Róża abisyńska

Róża abisyńska
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	różowce
Rodzina	różowate
Rodzaj	róża
Gatunek	róża abisyńska
	Nazwa systematyczna
	Rosa abyssinica R.Br. ex Lindl.; Ros. Monogr.: 116 (1820)
Synonimy
	Rosa schimperiana Hochst.; Rosa schweinfurthii Boulenger; Rosa sempervirens var. abyssinica (R.Br. ex Lindl.) Regel;
	Rosa schimperiana Hochst.; Rosa schweinfurthii Boulenger; Rosa sempervirens var. abyssinica (R.Br. ex Lindl.) Regel;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Róża abisyńska (Rosa abyssinica) – gatunek rośliny z rodziny różowatych. Występuje we wschodniej Afryce – od Somalii na południu, poprzez Etiopię i Erytreę, po Sudan, a poza tym na Półwyspie Arabskim – w Jemenie i Arabii Saudyjskiej^[4]^[5]. Rośnie na obszarach wyżynnych i górskich na rzędnych od 1700 do 3300 m n.p.m. tworząc własne zarośla lub rosnąc w różnych zbiorowiskach: lasach zimozielonych, w zaroślach, w zbiorowiskach trawiastych i nadrzecznych^[5].

Owoce szupinkowe są jadalne w stanie świeżym i chętnie zjadane przez dzieci, wykorzystywane są także jako pożywienie głodowe. Spożywać należy je w ograniczonej ilości, ponieważ w nadmiarze powodować mogą dolegliwości układu pokarmowego. Owoce zjadane są także przez kozy i małpy. Wykorzystywane są też leczniczo w celu pozbycia się pasożytów. Róża ta wykorzystywana jest także jako kadzidło, roślina ozdobna, sadzona jest w formie żywopłotów^[5] i dostarcza drewna opałowego^[6].

Morfologia

Kwiat

Kolce

Pokrój: Krzew o kolczastych pędach płożących lub wspinających się, osiągających od 0,5 do 7 m długości. Starsze egzemplarze przybierają formę drzewiastą. Kolce wszystkie jednakowe, nieliczne, o szerokiej nasadzie i lekko zagiętym końcu^[5].
Liście: Złożone, siedmiolistkowe, skórzaste, z listkami wąsko jajowatymi, o długości od 1 do 6 cm, ostro zakończone i ząbkowane na brzegu^[5].
Kwiaty: Zebrane po kilka do 20 w gęste kwiatostany. Działki kielicha długie, wąskojajowate, o długich, wyciągniętych końcach, owłosione, odgięte i szybko odpadające^[5]^[4]. Płatki korony, zwykle w liczbie 5, białe do jasnożółtych, o długości ok. 2 cm, zaokrąglone na szczycie lub nieco kwadratowe. Pręciki liczne^[5]. Szyjki słupków złączone w kolumienkę^[4].
Owoce: Twarde niełupki rozwijające się w mięśniejącym hypancjum tworzącym tzw. owoc pozorny (szupinkowy). Hypancja w miarę dojrzewania zmieniają barwę z zielonej na pomarańczowoczerwoną, osiągają do 2 cm długości^[5] i mają kształt kulisty do szerokojajowatego^[4]. Na powierzchni są nagie lub mniej lub bardziej owłosione, z rzadkimi gruczołkami^[4].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-29] (ang.).
↑ ^a ^b Rosa abyssinica R.Br. ex Lindl.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-06-03].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Rosa abyssinica. [w:] Global Platns [on-line]. JSTOR/ITHAKA. [dostęp 2021-06-03].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Rosa abyssinica. [w:] Ethiopia: Famine Food Field Guide [on-line]. UN-EUE office. [dostęp 2021-06-03].
↑ Useful Trees and Shrubs of Ethiopia - Rosa abyssinica. worldagroforestry.org. [dostęp 2021-06-03].

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-29] (ang.).

[powo-3] Rosa abyssinica R.Br. ex Lindl.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-06-03].

[jstor-4] Rosa abyssinica. [w:] Global Platns [on-line]. JSTOR/ITHAKA. [dostęp 2021-06-03].

[famine-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Rosa abyssinica. [w:] Ethiopia: Famine Food Field Guide [on-line]. UN-EUE office. [dostęp 2021-06-03].

[6] Useful Trees and Shrubs of Ethiopia - Rosa abyssinica. worldagroforestry.org. [dostęp 2021-06-03].

[4]

[5]

[1]

[2]

[3]

[6]