Raw

określenie formatów plików graficznych

Raw (ang. raw, surowy; często błędnie zapisywane jako "RAW"[1]) – ogólne określenie formatów zapisu plików zawierających nieprzetworzonych (surowych) danych. Zazwyczaj pliki raw są kontenerami i zawierają również dodatkowe dane.

raw
Rozszerzenia pliku

.3fr (Hasselblad)
.ari (ARRIFLEX)
.arw .srf .sr2
 (Sony)
.bay (Casio)
.crw .cr2 .cr3 (Canon)
.cap .iiq .eip
 (Phase One)
.dcs .dcr .drf .k25 .kdc (Kodak)
.dng (Adobe)
.erf (Epson)
.fff (Imacon)
.mef (Mamiya)
.mos (Leaf)
.mrw (Minolta)
.nef .nrw (Nikon)
.orf (Olympus)
.ptx .pef (Pentax)
.pxn (Logitech)
.R3D (RED)
.raf (Fuji)
.raw .rw2 (Panasonic)
.raw .rwl .dng (Leica)
.rwz (Rawzor)
.x3f (Sigma)

Typ

Format plików graficznych

Raw w fotografii cyfrowej

edytuj

W fotografii cyfrowej rejestracja zdjęć jako raw pozwala na zachowanie najwyższej wierności odwzorowania obrazu oferowanej przez aparat, dając możliwość dokładnej obróbki pliku na komputerze. Dane w pliku raw mogą zostać skompresowane bezstratnie[2].

 
Wtyczka UFRaw do programu graficznego GIMP

Format raw charakteryzuje się dużym zakresem tonalnym, brakiem kompresji stratnej i zawiera zazwyczaj 12 lub 14 bitów na piksel (w odróżnieniu od 8-bitowych plików JPEG). Plik w formacie raw uważa się za cyfrowy odpowiednik negatywu, a jego konwersję za wywoływanie[3]. Wywołanie pliku raw można powtarzać dowolną liczbę razy np. dla różnego balansu bieli czy różnych metod demozaikacji w celu odszumienia zdjęcia. Nie jest możliwy natomiast proces odwrotny – nie można przekształcić zdjęć np. z formatu JPEG na format raw, bo część danych uległa bezpowrotnej utracie (pominięciu) w wyniku kompresji stratnej.

W odróżnieniu od zapisu w formacie JPEG albo TIFF, plik raw zawiera zawsze „surowe” (ang. raw) dane z matrycy światłoczułej oraz, zazwyczaj, osadzone w metadanych pliki JPEG w różnych rozmiarach, używane w celu szybkiego podglądu przez oprogramowanie komputerowe[4][5][6]. Tenże podgląd jest również wykorzystywany w wewnętrznej przeglądarce zdjęć aparatu, w celu zminimalizowania czasu generowania podglądu i zmniejszenia zapotrzebowania na moc obliczeniową[7].

Praktycznie każdy producent aparatów stosuje własny (niezgodny z innymi) format plików typu raw. Kontener zawiera najczęściej mieszankę:

  • struktur zamkniętych, własnościowych (sposób zapisu surowych danych, część metadanych; odczyt możliwy jest poprzez inżynierię odwrotną[8], co czasem jest trudne lub wręcz niemożliwe dla specjalistycznego sprzętu[9]),
  • otwartych, własnościowych, z oficjalnie upublicznioną dokumentacją (pliki JPEG osadzone w kontenerze),
  • całkowicie otwartych struktur (Exif, IPTC, standard ISO: XMP[10])
  • opcjonalnie podpis cyfrowy w celu zachowania integralności (utrudnienia lub uniemożliwienia retuszu zdjęcia)[11]

Aby umożliwić łatwą wymianę takich plików, firma Adobe opracowała jego nową odmianę, DNG (skrót z ang. digital negative), która w założeniu ma się stać standardem. Jedną z pierwszych firm wspierających DNG był Pentax, wprowadzając ten format zapisu w modelach K10D, K200D i późniejszych. Inne firmy wspierające format raw to Leica, Ricoh, Casio czy też Hasselblad.

Inne zastosowania plików raw

edytuj

Wiele konkursów fotograficznych wymaga plików raw (lub zastrzega możliwość zażądania) w celu udowodnienia, że zdjęcie nie zostało zretuszowane[12][13][14], a brak dostosowania do wymogu oznacza dyskwalifikację[15]. Prawnicy zalecają niepublikowanie plików raw w celu łatwiejszego udowodnienia autorstwa w przypadku procesu o naruszenie praw autorskich.[16][17]

Dodatkowo formaty typu raw są niezbędne w specjalistycznym sprzęcie, np. medycznym (np. tomograf, rezonans magnetyczny)[18] lub służącym do badań naukowych[19], pozwalając na większą precyzję oraz kontrolę przetwarzania uzyskanych danych. Podobnie jak w konfliktach o autorstwo, pliki raw mogą służyć za dowód, np. przy oskarżeniach o manipulację przy dokumentacji dowodów zbrodni czy sfałszowania wyników badań naukowych.

