni, A new classification and linear sequence of extant gymnosperms, „Phytotaxa”, 19 (1), 2011, s. 55–70, DOI: 10.11646/phytotaxa.19.1.3 (ang.).
- ↑ a b c Retrophyllum. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian National Museum of Natural History. [dostęp 2020-02-14]. (ang.).
- ↑ a b c Aljos Farjon, Denis Filer: An Atlas of the World's Conifers: An Analysis of Their Distribution, Biogeography, Diversity, and Conservation Status. Leiden, Boston: BRILL, 2013, s. 235, 410-411, 447. ISBN 978-9004211803.
- ↑ David J. Mabberley , Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 787, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .
- ↑ a b Retrophyllum C.N.Page. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2020-02-14].
- ↑ Retrophyllum. [w:] The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2019-2 [on-line]. [dostęp 2020-02-14].
- ↑ John Silba: Encyclopedia coniferae. Corvallis, Oregon, USA: Harold N. Moldenkeand, Alma L. Moldenke, 1986, s. 76-79, seria: Phytologia Memoirs.
- ↑ a b K.U.Kramer, P.S. Green (red.): The Families and Genera of Vascular Plants. I. Pteridophytes and Gymnosperms. Berlin, Heidelberg, New York, London, Paris, Tokyo, Hongkong, Barcelona: Springer-Verlag, 1990, s. 337-338. ISBN 3-540-51794-4.
- ↑ David B. Neale, Nicholas C. Wheeler: The Conifers: Genomes, Variation and Evolution. Springer, 2019, s. 438, 459. ISBN 978-3-319-46806-8.