Pyritinol

Pyritinol – organiczny związek chemiczny będący dimerem siarkowej pochodnej witaminy B6. Znajduje zastosowanie w leczeniu chorób układu nerwowego. Dostępny w postaci dichlorowodorku.

Pyritinol

Nazewnictwo Nomenklatura systematyczna (IUPAC) 5,5′-[ditiobis(metyleno)]bis[4-(hydroksymetylo)-2-metylopirydyn-3-ol] Inne nazwy i oznaczenia farm. łac. pyrithioxinum, pyritinolum
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	C16H20N2O4S2
Masa molowa	368,47 g/mol
Identyfikacja
Numer CAS	1098-97-1
PubChem	14190
DrugBank	DB13084
SMILES OC1=C(CO)C(CSSCC2=CN=C(C)C(O)=C2CO)=CN=C1C
InChI InChI=1S/C16H20N2O4S2/c1-9-15(21)13(5-19)11(3-17-9)7-23-24-8-12-4-18-10(2)16(22)14(12)6-20/h3-4,19-22H,5-8H2,1-2H3 InChIKey SIXLXDIJGIWWFU-UHFFFAOYSA-N
Niebezpieczeństwa Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2017-01-15] Globalnie zharmonizowany system klasyfikacji i oznakowania chemikaliów Na podstawie podanej karty charakterystyki Niebezpieczeństwo Zwroty H H315, H318, H335 Zwroty P P261, P280, P305+P351+P338 Numer RTECS UT4836666 Dawka śmiertelna 115 mg/kg (mysz, dożylnie)
Podobne związki
Podobne związki	witamina B6
Klasyfikacja medyczna
ATC	N06BX02
Farmakokinetyka Okres półtrwania 2,5 h

Dichlorowodorek pirytynolu został opatentowany jako lek nootropowy w 1961 roku przez firmę Merck KGaA i wprowadzony do lecznictwa w roku 1963 pod nazwą handlową Encephabol.

Działanie

Mechanizm działania farmakologicznego preparatu nie jest wyjaśniony. Wspomaga metabolizm niektórych grup komórek OUN, powoduje wzrost stężenia serotoniny i wzrost aktywności transaminaz, dekarboksylaz oraz fosforylaz, pobudzając czynności mózgu. Ponadto lek wykazuje nieswoiste działanie przeciwzapalne.

Działania uboczne

Może powodować nadpobudliwość nerwową, bezsenność i niepokój. Wymienione działania niepożądane pojawiają się bardzo rzadko i przemijają po zmniejszeniu dawki leku. Mogą występować interakcje z innymi lekami, m.in. z penicylaminą, solami złota, lewamizolem, tioproniną.

Wskazania

Dichlorowodorek pirytynolu jest stosowany pomocniczo głównie w leczeniu chorób układu nerwowego, m.in. miażdżycy, stanach poudarowych, przewlekłym wyczerpaniu psychicznym, zaburzeniach pamięci i uczenia się u dzieci oraz osób starszych, stanach przemęczenia przebiegających z ospałością, po urazach czaszki, w udarze mózgu, w łagodnych stanach depresyjnych, zaburzeniach pamięci i słuchu, w okresie rekonwalescencji po ciężkich chorobach neurologicznych oraz zabiegach operacyjnych na tkance mózgowej. Wykorzystywany jest także w leczeniu RZS oraz neuralgii nerwu trójdzielnego.

Przeciwwskazania: nadpobudliwość, bezsenność, stany lękowe, uczulenie na lek.

Skuteczność leczenia dichlorowodorkiem pirytynolu jest mało widoczna i wątpliwa, jednakże brak szerokiego asortymentu leków w wymienionych chorobach uzasadnia jego stosowanie. Dichlorowodorek pirytynolu wykazuje bardzo małą toksyczność. Lek jest bezpieczny i może być stosowany przez długi czas bez obaw.

Kornel Gibiński

Dawkowanie

100–200 mg 2–3 razy dziennie. Lek podaje się rano i wczesnym popołudniem. Leczenie jest długotrwałe, najczęściej wielomiesięczne.

Preparaty

W Polsce preparat był obecny na rynku od 1969 roku pod nazwą Enerbol, w późniejszych latach także jako Enerbol forte oraz przez kilkanaście lat jako Enerbol zawiesina. Preparaty Enerbol były produkowane do 2003 roku przez Pliva Kraków – obecnie ich produkcja nie jest kontynuowana. Na świecie dostępny jest jako Encephabol iEncephabol forte (Merck KGaA). Preparaty te są dostępne w Polsce wyłącznie w trybie importu docelowego.

Bibliografia

• Leksykon Leków, PZWL 1991 r, Tadeusz Lesław Chruściel, Kornel Gibiński

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.