Reguła św. Franciszka
Reguła św. Franciszka, także Reguła braci mniejszych (łac. Regula Fratrum Minorum), Reguła zatwierdzona (łac. Regula bullata) − reguła Zakonu Braci Mniejszych, podstawowy obok Konstytucji i Statutów Generalnych dokument normujący życie franciszkanów, franciszkanów konwentualnych, kapucynów i innych instytutów zakonnych należących do I Zakonu św. Franciszka.
| Autor | |
|---|---|
| Tematyka |
prawo |
| Typ utworu | |
| Wydanie oryginalne | |
| Miejsce wydania | |
| Język | |
| Data wydania |
1223 |
Okoliczności powstania
edytujJedynym dowodem na istnienie i działalność braci mniejszych była tymczasowa, ustna zgoda Innocentego III z 1209 roku[1]. Konieczność napisania kanonicznej reguły była spowodowana chęcią rezygnacji Franciszka z zarządzania wspólnotą i powiększaniem się zakonu[2]. Ponieważ roboczy dokument zwany regułą niezatwierdzoną (łac. Regula non bullata) nie został przedstawiony papieżowi do akceptacji, Franciszek postanowił napisać nową regułę[3]. Pracę nad drugą wersją rozpoczął w 1221 roku, wspomagając się konsultacjami ze współbraćmi (duży wpływ mieli również prowincjałowie braci mniejszych z odległych stron)[4]. W redagowaniu najprawdopodobniej pomagał mu kanonista i znawca prawa zakonnego, lecz jego tożsamość nie zachowała się w źródłach[5]. Franciszek obawiał się, że sformalizowany dokument spowoduje powstanie komentarzy i interpretacji, co wypaczy pierwotne założenia ubóstwa[6]. Dokument był gotowy na wiosnę 1223 roku[7]. Papież zaakceptował dokument i zawarł go w bulli „Solet annuere” 29 listopada 1223[8].
Oryginał papieskiej bulli z tekstem Reguły zatwierdzonej przechowywany jest w klasztorze Sacro Convento w Asyżu.
Treść
edytujReguła zatwierdzona jest znacznie krótsza od niezatwierdzonej – stanowi około jednej czwartej poprzedniej treści[7]. Autor usunął większość osobistych wypowiedzi oraz cytatów z Biblii[7][9]. Aby upodobnić dokument do pozostałych reguł zakonnych, Franciszek zrezygnował z części duchowości, zachowując jednak pierwotne ideały[9]. Podtrzymał zakaz przyjmowania pieniędzy i zalecenie do życia w ubóstwie[10]. Kładł dodatkowy nacisk na nieposiadanie żadnej własności[11]. Podkreślił także konieczność dawania przykładu własnym postępowaniem[6]. Jednak język uległ modyfikacji – w pierwotnym dokumencie Franciszek użył zaleceń, natomiast w regule zastosował wyraźnie nakazy i zakazy, wyrażające stanowczość[12].
Reguła składa się z 12 rozdziałów:
- W Imię Pańskie! Zaczyna się sposób życia braci mniejszych
- Kandydaci i sposób ich przyjmowania
- Oficjum Boskie i post i jak bracia mają iść przez świat
- Bracia nie powinni przyjmować pieniędzy
- Sposób pracy
- Bracia nie powinni niczego nabywać na własność; zbieranie jałmużny i bracia chorzy
- Nakładanie pokuty braciom grzeszącym
- Wybór ministra generalnego tego braterstwa i kapituła w Zielone Święta
- Kaznodzieje
- Upominanie i poprawianie braci
- Bracia nie powinni wchodzić do klasztoru mniszek
- Ci, którzy udają się do Saracenów i innych niewiernych
Przypisy
edytuj- ↑ Thompson 2013 ↓, s. 107.
- ↑ Thompson 2013 ↓, s. 108.
- ↑ Thompson 2013 ↓, s. 109.
- ↑ Manselli 2013 ↓, s. 357-358, 360.
- ↑ Manselli 2013 ↓, s. 360.
- ↑ a b Manselli 2013 ↓, s. 365.
- ↑ a b c Thompson 2013 ↓, s. 121.
- ↑ Manselli 2013 ↓, s. 357.
- ↑ a b Manselli 2013 ↓, s. 361.
- ↑ Manselli 2013 ↓, s. 363.
- ↑ Thompson 2013 ↓, s. 124.
- ↑ Thompson 2013 ↓, s. 122.
Bibliografia
edytuj- Kajetan Ambrożkiewicz: Pisma św. Franciszka z Asyżu. Wyd. 3. Warszawa: Ojcowie Kapucyni, 1990, s. 86-98. (pol.).
- Ernesto Caroli: Fonti francescane. Editio Minor. Mediolan-Padwa-Asyż: Editrici Francescane, 1995, s. 55-65. ISBN 88-8135-001-7. (wł.).
- Augustine Thompson: Franciszek z Asyżu: nowa biografia. Kraków: Bratni Zew, 2013. ISBN 978-83-7485-216-6. (pol.).
- Raoul Manselli: Święty Franciszek z Asyżu. Editio maior. Kraków: Bratni Zew, 2013. ISBN 978-83-7485-200-5. (pol.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Reguła św. Franciszka. franciszkanie.net. [dostęp 2023-02-15]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).