 
Wywoływanie "cyfrowego negatywu" z raw - surowych danych za pomocą RawTherapee
1) Zdjęcie niepoddane demozaikacji oraz przetwarzaniu (zielony odcień bierze się z dwukrotnie większej liczby zielonych pikseli w matrycy typu Bayer)
2) Zastosowana demozaikacja AMAZE, obraz bez przetwarzania (nietypowe kolory biorą się z braku profilu DCP odpowiadającego za korektę kolorów i poziomów dla danego aparatu)
3) Podgląd JPEG osasdzony w pliku raw, czyli surowe dane przetworzone przez aparat
4) Przetworzone zdjęcie - m.in. zmieniony balans bieli, poziomy, ekspozycję, zastosowana korekcja profilem DCP (patrz pkt 2.), korekta geometrii obiektywu (w tym przypadku minimalne różnice przez korekcję zniekształcenia beczkowego)
Producent Wspierane formaty raw
Adobe .dng
Canon .crw .cr2 .cr3
Casio .bay .raw
Epson .erf
Fuji .raf
Hasselblad .3fr
Imacon .fff
Kodak .dcs .dcr .drf .k25 .kdc .tif
Leaf .mos
Leica .dng .raw
Logitech .pxn
Mamiya .mef
Minolta .mrw
Nikon .nef .nrw
Olympus .orf
Panasonic .raw .rw2
Pentax .ptx .pef .dng
Phase One .cap .tif .iiq .eip
Rawzor .rwz
Red .r3d
Ricoh .dng
Samsung .dng .srw
Sigma .x3f
Sony .arw .srf .sr2

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. A quick note on the word 'raw' and LittleCMS version 2 [online], RawTherapee, 23 czerwca 2011 [dostęp 2024-09-17] (ang.).
  2. What is the difference between uncompressed RAW, lossless compressed RAW and compressed RAW images [online], Sony, 24 maja 2024 [dostęp 2024-09-18] (ang.).
  3. Canon Poland, Image File Formats: RAW, JPEG & more [online], Canon Poland [dostęp 2024-09-17] (pol.).
  4. Nusign, How to Extract the Preview Image from RAW Files [online], Picflow [dostęp 2024-09-17] (ang.).
  5. Kashif Iqbal, CR2 File Format - Canon Raw 2 Image File [online], docs.fileformat.com, 26 marca 2022 [dostęp 2024-09-17] (ang.).
  6. Nikon Tags [online], exiftool.org [dostęp 2024-09-17].
  7. How Accurate is Your Camera’s Preview Image? [online], Datacolor Spyder 2024, 7 maja 2020 [dostęp 2024-09-17] (ang.).
  8. libopenraw [online], wiki.freedesktop.org [dostęp 2024-09-17].
  9. Andreas Maier, How We “Hacked” Commercial Image Processing Software Using Machine Learning [online], Medium, 14 grudnia 2021 [dostęp 2024-09-17] (ang.).
  10. 14:00-17:00, ISO 16684-1:2019 [online], ISO [dostęp 2024-09-17] (ang.).
  11. Alíz Kovács-Zöldi, Nikon's New Image Provenance feature announced [online], Amateur Photographer, 9 stycznia 2024 [dostęp 2024-09-17] (ang.).
  12. Verification process | World Press Photo [online], www.worldpressphoto.org [dostęp 2024-09-17].
  13. Rules [online], Travel Photographer of the Year [dostęp 2024-09-17] (ang.).
  14. Photo Contest Rules [online], Db Europe [dostęp 2024-09-17] (ang.).
  15. Chris Coe, Real or fake - it's in the RAW [online], Eye for the Light, 28 stycznia 2023 [dostęp 2024-09-17] (ang.).
  16. How to prove that you are a legitimate Copyright Owner of an Image? [online], www.fairlicensing.com [dostęp 2024-09-17] (ang.).
  17. How to Prove your Copyright? [online], PhotoClaim, 5 sierpnia 2022 [dostęp 2024-09-17] (ang.).
  18. Souheil J. Inati i inni, ISMRM Raw data format: A proposed standard for MRI raw datasets, „Magnetic Resonance in Medicine”, 77 (1), 2017, s. 411–421, DOI10.1002/mrm.26089, ISSN 1522-2594, PMID26822475, PMCIDPMC4967038 [dostęp 2024-09-17].
  19. Niels Hulstaert i inni, ThermoRawFileParser: modular, scalable and cross-platform RAW file conversion, „Journal of proteome research”, 19 (1), 2020, s. 537–542, DOI10.1021/acs.jproteome.9b00328, ISSN 1535-3893, PMID31755270, PMCIDPMC7116465 [dostęp 2024-09-17].