Rafa (województwo kujawsko-pomorskie)
Rafa – wieś sołecka w Polsce, położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie bydgoskim, w gminie Dąbrowa Chełmińska. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bydgoskiego.
| wieś | |
 Widok z lotu ptaka | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość |
28-40 m n.p.m. |
| Liczba ludności (2011) |
125[2] |
| Strefa numeracyjna |
52 |
| Kod pocztowy |
86-070[3] |
| Tablice rejestracyjne |
CBY |
| SIMC |
0084280 |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu bydgoskiego  | |
Położenie na mapie gminy Dąbrowa Chełmińska  | |
 53°11′41″N 18°12′45″E/53,194722 18,212500[1]
| |
Położenie
edytujMiejscowość położona jest w gminie Dąbrowa Chełmińska, powiecie bydgoskim, na skraju historycznej Ziemi Chełmińskiej. Wieś rozlokowana jest na terasie nadzalewowej doliny Wisły u podnóża zbocza oddzielającego ją od Wysoczyzny Chełmińskiej. Od wschodu graniczy z lasem, od zachodu z łąkami nadwiślańskimi. Miejscowość znajduje się w obrębie Fordońskiego Przełomu Wisły.
Charakterystyka
edytujDemografia
edytujWedług Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 125 mieszkańców[2]. Jest trzynastą co do wielkości miejscowością gminy Dąbrowa Chełmińska.
Przyroda i rekreacja
edytujWieś położona jest na obszarze o wysokich walorach przyrodniczych i rekreacyjnych. Jest otoczona dużym kompleksem leśnym, a od zachodu terenem zalewowym i starorzeczami Wisły. Na północny wschód od wsi w obniżeniu terenu leży użytek ekologiczny – śródleśne jezioro Skrzynka, a w pewnym oddaleniu cztery rezerwaty przyrody: Las Mariański, Wielka Kępa Ostromecka, Linje oraz Reptowo, które chronią siedliska leśne (łęgi, grądy i bory mieszane), torfowiska i stanowisko lęgowe czapli siwej, związane z doliną Wisły. W 2003 wieś włączono w obszar Zespołu Parków Krajobrazowych Chełmińskiego i Nadwiślańskiego. Tereny zalewowe Wisły objęte są siecią obszarów Natura 2000 pn.: Dolina Dolnej Wisły (obszar specjalnej ochrony ptaków) i Solecka Dolina Wisły.
Szlaki turystyczne
edytujPrzez Rafę przebiegają szlaki turystyczne:
szlak rowerowy „Dookoła Dolinie Dolnej Wisły” Bydgoszcz-Świecie-Chełmno-Bydgoszcz[4]- Wiślana Trasa Rowerowa – odcinek prawobrzeżny
Dawny cmentarz
edytujNa terenie wsi zlokalizowany jest nieczynny cmentarz ewangelicki[5].
Historia
edytujW miejscu obecnej wsi Rafa w średniowieczu istniała osada rybacka zwana Kindorff, wzmiankowana w 1285 roku[6]. W 1319 roku na pobliskiej wyspie wiślanej odbywały się pertraktacje między Leszkiem Kujawskim, a Przemysławem w obecności krzyżackiego mistrza kujawskiego de Gera. W latach 1400–1436 była to wieś czynszowa, należąca do komturstwa starogrodzkiego. W 1505 roku została nadana przez króla Aleksandra Jagiellończyka biskupowi chełmińskiemu, lecz w 1532 roku biskup Jan Konopacki[potrzebny przypis] sprzedał ją Wawrzynowi Knopfowi[6]. W XVIII wieku miejscowość nazywaną już Raffa, prawdopodobnie od ukształtowania brzegów Wisły, dzierżyli dziedzice majątku w Gzinie - Działyńscy i Czapscy. W pobliżu wsi znajdował się przystanek przewozu promowego na Wiśle[7]. Szlacheckie dobra w Rafie były oddawane w długoletnie dzierżawy, a od 1839 roku sprzedawane w rezultacie zmian strukturalnych wynikających z pruskiej ustawy uwłaszczeniowej. W 1868 roku znajdowały się tu ogółem 4 budynki, w tym 2 mieszkalne, zamieszkane przez 21 osób, w tym 1 katolika i 20 ewangelików. Natomiast w 1885 roku było we wsi 21 domów i 131 mieszkańców i od tego czasu Rafa była wsią gminną[7]. W skład gminy wchodziły wówczas: Rafa i wybudowania (przysiółki Rafy i Janowa), Szadun (3 domy, 13 mieszkańców) i Sześćstof (niem. Schestoff) – 2 domy zamieszkane przez 9 osób. Gmina Rafa w 1885 roku liczyła 514 ha, w tym 38 ha lasu. W 26 domach mieszkalnych żyło 153 mieszkańców, w tym 48 katolików i 105 ewangelików. Miejscowość należała do parafii katolickiej w Czarżu i ewangelickiej w Ostromecku[7]. W 1897 roku z własności dworu w Gzinie pozostało w Rafie tylko 133 ha, a w 1906 roku - 33 ha[6]. W okresie międzywojennym mieszkało tu dużo ludności niemieckiej[6]. Funkcjonowała czteroklasowa szkoła elementarna (ewangelicka), która dawała możliwość zdobycia wykształcenia podstawowego[7]. Rafa administracyjnie należała do powiatu chełmińskiego, od 1975 roku do gminy Dąbrowa Chełmińska, a od 1999 wraz z całą gminą do powiatu bydgoskiego.
Galeria zdjęć
edytuj-
Świetlica wiejska w Rafie -
Droga wiodąca do Rafy z Czarża
Przypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 114376
- ↑ a b GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1086 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Zbigniew Boroński, Janusz Umiński, Grzegorz Pietrzak: Przewodnik po turystycznym szlaku rowerowym Bydgoszcz-Chełmno-Bydgoszcz. Wydział Sportu i Turystyki Urzędu Miasta Bydgoszczy. Bydgoszcz 2006. ISBN 83-88713-95-7
- ↑ Zapomnieni - zdjęcia cmentarza. [dostęp 2011-12-29].
- ↑ a b c d Jerzy Świetlik: Historia wokół nas. Część 1. Zbiór artykułów o historii wsi wokół Dąbrowy Chełmińskiej. Ostromecko: Nakład własny – Jerzy Świetlik, 2003.
- ↑ a b c d Zdzisław Raszeja: Ostromecko i okolice. Bydgoszcz: Wydawnictwo Margrafsen, 2002, s. 25-28. ISBN 83-87070-78-5. (pol.).