Przestęp dwupienny

Przestęp dwupienny (Bryonia dioica Jacq.) – bylina z rodziny dyniowatych. Występuje w środkowej i południowej Europie oraz w Anglii i Danii. W Polsce gatunek rzadko uprawiany i dziczejący, (kenofit). Bulwy tego gatunku nosiły angielską nazwę „English mandrake” („angielskiej mandragory”) ze względu na podobieństwo i zakres dawnych zastosowań medycznych. Wszystkie organy tych roślin są trujące, a korzenie w stanie świeżym działają bardzo drażniąco na skórę[3].

Przestęp dwupienny
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

dyniowce

Rodzina

dyniowate

Rodzaj

przestęp

Gatunek

przestęp dwupienny

Nazwa systematyczna
Bryonia dioica Jacq.
Fl. austriac. 2:59, t. 199. 1774
Synonimy
  • Bryonia cretica subsp. dioica (Jacq.) Tutin

Morfologia

edytuj
Łodyga
Pnąca się do 4 m długości, z czepnymi wąsami.
Liście
Dłoniaste, pięcioklapowe, całobrzegie, lub nielicznie ząbkowane. Środkowa klapa trochę dłuższa od pozostałych.
Kwiaty
Roślina dwupienna. Kwiaty zielonkawobiałe, drobne. Żeńskie kwiaty mają długość ok. 6 mm, posiadają resztki silnie owłosionych pręcików i zebrane są w baldachokształtne pęczki. Mają 5-ząbkowy kielich o połowę krótszy od korony i pojedynczy słupek. Kwiaty męskie z 5 pręcikami zebrane są w grona. Kwitnie w czerwcu i lipcu.
Owoce
Drobna, czerwona jagoda.

Biologia i ekologia

edytuj

Rośnie przy płotach i w zaroślach, w miejscach ruderalnych. Hemikryptofit. Roślina trująca.

Przypisy

edytuj
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-03] (ang.).
  3. Deni Brown: Encyclopedia of herbs. London, New York, Melbourne, Dehli: The Royal Horticultural Society, 2014, s. 147. ISBN 978-0-2411-8402-8.