Rafineria w Mozyrzu

Rafineria w Mozyrzu (biał. Адкрытае акцыянернае таварыства «Мазырскі нафтаперапрацоўчы завод», ros. Открытое Акционерное Общество «Мозырский нефтеперерабатывающий завод») – rafineria ropy naftowej zlokalizowana w pobliżu Mozyrza, w rejonie mozyrskim, w obwodzie homelskim, na Białorusi.

Rafineria w Mozyrzu

Мазырскі нафтаперапрацоўчы завод
Мозырский нефтеперерабатывающий завод

Państwo	Białoruś
Obwód	homelski
Siedziba	Mozyrz
Data założenia	1975
Położenie na mapie obwodu homelskiego Rafineria w Mozyrzu
Położenie na mapie Białorusi Rafineria w Mozyrzu
51°54′06,1″N 29°18′19,7″E
Strona internetowa

Jedna z dwóch rafinerii ropy naftowej na Białorusi. Jej zdolności przerobowe wynoszą 12 mln ton ropy rocznie.

Historia

Mozyrska rafineria powstała jako część przemysłu ciężkiego Związku Sowieckiego. Działalność rozpoczęła 30 stycznia 1975. Po upadku ZSRS stała się własnością białoruską i ze względu na brak złóż ropy naftowej na Białorusi znalazła się w znacząco odmiennej sytuacji gospodarczej. Do 2019 większość przerabianej ropy pochodziło z Rosji i dostarczane było rurociągiem „Przyjaźń”. Sporadycznie, głównie ze względu na ochłodzenie białorusko-rosyjskich relacji politycznych, rafineria zaopatrywana była surowcem z Wenezueli, Iranu i Azerbejdżanu, jednak z powodów ekonomicznych i trudności logistycznych zrezygnowano z kupna nierosyjskiej ropy.

Od 1996 zakład przechodzi etapową przebudowę, która pozwoliła na wytwarzanie produktów zgodnych z europejskimi normami oraz na zwiększenie produkcji. W efekcie zakład oceniany jest jako nowoczesny.

W kwietniu 2019 rafineria otrzymała zanieczyszczoną ropę, która spowodowała korozję i w konsekwencji uszkodzenie części urządzeń zakładu. Od stycznia do marca 2020 Rosja wstrzymała dostawy ropy na Białoruś, co wymusiło znacznie ograniczenie produkcji. Z powodu tych sytuacji oraz ponownego zaostrzenia stosunków białorusko-rosyjskich, władze białoruskie rozpoczęły poszukiwanie możliwości dywersyfikacji źródeł dostaw ropy. W 2020 Białoruś zakupiła surowiec z Norwegii, Azerbejdżanu, Arabii Saudyjskiej oraz Stanów Zjednoczonych, były to jednak kontrakty krótkoterminowe.

W październiku 2022 r. Ukraina nałożyła sankcje na rafinerię.

Udziałowcy

Udziałowcami rafinerii są:

• Państwowy Komitet ds. Mienia Republiki Białoruś – urząd będący reprezentantem państwa białoruskiego – 42,76% akcji,
• Sławnieft – spółka kontrolowana przez rosyjskie przedsiębiorstwa naftowe, m.in. Gazprom Nieft – 42,58% akcji,
• MNPZ Plus – 12,25% akcji,
• osoby fizyczne – 2,41% akcji.

Produkty

Rafineria w Mozyrzu wytwarza paliwa samochodowe, olej opałowy, paliwa do kuchenek, asfalt, skroplone gazy węglowodorowe oraz inne produkty ropopochodne, jak np. siarka techniczna, benzen czy półprodukty do produkcji paliw.

Znaczenie gospodarcze

Rafineria w Mozyrzu wraz z drugą białoruską rafinerią w Nowopołocku należą do kluczowych przedsiębiorstw gospodarki białoruskiej oraz są jednymi z największych białoruskich eksporterów (w 2011 produkty naftowe stanowiły 34,3% białoruskiego eksportu), co czyni z nich, obok przedsiębiorstwa Biełaruśkalij, główne źródła pozyskiwania twardej waluty dla budżetu państwa. Głównymi zagranicznymi odbiorcami produktów rafinerii są państwa Unii Europejskiej (44% eksportu) oraz Ukraina (22,5% eksportu).

Wpływy z sektora naftowego stanowią do 30% dochodów białoruskiego budżetu. Dochody rafinerii wykorzystywane są przez władze do wspierania niskodochodowych lub nierentownych sektorów gospodarki. Rentowność samych rafinerii jest uzależniona od cen rosyjskiej ropy i w niektórych latach kończyły one rok księgowy z deficytem.