Pucharek bukowy (Hymenoscyphus fagineus (Pers.) Dennis) – gatunek grzybów z rodziny tocznikowatych (Helotiaceae)[1].

Pucharek bukowy
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

workowce

Klasa

patyczniaki

Rząd

tocznikowce

Rodzina

tocznikowate

Rodzaj

pucharek

Gatunek

pucharek bukowy

Nazwa systematyczna
Hymenoscyphus fagineus (Pers.) Dennis
Persoonia 3(1): 74 (1964)

Systematyka i nazewnictwo

edytuj

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Hymenoscyphus, Helotiaceae, Helotiales, Leotiomycetidae, Leotiomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy takson ten opisał w 1794 r. Christiaan Hendrik Persoon nadając mu nazwę Peziza faginea. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1964 r. Richard William George Dennis[1]. Synonimy[2]:

  • Helotium fagineum (Pers.) Fr. 1849
  • Ombrophila faginea (Pers.) Boud. 1907
  • Pachydisca faginea (Pers.) Boud. 1904
  • Peziza faginea Pers. 1794
  • Phaeohelotium fagineum (Pers.) Hengstm. 2009

Polska nazwa według M.A. Chmiel[3].

Morfologia

edytuj
Owocniki

Typu apotecjum siedzące lub z krótkim, mocnym trzonkiem, z dyskiem płaskim do wypukłego, średnica 1–3 mm, o barwie od białej do szaroniebieskiej, po wyschnięciu blado czerwonawobrązowe, mięsiste, u podstawy z brązowawym pierścieniem[4]

Cechy mikroskopowe

Worki 70–95 × 9–9,5 µm. Askospory 8–13(16) x 4–5(6) µm. Parafizy z cylindrycznym korpusem o niskim współczynniku załamania światła. Ekscypulum o teksturze globulosa-angularis[4].

Występowanie i siedlisko

edytuj

Podano stanowiska pucharka bukowego w Ameryce Północnej, Europie i Azji[5]. W Polsce M.A. Chmiel w 2006 r. przytoczyła kilka stanowisk[3]. Nowe stanowiska podano także w latach następnych[6], a najbardziej aktualne są w internetowym atlasie grzybów. Zaliczony w nim jest do gatunków zagrożonych, wartych objęcia ochroną[7].

Grzyb saprotroficzny występujący na miseczkach owoców buka[3]. Owocniki tworzy od września do listopada[4].

Przypisy

edytuj
  1. a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2024-04-08] (ang.).
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2024-04-08] (ang.).
  3. a b c Maria Alicja Chmiel, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów workowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany PAN, 2006, s. 55, ISBN 978-83-89648-46-4.
  4. a b c Bernard Declercq, The genus Hymenoscyphus S.F.Gray sensu lato in Belgium. Key to the species and varieties [online], gbif.org [dostęp 2024-04-08] (pol.).
  5. Występowanie Hymenoscyphus fagineus na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2024-04-08] (ang.).
  6. Grzyby makroskopijne Polski w literaturze mikologicznej [online], grzyby.pl [dostęp 2024-04-08].
  7. Aktualne stanowiska Hymenoscyphus fagineus w Polsce [online], gbif.org [dostęp 2024-04-08] (pol.).