Rembieszyce
Rembieszyce – wieś sołecka[5] w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie jędrzejowskim, w gminie Małogoszcz[4][6].
| wieś | |
 Kościół pw. św. Piotra i Pawła w Rembieszycach | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2019) |
323[2] |
| Strefa numeracyjna |
41 |
| Kod pocztowy |
28-366[3] |
| Tablice rejestracyjne |
TJE |
| SIMC |
0249461[4] |
Położenie na mapie gminy Małogoszcz  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego  | |
Położenie na mapie powiatu jędrzejowskiego  | |
 50°45′28″N 20°17′52″E/50,757778 20,297778[1]
| |
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0249490 | Borki | osada |
| 0249478 | Pałeczki | osada |
| 0249484 | Podwyspa | osada |
Historia
edytujW średniowieczu Rembieszyce stanowiły uposażenie klasztoru cystersów w Jędrzejowie, któremu płacono dziesięcinę snopową i konopną. W XIV w. były siedliskiem rodu Odrowążów. Z Rembieszyc pochodził Mikołaj Odrowąż, który w 1447 r. został opatem klasztoru cystersów w Jędrzejowie. On też dokonał gruntownej przebudowy klasztoru i modernizacji kościoła w stylu gotyckim, zapraszając do prac najlepszych mistrzów m.in. Wita Stwosza[7].
Na początku XVI w. łany kmiece w Rembieszycach należały do parafii złotnickiej i płaciły dziesięcinę plebanowi w Złotnikach. Połowa Rembieszyc w wieku XVI należała do Odrowążów Karsznickich, następnie Karsznickich. W 1691 r. właścicielem Rembieszyc był Jan Zabielski, w połowie XVIII w. Rembieszyce stanowiły własność Komornickich herbu Nałęcz a następnie Wasilewskich.
W 1798 r. Rembieszyce kupił Franciszek Wolski, który w latach 1798-1799 ufundował we wsi nowy kościół. W 1827 r. wieś licząca 22 domy i 140 mórg była jedną z najuboższych w powiecie jędrzejowskim[7].
Od 1854 r. właścicielami majątku Rembieszyce byli Romuald Leon Kozłowski i jego żona Bronisława z Radziejowskich (ich grób znajduje się na cmentarzu w Złotnikach). 17 października 1856 r. w Rembieszycach urodziła się ich najstarsza córka Irena Kozłowska-Kosmowska, publicystka, działaczka społeczno-oświatowa a w 1859 r. najstarszy syn Stefan Kozłowski działacz rolniczy i społeczny, który w 1891 r. odziedziczył Rembieszyce. 6 czerwca 1892 r. w Rembieszycach urodził się najstarszy syn Stefana - Leon Kozłowski, późniejszy archeolog, profesor Uniwersytetu Lwowskiego, premier rządu RP w latach 1934–1935.
W 1877 r. powierzchnia folwarku, w skład którego wchodziły m.in. modrzewiowy dwór, 12 budynków, gorzelnia i stawy rybne, liczyła 490 mórg. Wieś liczyła w tym czasie 28 gospodarstw i 284 morgi[7].
W latach 1895–1898 Rembieszyce należały do Włodzimierza Lubienieckiego, a w latach 1898–1906 do Romualda Kozłowskiego (brata Stefana) i Lucyny ze Strasburgerów. Opis Rembieszyc z przełomu XIX i XX wieku pozostawiła w swoich wspomnieniach córka Romualda, Zofia Kozłowska-Budkowa, profesor historii Uniwersytetu Jagiellońskiego. Po roku 1906 właścicielami Rembieszyc byli m.in. Sucheccy i Bankiewiczowie[7].
W 1910 r. włościanie wsi Rembieszyce i Złotniki ufundowali sukienkę do obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej. Tak zwana sukienka koralowa (na tle jedwabnym, wyszywana głównie koralami, a także nicią złotą, galonami i cekinami, o motywach wici roślinnej z drobnymi kwiatkami na sukience Dzieciątka, z krzyżykiem koralowym z XIX w. przy szyi Marii) eksponowana jest obecnie w Muzeum 600-lecia na Jasnej Górze[7].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego.
Zabytki
edytuj- Drewniany (modrzewiowy) kościół pw. św. Piotra i Pawła, wybudowany w latach 1798–1799 w stylu barokowym. W ołtarzu głównym znajduje się siedemnastowieczny obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem oraz wizerunek św. Stanisława z końca XVIII wieku. Wpisany do rejestru zabytków nieruchomych (nr rej.: A.116 z 8.01.1957 i z 11.02.1967)[8].
Znane osoby urodzone w Rembieszycach
edytuj- Irena W. Kosmowska – literatka, publicystka, działaczka społeczna i oświatowa
- Stefan Kozłowski – działacz społeczny i rolniczy, założyciel Towarzystwa Rolniczego Kieleckiego, właściciel majątku Przybysławice.
- Leon Kozłowski – polski archeolog i polityk, premier rządu II RP w latach 1934–1935.
Przypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 115249
- ↑ Strona gminy. Informacje ogólne. Liczba mieszkańców w dniu 31-12-2019
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1077 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-03-26].
- ↑ Jednostki organizacyjne gminy Małogoszcz. Urząd Gminy Małogoszcz. [dostęp 2015-03-26].
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013-02-15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2015-03-20].
- ↑ a b c d e Borkiewicz i Linowski 1937 ↓, s. 171.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 8 [dostęp 2015-10-15].
Bibliografia
edytuj- Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX
- Zofia Kozłowska-Budkowa, Wspomnienia z lat 1893-1923, Kraków 1986, maszynopis
- Seweryn Borkiewicz, Linowski Linowski, Monografia historyczna i gospodarcza powiatu jędrzejowskiego, Kielce: nakładem Związku Ziemian w Jędrzejowie, 1937, s. 77 [dostęp 2015-03-26].
Linki zewnętrzne
edytuj- Współczesne widoki Rembieszyc. krystyna_lagierska.republika.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-12-29)].