Rajmund Dybczyński
Rajmund Stanisław Dybczyński (ur. 8 listopada 1933 w Warszawie[1]) – polski profesor nauk chemicznych, pracownik naukowy Instytutu Chemii i Techniki Jądrowej w Warszawie[2], działacz społeczny i polityczny.
| |
| Państwo działania | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
8 listopada 1933 |
| Profesor nauk chemicznych | |
| Specjalność: chemia analityczna, radiochemia, chromatografia, rozdzielanie pierwiastków ziem rzadkich | |
| Alma Mater | |
| Doktorat |
1963 – nauki matematyczno-fizyczne |
| Habilitacja |
1971 – nauki chemiczne w zakresie chemii analitycznej |
| Profesura |
1987 |
| Funkcja Jednostka PAN |
członek prezydium Komitetu i przewodniczący Komisji |
| Praca zawodowa | |
| Instytut | |
| Stanowisko |
Kierownik Pracowni Metod Radiometrycznych |
| Okres zatrudn. |
1957–1975 |
| Instytucja | |
| Stanowisko |
Kierownik Służby Analitycznej Kontroli Jakości |
| Okres zatrudn. |
1975–1980 |
| Instytut | |
| Stanowisko |
Kierownik Pracowni Metod Radiometrycznych, później Kierownik Zakładu Chemii Analitycznej |
| Okres zatrudn. |
1980–2021 |
| Odznaczenia | |
    
| |
Działalność naukowa
edytujW 1955 roku ukończył studia chemiczne na Uniwersytecie Warszawskim[3][4]. W 1963 roku obronił pracę doktorską, a w 1971 roku otrzymał stopień doktora habilitowanego[4]. W 1987 roku uzyskał tytuł profesora nauki chemiczne[4][3].
Jego zainteresowania naukowe obejmowały opracowywanie nowych metod rozdzielania (chromatografia jonowymienna i ekstrakcyjna), termodynamikę i kinetykę reakcji jonowymiennych, badania nad wpływem usieciowania żywic, temperatury i szybkości przepływu na efektywność rozdzielań chromatograficznych oraz oznaczanie pierwiastków śladowych metodą analizy aktywacyjnej neutronów (NAA). Zainicjował w Polsce prace nad opracowaniem bardzo dokładnych (definitywnych) metod oznaczania wybranych pierwiastków metodą radiochemicznej NAA oraz działania w zakresie przygotowania i certyfikacji nowych materiałów odniesienia dla nieorganicznej analizy śladowej[1][5].
Jest autorem ponad 200 publikacji naukowych i 5 książek. Przez wiele lat był jednym z redaktorów czasopisma Chemia Analityczna/Chemical Analysis[6], a także członkiem rad redakcyjnych międzynarodowych czasopism: Geostandards Newsletter, Radiochemical Radioanalytical Letters, Journal of Radioanalytical and Nuclear Chemistry. Zasiadał w radach naukowych Instytutu Badań Jądrowych, Instytutu Chemii i Techniki Jądrowej, Centralnego Laboratorium Ochrony Radiologicznej, Ośrodka Badawczo-Rozwojowego Przerobu Metali Szlachetnych, Ośrodka Badawczo-Rozwojowego Izotopów[1].
Wieloletni członek Komitetu Chemii Analitycznej Polskiej Akademii Nauk, był także członkiem Prezydium i przewodniczącym Komisji Nieorganicznej Analizy Śladowej oraz członkiem Komisji Chromatografii i Technik Pokrewnych tegoż Komitetu[7][8], członkiem Rady ds. Atomistyki i Komisji Chemii Jądrowej i Radiacyjnej Rady ds. Atomistyki, członkiem Komitetu Problemowego nr 257 ds. Metrologii Ogólnej Polskiego Komitetu Normalizacyjnego[9].
Współorganizował ponad dwadzieścia konferencji naukowych, był członkiem Komitetów Naukowych 36 krajowych i międzynarodowych konferencji.
