Psianka podłużna

Psianka podłużna
	; Owoc psianki podłużnej (bakłażan, oberżyna)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	psiankowce
Rodzina	psiankowate
Rodzaj	psianka
Gatunek	psianka podłużna
	Nazwa systematyczna
	Solanum melongena L.; Sp. Pl. 1: 186 186 1753
Synonimy
	Solanum esculentum Dunal;
	Solanum esculentum Dunal;
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku

Psianka podłużna (Solanum melongena) – gatunek rośliny z rodziny psiankowatych. Roślina ta znana jest głównie pod zwyczajowymi nazwami jako oberżyna lub bakłażan, ale ma także inne nazwy: gruszka miłosna, jajko krzewiste^[3], bałtarzan i bakman. Pochodzi z tropikalnej Afryki, Egiptu, Arabii i Indii. W Polsce uprawiana wyłącznie w sprzyjających warunkach mikroklimatycznych. Jadalną częścią jest owoc.

Morfologia

Łodyga: Dorastająca do 100 cm. Często jest pokryta kolcami (zależy od odmiany).
Liście: Jajowate, niekiedy z płytkimi wcięciami na brzegach o długości do 15 cm. Wyrastają na dość długich ogonkach.
Kwiaty: Korona kwiatu w kształcie rurki, zakończonej pięcioma płatkami w kolorze niebieskim lub fioletowym, o żółtym środku. Kwiaty wyrastają pojedynczo lub w kiściowatych kwiatostanach z kątów liści. Mają kolczasty, 5-działkowy kielich. 1 słupek i 5 pręcików.
Owoc: Wydłużona lub kulista, do 30 cm, soczysta jagoda w kolorze fioletowym lub brunatnym^[4].

Zastosowanie

Uprawa

Bakłażany uprawiane są w parnych tropikach i subtropikach na całym świecie od Indii Zachodnich po Filipiny. Japończycy, podobnie jak Hindusi, starają się wyhodować nowe, jak najlepsze odmiany. Współczesne krzyżówki mają owoce owalne, okrągłe lub w kształcie gruszki, a ich skórka może przybrać fioletową, żółtozieloną lub białą barwę. Owoce mogą ważyć nawet 500 g, jeśli są uprawiane w odpowiednich warunkach jako rośliny jednoroczne. Można je zbierać 6 miesięcy po zasiewach.

Pierwsze wzmianki o uprawie bakłażanów pochodzą z Chin z V wieku p.n.e. Przypuszcza się, że uprawiano je już wcześniej w Indiach. Bakłażany zawędrowały z Azji do Europy wraz z muzułmanami, którzy dotarli do Hiszpanii przez północną Afrykę w VII wieku, za czasów kalifatu Umajjadów. Hiszpański klimat jest na tyle łagodny, że bakłażany mogły rosnąć na dworze, w ogrodach lub na polach. W chłodniejszych rejonach Europy, np. Wielkiej Brytanii czy krajach niderlandzkich, uprawia się je na małą skalę w szklarniach. Znajduje się w rejestrze roślin rolniczych Unii Europejskiej.

Sztuka kulinarna

W Indiach i Afryce na południe od Sahary oberżyny stanowią istotny składnik jadłospisu ubogiej ludności. Mogą być przyrządzane na różnorodne sposoby.

Zobacz też

Zobacz też kategorię: Potrawy z bakłażana.

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-13] (ang.).
↑ Maciej Halbański: Leksykon sztuki kulinarnej. Warszawa: Watra, 1987, s. 16, ISBN 83-225-0106-4.
↑ Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-13] (ang.).

[3] Maciej Halbański: Leksykon sztuki kulinarnej. Warszawa: Watra, 1987, s. 16, ISBN 83-225-0106-4.

[4] Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.

[3]

[1]

[2]

[4]