Puchar Kazachstanu w piłce nożnej
Puchar Kazachstanu w piłce nożnej (kaz. Футболдан Қазақстан Кубогы) – cykliczne rozgrywki piłkarskie o charakterze pucharu krajowego w Kazachstanie. Organizowane co sezon przez Kazachski Związek Piłki Nożnej (KFF) i przeznaczone są dla krajowych klubów piłkarskich. Najważniejsze po Priemjer Ligasy piłkarskie rozgrywki w kraju. Triumfator danej edycji Pucharu zyskuje prawo reprezentowania swego kraju w następnej edycji Ligi Konferencji Europy.
 2024
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Dyscyplina | |
| Organizator rozgrywek | |
| Data założenia | |
| Rozgrywki | |
| Liczba drużyn |
28 |
| Zwycięzcy | |
| Pierwszy zwycięzca |
Kajrat Ałmaty (1992) |
| Obecny zwycięzca |
Toboł Kustanaj (2023) |
| Najwięcej zwycięstw |
Kajrat Ałmaty (10) |
| Strona internetowa | |
Historia
edytujW 1948 roku postanowiono zorganizować pierwszy Puchar Kazachskiej SRR wśród drużyn kultury fizycznej (KFK). Drużyny Dinama z Karagandy i Dżambuła dotarły do finału, w którym drużyna Karagandy świętowała zwycięstwo. A przez kolejne trzy lata trofeum honorowe zdobywały drużyny reprezentujące Ministerstwo Spraw Wewnętrznych – z Szymkentu, Dżhambulu i Ałmaty. Dopiero w 1952 roku hegemonię drużyn Dinama przełamał Stroitiel Ust-Kamenogorsk. W 1956 roku turniej nie udało się organizować.
W 1968 roku postanowiono podzielić Puchar Kazachskiej SRR na dwa turnieje – dla KFK[1] i drużyn profesjonalnych[2] (które były dopuszczone do Mistrzostw ZSRR). A po finałach oba puchary trafiły do Celinogradu! Puchar dla drużyn profesjonalnych był również rozgrywany w latach 1969, 1970 i 1973, a potem został zaprzestany. A w 1980 roku też Puchar wśród KFK został zniesiony, jego zastąpił Puchar Kazsowprof.
Po trzech latach przerwy, w 1983 roku został przywrócony Puchar dla drużyn profesjonalnych, który był rozgrywany do 1991 roku.
W 1992 roku rozpoczęły się pierwsze rozgrywki o Puchar Kazachstanu. Zwyciężył klub Kajrat Ałmaty[3]. Od sezonu 1996/97 Puchar rozgrywano systemem jesień-wiosna. W 2001 przywrócono system wiosna-jesień.
Sezon 1996 zakończył się skandalem. Początkowo, mecz finałowy pomiędzy klubami Munajszy Aktau i Jelimaj Semipałatyńsk odbył się 25 listopada 1996 roku w Ałmaty na Stadionie Centralnym. Przed meczem obie drużyny ogłosiły żądanie dymisji prezesa Kazachskiego Związku Piłki Nożnej Kurałbeka Ordabajewa i ostrzegły, że zwycięzca przyjmie puchar tylko w przypadku rezygnacji prezesa. Mecz wygrali piłkarze z Semipałatyńska, którzy zgodnie z obietnicą wrócili do domu bez pucharu. Działania te zostały zinterpretowane jako odmowa udziału w finale, wynik meczu został unieważniony, a 26 kwietnia 1997 roku odbył się nowy finał z udziałem drużyn Kajrat Ałmaty i Wostok Ust-Kamienogorsk, które odpadły w półfinale. Po wygranej 2:0 nowym zwycięzcą został Kajrat.
Format
edytujFormat rozgrywek był wiele razy zmieniany. W rozgrywkach uczestniczą 28 klubów występujących w Mistrzostwach Kazachstanu. Obecnie wszystkie rywalizacje od rundy pierwszej do finału rozgrywane są w jednym meczu (oprócz etapu grupowego, w którym grano systemem każdy z każdym – mecz i rewanż). Zwycięzca kwalifikuje się do dalszych gier, a pokonany odpada z rywalizacji. W wypadku kiedy w regulaminowym czasie gry padł remis zarządza się dogrywkę, a jeśli i ona nie przyniosła rozstrzygnięcia, to dyktowane są rzuty karne. Od sezonu 2021 rozgrywki składają się z 7 etapów: rundy pierwszej, drugiej i trzeciej eliminacyjnej, fazy grupowej, ćwierćfinałów, półfinałów i finału. Mecz finałowy rozgrywany jest na różnych obiektach, choć zazwyczaj był to stadion Astana Arena w Astanie, a wcześniej stadion Centralny w Ałmaty.
