Puklica rudnica (Acanthosoma haemorrhoidale) – gatunek pluskwiaka z rodziny puklicowatych.

Puklica rudnica
Acanthosoma haemorrhoidale[1]
(Linnaeus, 1758)
Ilustracja
Imago
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Rząd

pluskwiaki

Podrząd

pluskwiaki różnoskrzydłe

Nadrodzina

tarczówki

Rodzina

puklicowate

Rodzaj

puklica

Gatunek

puklica rudnica

Synonimy

Cimex haemorrhoidale Linnaeus, 1758

Największy przedstawiciel nadrodziny tarczówek (Pentatomoidea) w Polsce; mierzy od 13 do 18 mm. Ciało barwy żółtobrązowej, żółtozielonej lub jaskrawozielonej, często z czerwonym ubarwieniem rogów przedplecza i na półpokrywach. Górna strona ciała gęsto punktowana. Czułki zazwyczaj ciemniejsze od reszty ciała, ich pierwszy człon zwykle jaśniejszy, sięga za wierzchołek głowy. Kąty boczne przedplecza tworzą masywne rogi wystające poza krawędź boczną półpokryw. Śródpiersie z blaszkowatym żeberkiem nie dochodzącym do środkowych bioder, a trzeci segment odwłoka z wyrostkiem sięgającym bioder przednich[2][3].

 
Nimfa

Biologia

edytuj

Najczęściej obserwowana od maja do października. Zimują osobniki dorosłe. Kopulujące owady zazwyczaj obserwowano na przełomie czerwca i lipca. W przypadku występowania lekkich zim i ciepłych pierwszych dni wiosny, imagines mogą przystępować do rozrodu już w maju[2]. Puklica zamieszkuje tereny leśne i zaroślowe. Spotykana jest w lasach, zagajnikach, ogrodach czy parkach. Wysysa soki z liści i owoców różnych gatunków drzew i krzewów liściastych. Notowana z głogów, aronii, brzóz, leszczyn, dębów[4][5].

Występowanie

edytuj

Gatunek palearktyczny, euroazjatycki. W Polsce znany z kilkudziesięciu stanowisk rozproszonych w całym kraju. Jedyny krajowy reprezentant rodzaju Acanthosoma[2][4].

 
Samica w trakcie składania jaj

Systematyka

edytuj

Wyróżnia się 3 podgatunki:

  • Acanthosoma haemorrhoidale angulatum Jakovlev, 1880
  • Acanthosoma haemorrhoidale haemorrhoidale Linnaeus, 1758
  • Acanthosoma haemorrhoidale ouchii Ishihara, 1950

W Europie obecny jedynie podgatunek nominatywny A. h. haemorrhoidale. Dwa pozostałe wykazane zostały jedynie ze wschodniej Azji i różnią się przede wszystkim długością bocznych rogów przedplecza oraz ubarwieniem[2].

Przypisy

edytuj
  1. Acanthosoma haemorrhoidale, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b c d Barbara Lis, Adam Stroiński, Jerzy A. Lis, Heteroptera Poloniae 2. Pentatomoidea część I. Plataspidae, Thyreocoridae, Cydnidae, Acanthosomatidae, Scutelleridae, Opole, Polska 2012, s. 66-69, ISBN 978-83-916841-6-0 [dostęp 2024-10-13] (pol.).
  3. Grzegorz Gierlasiński, Artur Taszakowski, Acanthosoma haemorrhoidale (Linnaeus, 1758) [online], Pluskwiaki różnoskrzydłe (Hemiptera: Heteroptera) Polski, 2013–2024 [dostęp 2024-10-13].
  4. a b Acanthosoma haemorrhoidale – Puklica rudnica [online], Insektarium, 7 października 2013 [dostęp 2024-10-12].
  5. (Acanthosomatidae) Acanthosoma [online], British Bugs [dostęp 2024-10-12].