Reniów
Reniów – wieś w obwodzie tarnopolskim Ukrainy. 4 km na płd. wsch. od Załoziec, położona na prawym brzegu Seretu. Od płd. ograniczona stawem Reniowskim (nazwa wymieniona już w r. 1546) lub Wertełeckim (314 m n.p.m.), od wsch. lasem (384 m n.p.m.). Liczba mieszkańców przed 1939 r. wynosiła poniżej tysiąca, mieszana, z lekką przewagą ludności ruskiej nad polską. Położony na drugim brzegu Seretu przysiółek Nowosiółka miał ludność czysto polską.
 Cerkiew w Reniowie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Obwód | |
| Rejon |
zborowski |
| Powierzchnia |
1016 km² |
| Populacja (2001) • liczba ludności • gęstość |
|
| Nr kierunkowy |
3540 |
| Kod pocztowy |
47234 |
Położenie na mapie obwodu tarnopolskiego  | |
Położenie na mapie Ukrainy  | |
 49°46′13″N 25°23′10″E/49,770278 25,386111
| |
Historia
edytujWieś istniała już w XVI w., a według miejscowego podania założycielem osady miał być Hryń lub Hreń, który się tu pobudował Reniów należał do dóbr załozieckich i wraz z nimi kolejno zmieniał właścicieli. Ludność zajmowała się rolnictwem i pasterstwem (hodowla owiec), z którym zapewne wiązała się tradycja tkactwa ludowego. Parafie rzym.kat. i gr.kat. znajdowały się w Załoźcach. W 1908 r. z inicjatywy wójta wsi, Macieja Dajczaka, wybudowano kościół filialny pw. MB Królowej Polskiej, jednonawowy z wieżą, z kamienia łamanego. Autorem projektu był syn wójta, Wawrzyniec Dayczak, wtedy student Politechniki Lwowskiej, wykonawstwo zaś powierzono mistrzowi budowlanemu z Sieniawy, Stawarskiemu. Kamień na budowę podarował ówczesny właściciel wsi, Tadeusz Cieński: rodzina ufundowała również harmonię i ołtarz w stylu zakopiańskim (projektu Malacha, absolwenta szkoły w Zakopanem) z obrazem MB Częstochowskiej. W czasie działań wojennych w 1915 r. kościół został przez Niemców wysadzony w powietrze, a budulec użyty do budowy dróg. Zniszczeniu uległa wówczas też większość starej drewnianej zabudowy wsi. Ludność wcześniej ewakuowano do Czech (Morawy) do miejscowości m.in. Choceń. W 1927 r. architekt inż. Wawrzyniec Dayczak opracował projekt odbudowy kościoła, skromniejszy, bez wieży. Wykonawcą był mistrz murarski z Załoziec, Góral. Kościół poświęcono na początku 1939 r. Po II wojnie światowej zamieniony na magazyn, obecnie w stanie ruiny[1][2].
W II Rzeczypospolitej miejscowość leżała w powiecie zborowskim województwa tarnopolskiego. W latach 1944–1945 nacjonaliści ukraińscy z OUN-UPA zamordowali w różnych okolicznościach 12 Polaków[3].
Zabytki
edytuj- Cerkiew filialna gr.kat. z końca XIX w., murowana, usytuowana na miejscu starszej, drewnianej, budowana przez Stawarskiego. Kapliczka drewniana z figurką Św. Jana Nepomucena, w stylu rokokowym z w. XVIII. Budynek dworski, zwany „starą karczmą”.
Wybitni Reniowianie
edytuj- Wawrzyniec Dajczak – polski architekt
Pobliskie miejscowości
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ RENIÓW. Dawna kaplica p.w. Matki Bożej Królowej Polskiej (1905 - 1908, 1932 - 1938). Tarnopolski obw., Tarnopolski r-n (Zborowski r-n) | Kościoły i kaplice Ukrainy [online], rkc.in.ua [dostęp 2023-04-21].
- ↑ Poświęcenie nowego kościoła w Reniowie, powiat Zborów. „Wschód”. Nr 112, s. 6, 8 stycznia 1939.
- ↑ Henryk Komański, Szczepan Siekierka, Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie tarnopolskim 1939–1946, wyd. 2, Wrocław: Nortom, 2006, s. 487, ISBN 83-89684-61-6, ISBN 978-83-89684-61-5, OCLC 156875487.
Linki zewnętrzne
edytuj- Reniów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 616.
- Reniów na stronie Rady Najwyższej Ukrainy
- Reniów. kdajczak.republika.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-06-15)].