Purchawka miękka
Purchawka miękka (Lycoperdon molle Pers.) – gatunek grzybów z rodziny purchawkowatych (Lycoperdaceae)[1].
 Młode owocniki purchawki miękkiej | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
purchawka miękka |
| Nazwa systematyczna | |
| Lycoperdon molle Pers. Syn. meth. fung. (Göttingen) 1: 150 (1801) | |
Systematyka i nazewnictwo
edytujPozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Lycoperdon, Lycoperdaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Niektóre synonimy naukowe[2]:
- Lycoperdon gemmatum var. furfuraceum Fr. 1829
- Lycoperdon gemmatum var. molle (Pers.) De Toni 1888
- Lycoperdon molle Pers. 1801, var. molle
Nazwę polską nadała Wanda Rudnicka-Jezierska w 1991 r[3].
Morfologia
edytujŚrednica 2–4 cm, wysokość 3–7 cm, kształt początkowo kulistawy, później staje się jajowaty lub odwrotnie gruszkowaty, o wydłużonej dolnej części, podobnej nieco do trzonu. Powierzchnia młodych owocników białokremowa, potem stopniowo ciemniejąca, przez jasnoszarobrązową do kremowobrązowej. Na powierzchni drobniutkie miękkie kolce i mączyste ziarnistości. Endoperydium papierowate, matowe, lub nieco błyszczące, otwiera się otworkiem na szczycie. Początkowo jest szarawe, potem brązowoszare, w końcu brązowe. Podglebie jest komorowate i w trakcie dojrzewania przekształca się w dobrze wykształconą kolumellę. Ma barwę od oliwkowej do ciemnobrązowej, a po dojrzeniu brązowofioletową. Gleba u młodych owocników jest biała, w miarę ich dojrzewania zmienia barwę na oliwkowobrązową, u dojrzałych owocników jest purpurowobrązowa[4].
- Cechy mikroskopowe
Zarodniki kuliste o poobłamywanych brzegach, brązowe, brodawkowane. Mają rozmiar 4,3–5× 10–26 μm. Włośnia ma grubość 5–7 μm, jest grubościenna, słabo septowana, posiada jamki i ma brązową barwę[4].
Występowanie i siedlisko
edytujPurchawka miękka jest szeroko rozprzestrzeniona na półkuli północnej[5]. W Polsce jest niezbyt częsta. Występuje zarówno na niżu, jak i w górach, szczególnie na miejscach nasłonecznionych[4].
Rośnie na ziemi w różnorodnych lasach i na łąkach, szczególnie na glebach piaszczystych i wapiennych. Owocniki wytwarza od czerwca do października[3].
Znaczenie
edytujSaprotrof[3]. Jak wszystkie gatunki purchawek jest jadalna za młodu, póki jej owocniki są białe[6].
Przypisy
edytuj- ↑ a b Index Fungorum. [dostęp 2020-09-01]. (ang.).
- ↑ Species Fungorum. [dostęp 2014-04-07]. (ang.).
- ↑ a b c Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c Wanda Rudnicka-Jezierska: Grzyby (Mycota), podstawczaki (Basidiomycetes): purchawkowe (Lycoperdales), tęgoskórowe (Sclerodematales), pałeczkowe (Tulostomatales), gniazdnicowe (Nidulariales), sromotnikowe (Phallales), osiakowe (Podaxales). Kraków: Instytut Botaniki PAN, 1991. ISBN 83-85444-01-7.
- ↑ Discover Life Maps. [dostęp 2016-01-10].
- ↑ Andreas Gminder: Atlas grzybów. Jak bezbłędnie oznaczać 340 gatunków grzybów Europy Środkowej. 2008. ISBN 978-83-258-0588-3.