Puccinia acetosae

gatunek grzybów z rodziny rdzowatych

Puccinia acetosae (Schumach.) Körn. – gatunek grzybów z rodziny rdzowatych (Pucciniaceae)[1]. Grzyb mikroskopijny powodujący u roślin chorobę zwaną rdzą[2]. Pasożytuje na różnych gatunkach z rodziny rdestowatych (Polygonaceae)[3].

Puccinia acetosae
Ilustracja
Uredinia na liściu szczawiu zwyczajnego
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

rdze

Rząd

rdzowce

Rodzina

rdzowate

Rodzaj

rdza

Gatunek

Puccinia acetosae

Nazwa systematyczna
Puccinia acetosae (Schumach.) Körn.
Hedwigia 15: 184 (1876)
Urediniospory

Systematyka i nazewnictwo

edytuj

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Puccinia, Pucciniaceae, Pucciniales, Incertae sedis, Pucciniomycetes, Pucciniomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy gatunek ten zdiagnozował w 1803 r. Christian Friedrich Schumacher. nadając mu nazwę Uredo acetosae. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1876 r. Friedrich August Körnicke[1].

Synonimy[4]:

  • Caeoma apiculatum Schltdl. 1824
  • Dicaeoma acetosae (Schumach.) Kuntze 1898
  • Puccinia acetosae var. thyrsiflori T.Z. Liu & J.Y. Zhuan 2016
  • Puccinia vaginalium Link, in Willdenow 1825
  • Uredo acetosae Schumach. 1803
  • Uredo apiculata F. Strauss 1811
  • Uredo apiculosa Körn.
  • Uromyces apiculatus (F. Strauss) Rabenh. 1849

Charakterystyka

edytuj

Jest pasożytem jednodomowym, tzn. cały jego cykl rozwojowy odbywa się na jednym żywicielu. Jest też rdzą niepełnocyklową – nie wytwarza spermogonium i ecjów[3].

Uredinia i telia powstają na obydwu stronach blaszki liściowej, często również na ogonkach liściowych, gdzie przybierają wydłużony kształt. Urediniospory cynamonowe, z rzadko rozmieszczonymi kolcami i dwiema (wyjątkowo trzema) porami rostkowymi w górnej części[3]. Są żółto-brązowe, kuliste lub jajowate i mają rozmiar 18–24 × 24–31 µm. Telia rzadkie, małe, okrągłe, ciemnobrązowe z brązowymi parafizami. Powstają w nich 2-komórkowe, żółtobrązowe teliospory o kształcie od elipsoidalnego do jajowatego i wymiarach 28–42 × 19–26 µm. Obydwie ich komórki z brodawką. Osadzone są na hialinowym trzonku o długości do 35 µm[5].

Opisano występowanie Puccinia acetosae w Ameryce Północnej, Europie, Japonii i na Nowej Zelandii[6]. W Polsce podano kilka przypadków występowania na rabarbarze ogrodowym (Rheum rhaponticum), szczawiu zwyczajnym (Rumex acetosa), szczawiu górskim (Rumex alpestris) i szczawiu rozpierzchłym (Rumex thyrsifolius)[7].

Przypisy

edytuj
  1. a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2020-12-17] (ang.).
  2. Joanna Marcinkowska, Oznaczanie rodzajów grzybów sensu lato ważnych w fitopatologii, Warszawa: PWRiL, 2012, ISBN 978-83-09-01048-7.
  3. a b c Puccinia acetosae (Schumacher) Körnicke, 1876 [online], Plant parasites of Europe [dostęp 2020-12-17].
  4. Species Fungorum [online], speciesfungorum.org [dostęp 2020-12-17] (ang.).
  5. Die Rostpilze Mitteleuropas. Mit besonderer Berücksichtigung der Schweiz, [w:] Ernst Gäumann, Beiträge zur Kryptogamenflora der Schweiz, t. 12, Berno: Kommissionsverlag Buchdruckerei Büchler & Co, 1959.
  6. Puccinia acetosae (Schumach.) Körn., 1876 [online], GBIF [dostęp 2020-12-17].
  7. Wiesław Mułenko, Tomasz Majewski, Małgorzata Ruszkiewicz-Michalska, A preliminary checklist of micromycetes in Poland. Wstępna lista grzybów mikroskopijnych Polski, Kraków: W. Szafer. Institute of Botany, PAN, 2008, ISBN 978-83-89648-75-4.