Republikańska rebelia w Afganistanie
Republikańska rebelia w Afganistanie (zwana także konfliktem w Pandższirze) – konflikt zbrojny pomiędzy resztkami armii obalonej Islamskiej Republiki Afganistanu i lokalnym ruchem oporu, a Islamskim Emiratem Afganistanu (kontrolowanym przez talibów). Konflikt rozpoczął się 17 sierpnia 2021 po upadku Kabulu kończącym dwudziestoletnią wojnę w Afganistanie i objęciu przez Amrullaha Saleha prezydencji afgańskiej oraz jego zapowiedzi kontynuowania oporu. Dziesięć dni później obie strony ogłosiły zawieszenie broni i zgodziły się rozwiązać wszystkie problemy w drodze dialogu[2].
 Talibowie w Pandższirze | |||
| Czas |
od 17 sierpnia 2021 | ||
|---|---|---|---|
| Miejsce | |||
| Terytorium | |||
| Przyczyna |
przejęcie władzy w Afganistanie przez talibów 15 sierpnia 2021 | ||
| Wynik |
| ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Dowódcy | |||
| |||
Położenie na mapie Afganistanu  | |||
| 35°16′00,0120″N 69°28′00,0120″E/35,266670 69,466670 | |||
Geneza
edytujByła Islamska Republika Afganistanu sprawowała de facto kontrolę nad doliną Pandższir, która w dużej mierze przylega do prowincji Pandższir i od sierpnia 2021 do końca tego roku[3][4] była „jedynym regionem niepodbitym przez talibów”[5][6].
Ludność doliny Pandższiru składa się w większości z etnicznych Tadżyków, podczas gdy większość talibów to Pasztunowie. Dolina jest dobrze znana ze swoich naturalnych mechanizmów obronnych. Otoczony górami Hindukusz, Pandższir nigdy nie padł łupem Sowietów podczas inwazji w latach 80., ani talibów podczas wojny domowej w 1990 roku[7].
17 sierpnia 2021 Amrullah Saleh – powołując się na postanowienia konstytucji Afganistanu – ogłosił się prezydentem Afganistanu z doliny Padższir i obiecał kontynuować operacje wojskowe przeciwko talibom. Jego pretensje do prezydentury poparli Ahmad Masud i minister obrony Islamskiej Republiki Afganistanu Bismillah Khan Mohammadi wraz z Ambasadą Islamskiej Republiki Afganistanu w Duszanbe. Mniej więcej w tym samym czasie resztki Afgańskiej Armii Narodowej zaczęły gromadzić się w dolinie Pandższir za namową Masuda wraz z miejscową ludnością cywilną, która odpowiedziała na jego wezwania mobilizacyjne[8].
23 sierpnia 2021 Masud nawiązał kontakt z anonimowymi amerykańskimi prawodawcami. 26 sierpnia 2021 r. talibowie i ruch oporu ogłosili zawieszenie broni. Rzecznik talibów Zajbatullah Mudżahid oświadczył, że prawdopodobieństwo uniknięcia wojny wynosi 80 proc.
29 sierpnia 2021 na polecenie talibów zamknięto usługi internetowe i telekomunikacyjne w całej prowincji Pandższiru[9]. 3 września 2021 Talibowie ogłosili przejęcie kontroli nad wilajetem Pandższir, co zdementowały Narodowe Siły Oporu[10]. W grudniu 2022 roku NRF nie kontrolowało już żadnego terytorium, ale nadal przeprowadzają ataki partyzanckie typu wojny podjazdowej[1].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Frustrated with the Taliban, US Officials Meet Anti-Taliban Figures [online], Voice of America [dostęp 2021-12-20], Cytat: The NRF has executed hit-and-run attacks against the Taliban in some parts of Afghanistan but has not been able to hold territory..
- ↑ Talibowie: Otoczyliśmy Pandższir, ale chcemy rozmawiać [online], www.gazetaprawna.pl, 23 sierpnia 2021 [dostęp 2021-08-30].
- ↑ Frustrated with the Taliban, US Officials Meet Anti-Taliban Figures [online], VOA, 20 grudnia 2022 [dostęp 2023-08-31] (ang.).
- ↑ Siobhán O'Grady, Rachel Pannett, Panjshir Valley, last resistance holdout in Afghanistan, falls to the Taliban, „The Washington Post”, 7 września 2021, ISSN 0190-8286 [dostęp 2023-08-31] (ang.).
- ↑ At least seven Taliban reported killed in Panjshir fighting [online], Reuters, 31 sierpnia 2021 [dostęp 2021-09-03] (ang.).
- ↑ Afganistan: Walki w Dolinie Pandższiru. Talibowie ponieśli straty [online], www.rp.pl [dostęp 2021-09-01] (pol.).
- ↑ Business Insider Polska, 16:53 16 Sie, 308 949, Chaos i dramatyczne sceny w Afganistanie. Jak zaczęła się ta wojna i dlaczego się tak kończy? [online], Business Insider, 17 sierpnia 2021 [dostęp 2021-09-01] (pol.).
- ↑ Amrullah Saleh ogłosił się tymczasowym prezydentem Afganistanu [online], Bankier.pl, 17 sierpnia 2021 [dostęp 2021-09-01] (pol.).
- ↑ Chaos i okrucieństwo. Doniesienia z Doliny Pandższiru [online], www.rmf24.pl [dostęp 2022-03-28] (pol.).
- ↑ Wyborcza.pl [online], wyborcza.pl [dostęp 2021-09-04].