Był czynny jako pracownik naukowo-badawczy nieprzerwanie przez 66 lat[5], zakończył karierę w grudniu 2021 roku.
Nagrody i odznaczenia
edytuj- Indywidualna Nagroda PTCh (1963)[1]
- Indywidualna nagroda Państwowej Rady ds. Pokojowego Wykorzystania Energii Jądrowej (1963)[1]
- Zespołowa Nagroda Państwowej Rady ds. Pokojowego Wykorzystania Energii Jądrowej (1969)[1]
- Zespołowa nagroda Ministra Edukacji i Nauki za monografię „Separation and Preconcentration Methods in Inorganic Trace Analysis” (1983)[1]
- Medal im. W. Kemuli przyznany przez PTCh (2002)[10]
- Nagroda im. J.Fijałkowskiego przyznana przez KChA PAN (2009)[11]
- Medal im. A.Waksmundzkiego przyznany przez KChA PAN (2010)[1]
- George Hevesy medal przyznany przez International Hevesy Medal Award Selection Panel (2013)[4]
- Srebrny Krzyż Zasługi (1974)
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (2005)[12]
- Medal za długoletnie pożycie małżeńskie[5]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (2015)[13]
- Medal za zasługi dla rozwoju gospodarczego Rzeczypospolitej Polskiej (2015)[9]
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g h Wojciech Głuszewski, 60 lat pracy w IBJ/IChTJ prof. dr hab. Rajmunda S. Dybczyńskiego, „Postępy Techniki Jądrowej”, 61 (1), 2018, s. 53–55.
- ↑ Rajmund Dybczyński, [w:] ORCID [online], 0000-0002-5474-5310 [dostęp 2023-05-13].
- ↑ a b Prof. dr hab. Rajmund Stanisław Dybczyński, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2023-02-19].
- ↑ a b c d A. Chatt, Laudatio for professor Dr. Hab. Rajmund S. Dybczyński Hevesy Medal Awardee 2013, „Journal of Radioanalytical and Nuclear Chemistry”, 303 (2), 2015, s. 1065–1066, DOI: 10.1007/s10967-014-3757-y (ang.).
- ↑ a b c Rajmund Michalski, Jubileusz 60-lecia pracy w IBJ-IChTJ prof. Rajmunda S. Dybczyńskiego [online], Elamed [dostęp 2023-05-13].
- ↑ Chemia Analityczna – Chemical Analysis [online], Wydział Chemii Uniwersytetu Warszawskiego [dostęp 2022-10-02].
- ↑ prof. dr hab. Rajmund Stanisław Dybczyński, [w:] System Wspomagania Wyboru Recenzentów [online], Ośrodek Przetwarzania Informacji – Państwowy Instytut Badawczy [dostęp 2022-10-02].
- ↑ Zespół Chromatografii i Technik Pokrewnych [online], Komitet Chemii Analitycznej Polskiej Akademii Nauk [dostęp 2022-10-02].
- ↑ a b Halina Polkowska-Motrenko, Jubileusz 60-lecia pracy naukowej prof. Rajmunda Stanisława Dybczyńskiego w IBJ/IChTJ, „Analityka”, 2018, s. 71-73, ISSN 1509-4650.
- ↑ Laureaci Medali i Nagród PTChem [online], Polskie Towarzystwo Chemiczne [dostęp 2022-10-02].
- ↑ Nagroda imienia dr Jerzego Fijałkowskiego [online], Konwersatorium Spektrometrii Atomowej, Wydział Chemii Uniwersytetu w Białymstoku [dostęp 2022-10-02].
- ↑ Odznaczenia dla zasłużonych pracowników naukowych Instytutów Atomistyki [online], Kancelaria Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, 17 czerwca 2005 [dostęp 2022-10-02].
- ↑ Odznaczenia z okazji 60-lecia powstania Instytutu Badań Jądrowych [online], Kancelaria Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, 11 czerwca 2015 [dostęp 2022-10-02].