Ramaria flavobrunnescens

Ramaria flavobrunnescens (G.F. Atk.) Corner – gatunek grzybów należący do rodziny siatkoblaszkowatych (Gomphaceae)[1].

Ramaria flavobrunnescens
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

siatkoblaszkowce

Rodzina

siatkoblaszkowate

Rodzaj

koralówka

Gatunek

Ramaria flavobrunnescens

Nazwa systematyczna
Ramaria flavobrunnescens (G.F. Atk.) Corner
Monograph of Clavaria and allied Genera (Annals of Botany Memoirs No. 1): 581 (1950)

Systematyka i nazewnictwo

edytuj

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Ramaria, Gomphaceae, Gomphales, Phallomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy opisał go w 1909 r. George Francis Atkinson, nadając mu nazwę Clavaria brunnescens. W 1950 r. Edred John Henry Corner przeniósł go do rodzaju Ramaria[1]. Synonimy[2]:

  • Clavaria flavobrunnescens G.F. Atk. 1909
  • Ramaria flavobrunnescens var. aromatica Marr & D.E. Stuntz 1974
  • Ramaria flavobrunnescens var. asperospora Raithelh. 1987
  • Ramaria flavobrunnescens var. formosoides Corner 1970

Morfologia

edytuj
Owocnik

Klawarioidalny, krzaczkowaty, osiągający wysokość do 9 cm i średnicę do 5 cm, w zarysie szeroko trójkątny do szeroko wrzecionowatego. Trzon pojedynczy, średniej wielkości, o wymiarach do 3,5 × 2,0 cm, zwężający się w dół do wąsko zaokrąglonej podstawy, często kolankowaty, w miejscach zacienionych biały, po dotknięciu wodnistobrunatny, w górnej części tej samej barwy co ramiona. Miąższ trzonu biały, zwarty, suchy. Dzieli się na 2–3 ramiona o barwie od białawej do kremowej, wznoszące się, ale nie wyprostowane, dzielące się na 4–6 rzędów bladokremowych, jasno pomarańczowożółtych gałązek, lekko brązowiejących w miejscach otarć. Miąższ ramion biały, bardzo kruchy, po wyschnięciu zwarty. Odcinki między rozgałęzieniami długie, w okresie dojrzałości gwałtownie malejące w górę, wierzchołki delikatnie podwójnie dychotomiczne do drobno guzowatych, jasnożółte. Miąższ o lekko aromatycznym zapachu, bez smaku[3].

Cechy mikroskopowe

Podstawki 48–55 × 8 µm, maczugowate, ze sprzążkami bazalnymi, o jednorodnej zawartości, 4-sterygmowe. Bazydiospory 9,0–11,2 × 3,2–4,3 µm, wąsko elipsoidalne do cylindrycznych, po bokach lekko chropowate, zawartość ochrowa, czasem z amorficznymi wtrąceniami, ścianka o grubości do 0,2 µm, wyrostek wnęki stopniowany, powierzchnia z małymi, izolowanymi, niskimi brodawkami i bardzo krótkimi grzbietami. Strzępki w tramie trzonu o średnicy do 10 µm, szkliste, ze sprzążkami, cienkościenne, ściśle splecione. Strzępki górnych gałęzi o średnicy do 8 µm, szkliste, ze sprzążkami, cienkościenne, mniej więcej równoległe[3].

Cechy charakterystyczne

Taksonomicznymi cechami Ramaria flavobrunnescens o znaczeniu diagnostycznym są: zwężający się, często kolankowaty trzon, żółte gałęzie i wierzchołki, obecność sprzążek na strzępkach oraz raczej małe, wąskie zarodniki. Niezgodnie ze swoją nazwą gatunkową, młode gałązki są żółte z mięsistymi odcieniami, a bardzo dojrzałe okazy znacznie różnią się barwą[3].

Występowanie i siedlisko

edytuj

Występuje w Ameryce Północnej i Południowej, Europie, Azji i Australii[4]. Brak go w opracowanym w 2003 r. przez Władysława Wojewodę wykazie wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski[5], po raz pierwszy jego stanowiska w Polsce podał Karasiński w 2016 r.[6] Aktualne stanowiska podaje także internetowy atlas grzybów. Znajduje się w nim na liście gatunków zagrożonych i wartych objęcia ochroną[7].

Grzyb mykoryzowy[5].

Własności trujące

edytuj

Jest grzybem trującym, powodującym zatrucia u bydła, owiec i rzadziej u koni i świń. Powoduje wrzodziejące i zgorzelinowe zmiany na skórze, języku i przełyku oraz utratę włosów na końcu ogona. U owiec sporadycznie obserwuje się objawy nerwowe. Brak doniesień o zatruciach u ludzi, gdyż nie jest zbierany do celów spożywczych, należy jednak przypuszczać, że dla ludzi jest również trujący[8].

Przypisy

edytuj
  1. a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2024-01-26] (ang.).
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2024-01-26] (ang.).
  3. a b c R.H. Petersen, Some Ramaria taxa from Nova Scotia, „Canadian Journal of Botany”, 64 (8), Mycobank, 1986, s. 1786–1811 [dostęp 2024-01-26] (ang.).
  4. Występowanie Ramaria fagetorum na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2024-01-26] (ang.).
  5. a b Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 579–583, ISBN 83-89648-09-1.
  6. Grzyby makroskopijne Polski w literaturze mikologicznej [online], grzyby.pl [dostęp 2024-01-26] (pol.).
  7. Aktualne stanowiska Ramaria flavobrunnescens w Polsce [online], grzyby.pl [dostęp 2024-01-26] (pol.).
  8. Haide Valeska Sheid i inni, Ramaria flavo-brunnescens mushroom poisoning in South America: A comprehensive review, „Taxicon”, 205, 2022, s. 91–98 [dostęp 2024-01-26] (ang.).