Ramaria flavobrunnescens
Ramaria flavobrunnescens (G.F. Atk.) Corner – gatunek grzybów należący do rodziny siatkoblaszkowatych (Gomphaceae)[1].
Systematyka | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Typ | |
Klasa | |
Rząd | |
Rodzina | |
Rodzaj | |
Gatunek |
Ramaria flavobrunnescens |
Nazwa systematyczna | |
Ramaria flavobrunnescens (G.F. Atk.) Corner Monograph of Clavaria and allied Genera (Annals of Botany Memoirs No. 1): 581 (1950) |
Systematyka i nazewnictwo
edytujPozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Ramaria, Gomphaceae, Gomphales, Phallomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy opisał go w 1909 r. George Francis Atkinson, nadając mu nazwę Clavaria brunnescens. W 1950 r. Edred John Henry Corner przeniósł go do rodzaju Ramaria[1]. Synonimy[2]:
- Clavaria flavobrunnescens G.F. Atk. 1909
- Ramaria flavobrunnescens var. aromatica Marr & D.E. Stuntz 1974
- Ramaria flavobrunnescens var. asperospora Raithelh. 1987
- Ramaria flavobrunnescens var. formosoides Corner 1970
Morfologia
edytujKlawarioidalny, krzaczkowaty, osiągający wysokość do 9 cm i średnicę do 5 cm, w zarysie szeroko trójkątny do szeroko wrzecionowatego. Trzon pojedynczy, średniej wielkości, o wymiarach do 3,5 × 2,0 cm, zwężający się w dół do wąsko zaokrąglonej podstawy, często kolankowaty, w miejscach zacienionych biały, po dotknięciu wodnistobrunatny, w górnej części tej samej barwy co ramiona. Miąższ trzonu biały, zwarty, suchy. Dzieli się na 2–3 ramiona o barwie od białawej do kremowej, wznoszące się, ale nie wyprostowane, dzielące się na 4–6 rzędów bladokremowych, jasno pomarańczowożółtych gałązek, lekko brązowiejących w miejscach otarć. Miąższ ramion biały, bardzo kruchy, po wyschnięciu zwarty. Odcinki między rozgałęzieniami długie, w okresie dojrzałości gwałtownie malejące w górę, wierzchołki delikatnie podwójnie dychotomiczne do drobno guzowatych, jasnożółte. Miąższ o lekko aromatycznym zapachu, bez smaku[3].
- Cechy mikroskopowe
Podstawki 48–55 × 8 µm, maczugowate, ze sprzążkami bazalnymi, o jednorodnej zawartości, 4-sterygmowe. Bazydiospory 9,0–11,2 × 3,2–4,3 µm, wąsko elipsoidalne do cylindrycznych, po bokach lekko chropowate, zawartość ochrowa, czasem z amorficznymi wtrąceniami, ścianka o grubości do 0,2 µm, wyrostek wnęki stopniowany, powierzchnia z małymi, izolowanymi, niskimi brodawkami i bardzo krótkimi grzbietami. Strzępki w tramie trzonu o średnicy do 10 µm, szkliste, ze sprzążkami, cienkościenne, ściśle splecione. Strzępki górnych gałęzi o średnicy do 8 µm, szkliste, ze sprzążkami, cienkościenne, mniej więcej równoległe[3].
- Cechy charakterystyczne
Taksonomicznymi cechami Ramaria flavobrunnescens o znaczeniu diagnostycznym są: zwężający się, często kolankowaty trzon, żółte gałęzie i wierzchołki, obecność sprzążek na strzępkach oraz raczej małe, wąskie zarodniki. Niezgodnie ze swoją nazwą gatunkową, młode gałązki są żółte z mięsistymi odcieniami, a bardzo dojrzałe okazy znacznie różnią się barwą[3].
Występowanie i siedlisko
edytujWystępuje w Ameryce Północnej i Południowej, Europie, Azji i Australii[4]. Brak go w opracowanym w 2003 r. przez Władysława Wojewodę wykazie wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski[5], po raz pierwszy jego stanowiska w Polsce podał Karasiński w 2016 r.[6] Aktualne stanowiska podaje także internetowy atlas grzybów. Znajduje się w nim na liście gatunków zagrożonych i wartych objęcia ochroną[7].
Własności trujące
edytujJest grzybem trującym, powodującym zatrucia u bydła, owiec i rzadziej u koni i świń. Powoduje wrzodziejące i zgorzelinowe zmiany na skórze, języku i przełyku oraz utratę włosów na końcu ogona. U owiec sporadycznie obserwuje się objawy nerwowe. Brak doniesień o zatruciach u ludzi, gdyż nie jest zbierany do celów spożywczych, należy jednak przypuszczać, że dla ludzi jest również trujący[8].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2024-01-26] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2024-01-26] (ang.).
- ↑ a b c R.H. Petersen , Some Ramaria taxa from Nova Scotia, „Canadian Journal of Botany”, 64 (8), Mycobank, 1986, s. 1786–1811 [dostęp 2024-01-26] (ang.).
- ↑ Występowanie Ramaria fagetorum na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2024-01-26] (ang.).
- ↑ a b Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 579–583, ISBN 83-89648-09-1 .
- ↑ Grzyby makroskopijne Polski w literaturze mikologicznej [online], grzyby.pl [dostęp 2024-01-26] (pol.).
- ↑ Aktualne stanowiska Ramaria flavobrunnescens w Polsce [online], grzyby.pl [dostęp 2024-01-26] (pol.).
- ↑ Haide Valeska Sheid i inni, Ramaria flavo-brunnescens mushroom poisoning in South America: A comprehensive review, „Taxicon”, 205, 2022, s. 91–98 [dostęp 2024-01-26] (ang.).