Zwycięzcy i finaliści
edytujPuchar Kazachskiej SRR (1948-1991)
edytuj- Nieoficjalne:
| 1948-1991 | Rozgrywany był Puchar Kazachskiej SRR |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Puchar Kazachstanu
edytuj- Oficjalne:
Uwagi:
- wytłuszczono nazwy zespołów, które w tym samym roku wywalczyły mistrzostwo i Puchar kraju,
- kursywą oznaczone zespoły, które w meczu finałowym nie występowały w najwyższej klasie rozgrywkowej.
skreślonorozgrywki nieoficjalne.
Statystyki
edytujKlasyfikacja według klubów
edytujW dotychczasowej historii oficjalnych rozgrywek Puchar Kazachstanu zdobywało 15 drużyn. Liderem klasyfikacji jest Kajrat Ałmaty, który zdobył 10 Pucharów.
Stan na 31.12.2023.
10 i więcej Pucharów Kazachstanu| Lp. | Klub | Zdobywca | Finalista | Lata triumfów |
|---|---|---|---|---|
|
| |||
| 1. | Kajrat Ałmaty | 10 | 3 | 1992, 1996, 1999/00, 2001, 2003, 2014, 2015, 2017, 2018, 2021 |
| 2. | FK Astana-1964 | 3 | 2 | 2000/01, 2002, 2005 |
| 3. | FK Astana | 3 | 1 | 2010, 2012, 2016 |
| 4. | Ordabasy Szymkent | 2 | 2 | 2011, 2022 |
| Toboł Kustanaj | 2 | 2 | 2007, 2023 | |
| 6. | Kajsar Kyzyłorda | 2 | 1 | 1998/99, 2019 |
| 7. | Irtysz Pawłodar | 1 | 3 | 1997/98 |
| FK Taraz | 1 | 3 | 2004 | |
| FK Atyrau | 1 | 3 | 2009 | |
| Szachtior Karaganda | 1 | 3 | 2013 | |
| 11. | FK Aktöbe | 1 | 2 | 2008 |
| Wostok Ust-Kamienogorsk | 1 | 2 | 1994 | |
| 13. | FK Ałmaty | 1 | 1 | 2006 |
| 14. | Dostyk Ałmaty | 1 | 0 | 1993 |
| Spartak Semej | 1 | 0 | 1995 | |
| 16. | SKIF Ordabasy Szymkent | 0 | 1 | |
| Kyzyłżar Petropawł | 0 | 1 | ||
| Akżajyk Orał | 0 | 1 |
Klasyfikacja według miast
edytujSiedziby klubów: stan na 31.12.2023.
| Miasto | Liczba tytułów | Drużyny |
|---|---|---|
| Ałmaty | 12 | Kajrat Ałmaty (10), FK Ałmaty (1), Dostyk Ałmaty (1) |
| Astana | 6 | FC Astana (3), FK Astana-64 (3) |
| Kyzyłorda | 2 | Kajsar Kyzyłorda (2) |
| Szymkent | 2 | Ordabasy Szymkent (2) |
| Kustanaj | Toboł Kustanaj (2) | |
| Aktobe | 1 | FK Aktöbe (1) |
| Atyrau | FK Atyrau (1) | |
| Karaganda | Szachtior Karaganda (1) | |
| Pawłodar | Irtysz Pawłodar (1) | |
| Semej | Spartak Semej (1) | |
| Taraz | FK Taraz (1) | |
| Ust-Kamienogorsk | Wostok Ust-Kamienogorsk (1) |
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Кубок КазССР среди команд КФК. footballfacts.ru. [dostęp 2022-04-03]. (ros.).
- ↑ Кубок Казахской ССР среди команд мастеров. footballfacts.ru. [dostęp 2022-04-03]. (ros.).
- ↑ Кубок Казахстана 1992. footballfacts.ru. [dostęp 2022-04-03]. (ros.).
- ↑ Po odmowie przyjęcia, finał rozegrany ponownie pomiędzy półfinalistami.
Bibliografia
edytuj- Lista Finałów Pucharu w bazie RSSSF (ang.)
- Puchar Kazachstanu, [w:] baza Soccerway (liga) [dostęp 2022-04-04].
- Lista Finałów Kazachstanu w bazie League321 (ang.)
- Wyniki meczów Pucharu Kazachstanu w bazie kaz-football.kz (ros.)