Raków (województwo lubuskie)
Raków – wieś w Polsce, położona w województwie lubuskim, w powiecie świebodzińskim, w gminie Świebodzin.
| wieś | |
 Kościół w Rakowie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Strefa numeracyjna |
68 |
| Kod pocztowy |
66-200[2] |
| Tablice rejestracyjne |
FSW |
| SIMC |
0915120 |
Położenie na mapie gminy Świebodzin  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubuskiego  | |
Położenie na mapie powiatu świebodzińskiego  | |
 52°10′26″N 15°36′27″E/52,173889 15,607500[1]
| |
W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie zielonogórskim.
Integralne części wsi
edytuj| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0915136 | Miłkowo | osada |
Historia
edytujMiejscowość pojawia się w źródłach z XV wieku jako Rackaw. W połowie XVI wieku jej właścicielem był Joachim von Schönaich, uwieczniony w istniejącej do dziś tablicy epitafijnej znajdującej się na jednej ze ścian rakowskiego kościoła. Po śmierci Joachima w 1575 roku we wsi umocniły się wpływy luterańskie. W 1603 roku doszło do podziału rakowskiego majątku i nowymi właścicielami zostali von Unruhowie, von Kalckreuthowie oraz członkowie rodziny von Miesitscheck. W dalszych latach własność majątków przechodziła wielokrotnie w kolejne ręce. Dopiero w 1740 roku całość własności nad wsią zgromadziła w swych rękach hrabiowska rodzina Clairon d'Haussonville[5].
Próby odbudowy pozycji katolicyzmu we wsi nie odniosły pozytywnych rezultatów i to pomimo administracyjnego przejęcia tutejszego kościoła w 1654 roku. Przejęta przez katolików świątynia świeciła pustka i ulegała dewastacji, a okoliczni protestanccy mieszkańcy uczęszczali do zboru w Kępsku. Pomimo konfliktów na tle religijnym, rozwój wsi był pozytywnie stymulowany przez jej rycerską własność, dzięki której wsi nie dotyczyły ograniczenia w produkcji i sprzedaży np. piwa. Około 1790 we wsi zamieszkiwało 214 mieszkańców. W główniej mierze byli to średnio zamożni zagrodnicy. W 1792 roku, jeden z kolejnych właścicieli wsi, landrat starego powiatu świebodzińskiego kapitan Ernst von Sommerfeld odstąpił swoje dobra dla cysterek trzebnickich[5].
Cysterki zarządzały wsią aż do sekularyzacji zakonu w 1810 roku. Wówczas wieś została przejęta przez skarb państwa i darowana dla weterana wojen napoleońskich generała Frierchicha Emanuela von Tauentzien. Około 1835 roku właścicielem wsi została rodzina von Zastrow. W tym okresie majątek zajmował około 1100 ha, z czego większość stanowiły wzorowo prowadzone lasy. Dodatkowo w okolicach wsi funkcjonowały dwa wiatraki, cegielnia oraz dwie karczmy. W późniejszych latach dzięki dobrej administracji dobrami we wsi powstała również gorzelnia oraz nowy browar. Raków w 1867 roku liczył 450 mieszkańców. Na początku XX wieku wieś przejął podporucznik Georg Moderow, majątek uchodził wówczas za wzorowo prowadzony i dochodowy. Produkowano w nim duże ilości mleka oraz hodowano bydło i trzodę[5].
Po II wojnie światowej wieś przeszła pod administrację polską. W 1946 roku uruchomiono szkołę, którą w 1953 roku przeniesiono do Rosina. Na areale 1200 ha funkcjonował państwowy Rolniczy Zespół Spółdzielczy, następnie PGR. W 1965 rok wieś zamieszkały 294 osoby, w 1970 roku 308 osób, a w 2006 roku wieś liczyła 356 mieszkańców[5].
Zabytki
edytujDo wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[6]:
- kościół filialny pod wezwaniem św. Jadwigi, barokowy z XIV wieku, przebudowany w 1727 roku, gruntownie remontowany w XIX w. i w 1987 roku
- pałac, z 1727 roku, przebudowany w połowie XIX wieku, pierwotnie barokowy, po pożarze i remoncie w 1983 utracił większość pierwotnych detali
inne zabytki:
- spichlerz z XVIII wieku.
Przypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 114610
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1072 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
- ↑ a b c d Wojciech Strzyżewski (red.), Dzieje Świebodzina, Świebodzin: Muzeum Regionalne w Świebodzinie, 2007, s. 5009-513, ISBN 83-922814-3-8, OCLC 173258419 [dostęp 2020-09-26].
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. lubuskiego - stan na 31.12.2012 r.. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 75. [dostęp 2013-02-19].
Bibliografia
edytuj- Stanisław Kowalski: Zabytki architektury województwa lubuskiego. Zielona Góra: Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków, 2010, s. 311. ISBN 978-83-931526-0-5.