Przydanka, błona zewnętrzna (łac. adventitia, tunica externa, tunica adventitia, tela adventitia) – zewnętrzna warstwa ściany naczyń krwionośnych, przewodu pokarmowego (w odcinkach nie okrytych otrzewną), moczowodu, nasieniowodu, jajowodu, oskrzeli i oskrzelików[1][2][3]. W układzie pokarmowym kręgowców zbudowana jest z tkanki łącznej wiotkiej[2].

Przekrój przez tętnicę. Przydanka podpisana adventitia.

W naczyniach krwionośnych człowieka zbudowana jest z włókien kolagenowych. W wewnętrznej części zawiera podłużne włókna sprężyste, a bardziej zewnętrznie – włókna klejodajne. W średnich i większych tętnicach zawiera również podłużne wiązki mięśni gładkich. W aorcie ma luźną budowę, z małą ilością włókien mięśniowych gładkich. Jej budowa w żyłach jest bardzo różnorodna, w typowych żyłach jest zwykle grubsza niż w tętnicach i zawiera włókna mięśniowe gładkie, podczas gdy w żyłach odmiany włóknistej jest cienka lub zupełnie nie występuje[3].

Przypisy

edytuj
  1. Jan A. Litwin: przydanka. W: Encyklopedia biologiczna. Czesław Jura, Halina Krzanowska (red). T. VIII: Ot–Pr. Kraków: Agencja Publicystyczno-Wydawnicza Opres, 1999, s. 461. ISBN 83-85909-46-X.
  2. a b Kazimierz Sembrat, Histologia porównawcza zwierząt. Tom II, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1981, s. 178, ISBN 83-01-00966-7.
  3. a b Adam Bochenek, Michał Reicher, Anatomia człowieka. Tom III. Układ naczyniowy, wyd. IX, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2018, s. 129–133, ISBN 978-83-200-3257-4.