Różowiec biały
Różowiec biały, okółkowiec czteropłatkowy[5] (Rhodotypos scandens) – gatunek krzewu z rodziny różowatych (Rosaceae). Jest jedynym przedstawicielem monotypowego rodzaju różowiec (Rhodotypos). Występuje na Wyspach Japońskich, Półwyspie Koreańskim oraz we wschodnich i środkowych Chinach[3]. Jako introdukowany i dziczejący rośnie także w Ameryce Północnej[6]. W naturze rośnie w lasach na zboczach górskich i w dolinach sięgając do 800 m n.p.m.[3] Uprawiany jest jako ozdobny zwłaszcza w Japonii, rzadziej w Ameryce Północnej, Europie[6] i Chinach[3]. W tym ostatnim kraju gatunek wykorzystywany jest także jako leczniczy[3]. W Polsce uprawiany bywa jako gatunek kolekcjonerski, przy czym ze względu na wrażliwość na mróz zalecany jest tylko dla zachodniej części kraju. Nie ma dużych wymagań glebowych i może rosnąć zarówno w miejscach słonecznych, jak i w półcieniu[5].
Systematyka[1][2] | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | |||
Klasa | |||
Nadrząd | |||
Rząd | |||
Rodzina | |||
Rodzaj |
różowiec | ||
Gatunek |
różowiec biały | ||
Nazwa systematyczna | |||
Rhodotypos scandens (Thunb.) Makino Bot. Mag. (Tokyo). 27: 126. 1913[3] | |||
Synonimy | |||
|
Roślina kwitnie w kwietniu i maju, a owoce dojrzewają od czerwca do września[3], pozostając na krzewach do października, a częściowo do wiosny[7].
Morfologia
edytuj- Pokrój
- Rozłożysty krzew osiągający od 0,5 do 2, rzadko 3 metrów wysokości[3][6] (według niektórych źródeł w Japonii osiągający nawet 5 m, z kolei w Polsce zwykle nie wyższy niż 1,5 m)[7]. Pędy o szarej korze, nagie, niezbyt gęsto rozgałęzione[6] (z węzłów wyrastają po dwa pędy boczne)[7].
- Liście
- Opadające zimą. Nakrzyżległe, z równowąskimi i całobrzegimi, odpadającymi przylistkami[6]. Liście ogonkowe o blaszce jajowatej, o długości 4,5–10 cm, na brzegu ostro, podwójnie piłkowane[6], na szczycie zaostrzone, od spodu owłosione[7].
- Kwiaty
- Pojedyncze, rozwijają się na końcach krótkopędów, szypułkowe, bez przysadek, ale z czterema listkami kieliszka u nasady[6] (wąskimi i drobnymi[7]). Hypancjum miseczkowate, o średnicy ok. 5 mm. Działki kielicha cztery, rozpostarte, jajowate[6], piłkowane, nierównej wielkości[7]. Płatki korony cztery, białe, okrągławojajowate, u nasady z krótkim paznokciem, na szczycie zaokrąglone, rozpostarte. Korona osiąga 3 do 4,5 cm średnicy. Pręciki w liczbie 30–60, krótkie. Słupkowie złożone z czterech wolnych owocolistków, każdy z dwoma zalążkami[6], z których rozwija się tylko jeden. Szyjki słupków nitkowate, zakończone główkowatym znamieniem[8].
- Owoce
- Suche, twarde, orzeszkowate pestkowce o gładkiej, brązowo-czarnej powierzchni (czarniejące w miarę dojrzewania), zawierające pojedyncze nasiona[8][7]. W jednym kwiecie rozwijają się w liczbie od jednego do czterech, każdy do 8 mm długości[3].
Systematyka
edytuj- Pozycja systematyczna
Gatunek R. scandens i rodzaj Rhodotypos Siebold et Zuccarini, 1841 klasyfikowany jest do plemienia Kerrieae, podrodziny Amygdaloideae i rodziny różowatych (Rosaceae Juss.)[2][4][9].
Przypisy
edytuj- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ a b Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2020-06-20] (ang.).
- ↑ a b c d e f g h Rhodotypos scandens (Thunberg) Makino. [w:] Flora of China [on-line]. [dostęp 2020-06-20].
- ↑ a b Taxon: Rhodotypos scandens (Thunb.) Makino. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2020-06-20].
- ↑ a b Różowiec biały. [w:] e-katalog roślin [on-line]. Związek Szkółkarzy Polskich. [dostęp 2020-06-20].
- ↑ a b c d e f g h i James Henrickson: Rhodotypos scandens. [w:] Flora of North America [on-line]. eFlora. Missouri Botanical Garden, St. Louis, MO & Harvard University Herbaria, Cambridge, MA.. [dostęp 2020-06-20].
- ↑ a b c d e f g Włodzimierz Seneta, Jakub Dolatowski: Dendrologia. Warszawa: Wydawnictwa Naukowe PWN, 1997, s. 293. ISBN 83-01-12099-1.
- ↑ a b Rhodotypos. [w:] Flora of China [on-line]. eFlora. Missouri Botanical Garden, St. Louis, MO & Harvard University Herbaria, Cambridge, MA.. [dostęp 2020-06-20].
- ↑ D. Potter, T. Eriksson, R. C. Evans, S. Oh, J. E. E. Smedmark, D. R. Morgan, M. Kerr, K. R. Robertson, M. Arsenault, T. A. Dickinson, C. S. Campbell. Phylogeny and classification of Rosaceae. „Plant Systematics and Evolution”. 266, s. 5-43, 2007. DOI: 10.1007/s00606-007-0539-9.
- BioLib: 39609
- EoL: 631595
- EUNIS: 180875
- Flora of China: 200011210
- Flora of North America: 200011210
- GBIF: 3032442
- identyfikator iNaturalist: 127609
- IPNI: 731425-1
- ITIS: 25298
- NCBI: 32245
- Plant Finder: 286455
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): rjp-6012
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:731425-1
- Tela Botanica: 56061
- identyfikator Tropicos: 27801133
- USDA PLANTS: RHSC3
- CoL: 4SJTQ