Radykalni Republikanie
Radykalni Republikanie[1] (ang. Radical Republicans) – frakcja wyłoniona z Partii Republikańskiej w Stanach Zjednoczonych, która przez pewien okres funkcjonowała jako oddzielna partia polityczna. Działalność Radykalnych Republikanów przypada na lata 1858–1877.
| Państwo | |
|---|---|
| Lider |
Thaddeus Stevens |
| Data założenia |
1858 |
| Data rozwiązania |
1877 |
| Ideologia polityczna | |
| Poglądy gospodarcze |
Historia
edytujSkrzydło zaczęło się formować w Partii Republikańskiej po wyborach do Kongresu w 1858 roku[2]. Ich priorytetem było zniesienie niewolnictwa bez wypłacania odszkodowań dla właścicieli niewolników[3]. W czasie wojny secesyjnej naciskali na dymisję generała George’a McClellana i zachęcali do tworzenia oddziałów złożonych z czarnoskórych żołnierzy[4]. Krytykowali prezydenta Abrahama Lincolna, twierdząc że nie wykazuje on wystarczającego zdecydowania w sprawie abolicjonizmu[4]. W 1864 roku Lincoln przedstawił plan łagodnej rekonstrukcji kraju, który zakładał wykluczenie tylko najzagorzalszych secesjonistów z legislatur stanowych i przywrócenie stanów konfederackich do Unii pod kontrolą prezydenta[4]. Ponadto zażądał przysięgi lojalności Unii tylko od 10% elektoratu stanowego[4]. Radykalni Republikanie przedłożyli wówczas kontrpropozycję, autorstwa Benjamina Wade’a i Henry’ego Wintera Davisa, która zakładała znacznie dalej posunięte wykluczenia z legislatur i wymóg większościowej przysięgi lojalności zbuntowanych stanów[4]. Prezydent odrzucił projekt ustawy, co doprowadziło do odcięcia się skrzydła radykałów od ośrodka władzy wykonawczej[4].
Działalność
edytujPrzed wyborami prezydenckimi w 1864 roku radykałowie odmówili nominacji Lincolnowi[4] i wsparli kandydaturę Johna Frémonta[5]. Po zabójstwie Lincolna władzę objął Andrew Johnson i radykałowie zaczęli domagać się przyznania czynnych i biernych praw wyborczych Afroamerykanom[6]. Gdy prezydent przedstawił swój plan rekonstrukcji Południa, skrzydło radykalnych republikanów wypowiedziało mu posłuszeństwo, bowiem chcieli traktować dawne stany konfederackie jako ziemie podbite i wprowadzać tam zarząd wojskowy[6]. Ponadto opóźniali powrót kongresmanów z Południa do izb Kongresu[7]. Powołali Komitet Piętnastu (dziewięciu kongresmanów i sześciu senatorów), mający zapewnić kontrolę nad rekonstrukcją władzy ustawodawczej, by lepiej chronić interesów czarnych Południowców[4]. W wyborach do Kongresu w 1866 roku radykałowie uzyskali znaczną przewagę, zdolną do odrzucenia weta prezydenckiego[7]. Sprzeciwiając się polityce Johnsona, intensywnie zabiegali o złożenie go z urzędu[4]. W latach 1867–1868 doprowadzili do tymczasowego uchwalenia Military Reconstruction Act (przywracający stan wojenny w dawnych stanach konfederackich) oraz ochraniali Biuro do Spraw Wyzwoleńców[7]. Przed wyborami prezydenckimi w 1868 roku udzielili stanowczego poparcia Ulyssesowi Grantowi, pomimo że generał nie był radykałem[1]. Afery korupcyjne w otoczeniu prezydenta i powstanie Ku Klux Klanu oraz Knights of the White Camelia spowodowały zmniejszenie popularności Radykalnych Republikanów i utratę miejsc w obu izbach władzy ustawodawczej w wyborach w 1870 roku[8][4]. Poza kwestią niewolnictwa, ich poglądy na temat systemu walutowego, reformy rynku pracy i protekcjonizmu były podzielone[4]. Ich grupa straciła na znaczeniu na początku lat 70. XIX wieku, a całkiem zanikła pod koniec rekonstrukcji w 1877 roku[4]. Do głównych działaczy frakcji należeli także Henry Wilson, Salmon Chase, Joshua Reed Giddings, Owen Lovejoy, Zachariah Chandler[2], Charles Sumner, Benjamin Butler i Thaddeus Stevens[4].
| Wybory prezydenckie | Kandydat | Głosy powszechne | Głosy elektorskie |
|---|---|---|---|
| 1864 | John Frémont | 0[9] | 0 |
| Wybory do Izby Reprezentantów | Liczba mandatów[10] |
|---|---|
| 1862 | 2 |
| 1864 | 1 |
| 1866 | 1 |
| 1870 | 1 |
| 1874 | 3 |
| Wybory do Senatu | Liczba mandatów[11] |
|---|---|
| 1874 | 1 |
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b Jones 2016 ↓, s. 267.
- ↑ a b Rusinowa 1994 ↓, s. 80.
- ↑ Rusinowa 1994 ↓, s. 83.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m Radical Republican, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2018-03-27] (ang.).
- ↑ Pastusiak 1999 ↓, s. 335.
- ↑ a b Rusinowa 1994 ↓, s. 85.
- ↑ a b c Rusinowa 1994 ↓, s. 86.
- ↑ Rusinowa 1994 ↓, s. 87.
- ↑ US President – National Vote. Our Campaign. [dostęp 2017-09-29]. (ang.).
- ↑ Party Divisions of the House of Representatives. United States House of Representatives. [dostęp 2018-02-27]. (ang.).
- ↑ Party Division. United States Senate. [dostęp 2018-03-10]. (ang.).
Bibliografia
edytuj- Izabella Rusinowa: Z dziejów amerykańskich partii politycznych. Warszawa: Egross, 1994. ISBN 83-85253-52-1. (pol.).
- Maldwyn Jones: Historia USA. Gdynia: Latarnia, 2016. ISBN 978-83-65387-02-8. (pol.).
- Longin Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. Warszawa: Iskry, 1999. ISBN 83-207-1558-X. (pol.).