Przesilenie zimowe (film)
Przesilenie zimowe (ang. The Holdovers) – amerykański komediodramat z 2023 roku w reżyserii Alexandra Payne’a, w oparciu o scenariusz Davida Hemingsona.
logo filmu | |
Gatunek | |
---|---|
Rok produkcji | |
Data premiery |
31 sierpnia 2023 (Festiwal w Telluride) |
Kraj produkcji | |
Język | |
Czas trwania |
133 minuty |
Reżyseria | |
Scenariusz |
David Hemingson |
Główne role | |
Muzyka |
Mark Orton |
Zdjęcia |
Eigil Bryld |
Scenografia |
Ryan Warren Smith |
Kostiumy |
Wendy Chuck |
Montaż |
Kevin Tent |
Produkcja |
Mark Johnson |
Wytwórnia |
Miramax |
Dystrybucja | |
Przychody brutto |
$31,8 mln |
Przesilenie zimowe miało premierę na Festiwalu w Telluride, 31 sierpnia 2023 roku, a w Stanach Zjednoczonych, 27 października nakładem Focus Features. W Polsce film zadebiutował 26 stycznia 2024 roku[1]. Otrzymał on pozytywne recenzje[2] i zarobił 31 milionów dolarów[3][4].
Został uznany przez National Board of Review i Amerykański Instytut Filmowy za jeden z 10 najlepszych filmów 2023 roku i zdobył wiele innych wyróżnień, w tym dwa Złote Globy i pięć nominacji na 96. ceremonii wręczenia Oscarów, w tym dla najlepszego filmu, i siedem nominacji do nagród Brytyjskiej Akademii Filmowej, w tym dla najlepszego filmu.
Fabuła
edytujAkcja rozgrywa się w latach 1970–1971. Paul Giamatti wciela się w surowego nauczyciela historii starożytnej, uczącego w internacie w Nowej Anglii, który jest zmuszony opiekować się garstką uczniów, którzy nie mają dokąd się udać na przerwę świąteczną. Da’Vine Joy Randolph i Dominic Sessa (w jego filmowym debiucie) wcielają się odpowiednio w kierowniczkę szkolnej stołówki i jednego z uczniów przebywających na terenie kampusu.
Obsada
edytuj- Paul Giamatti jako Paul Hunham, nauczyciel historii w Akademii Barton.
- Dominic Sessa jako Angus Tully, student Akademii Barton, spędzający tam święta.
- Da’Vine Joy Randolph jako Mary Lamb, kierowniczka szkolnej stołówki i pogrążona w żałobie matka.
- Carrie Preston jako Lydia Crane, pracowniczka Akademii Barton.
- Brady Hepner jako Teddy Kountze, wróg Angusa.
- Ian Dolley jako Alex Ollerman, członek Kościoła Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich.
- Jim Kaplan jako Ye-Joon Park, międzynarodowy student z Korei.
- Michael Provost jako Jason Smith, rozgrywający drużyny piłkarskiej Akademii Barton.
- Andrew Garman jako dr Hardy Woodrup, dyrektor Akademii Barton.
- Naheem Garcia jako Danny, woźny Akademii Barton.
- Stephen Thorne jako Thomas Tully, ojciec Angusa.
- Gillian Vigman jako Judy Clotfelter, matka Angusa.
- Tate Donovan jako Stanley Clotfelter, ojczym Angusa.
- Kelly AuCoin jako Hugh Cavanaugh, były kolega Paula z Harvardu.
- Dan Aid jako Kenneth[5]
Produkcja
edytujRozwój
edytujPrzesilenie zimowe to druga po Bezdrożach (2004) współpraca reżysera Alexandra Payne’a i aktora Paula Giamattiego. Payne wymyślił to po obejrzeniu filmu Marcela Pagnola Merlusse z 1935 roku[6] i skontaktował się ze scenarzystą Davidem Hemingsonem[7]. W 2024 roku Hemingson ujawnił, że film jest częściowo autobiograficzny, a niektóre dialogi i sceny zostały zaczerpnięte dosłownie z jego własnego życia, na przykład słowa jego wujka. Scena z prostytutką została zainspirowana prawdziwym wydarzeniem z życia. Wyjaśnił też, że wiele rzeczy w filmie to list miłosny do jego mamy, wuja i taty[8]. W czerwcu 2021 roku Miramax nabył prawa do dystrybucji[9]. Na początku 2022 roku do obsady dołączyły Da’Vine Joy Randolph i Carrie Preston[10][11].
Zdjęcia
edytujZdjęcia rozpoczęły się w Massachusetts 27 stycznia 2022 roku[12][13][14]. Kierowniczka lokalizacji Kai Quinlan, która pracowała przy innych filmach rozgrywających się w Nowej Anglii, takich jak Spotlight i Black Mass, wykorzystała swoje dzieciństwo w Massachusetts[15]. Podobnie Giamatti wykorzystał swoje doświadczenia z Choate Rosemary Hall w latach 80. w tym wspomnienia surowego nauczyciela, którego nazywał „nieszczęśliwym człowiekiem”[16]. W przypadku fikcyjnej Akademii Barton jako lokalizacje wykorzystano pięć szkół w Massachusetts: Groton, Northfield Mount Hermon, Deerfield Academy, St. Mark’s School i Fairhaven High School[17]. Dominic Sessa, grający Angusa, uczęszczał do Deerfield Academy w 2022 roku[18]. Zdjęcia do filmu kręcono także w historycznych teatrach w Somerville i Orpheum oraz w Boston Common. Payne powiedział później, że uchwycenie estetyki lat 70. było stosunkowo łatwe, ponieważ „zmiany w Nowej Anglii następują powoli”[19].
Postprodukcja
edytujAby film wyglądał i sprawiał wrażenie, jakby powstał w latach 70. XX wieku, Alexander Payne zatrudnił Eigila Brylda jako operatora kamery. Po wybraniu, Byrld zauważył, że wyczuwa się ducha filmów z lat 70. Przed rozpoczęciem zdjęć testowano zarówno formaty cyfrowe, jak i filmowe, zanim zdecydowano się nakręcić film cyfrowo za pomocą Arri Alexa z obiektywami Panavision z serii H, zwłaszcza obiektywem 55 mm, tworząc „wygląd w stylu vintage”. Eigil Bryld dodał też, że to film o ludziach, którzy są wepchnięci do wspólnego kadru, na którym niekoniecznie chcą być. Do materiału filmowego dodano emulsję światłoczułą i korekcję kolorów podczas postprodukcji, aby dopełnić wygląd[20].
Muzyka
edytujOryginalną muzykę do filmu skomponował Mark Orton. Film zawiera także kilka klasycznych piosenek bożonarodzeniowych i innych utworów z lat 70. autorstwa The Allman Brothers Band, Tony Orlando and Dawn, Labi Siffre, Badfinger, Shocking Blue, Damien Jurado, Herb Alpert, Gene Autry, Temptations, Chet Baker, Artie Shaw i Cat Stevens. Ścieżka dźwiękowa została wydana cyfrowo przez Back Lot Music 10 listopada 2023 roku oraz na płycie kompaktowej i winylu 17 listopada.
Premiera
edytujSpecjalny pokaz filmu odbył się 11 września 2022 roku. Następnego dnia poinformowano, że Focus Features nabył prawa do dystrybucji za 30 milionów dolarów[21]. Premiera kinowa filmu miała nastąpić 10 listopada 2023 roku, a szeroka dystrybucja 22 listopada[22]. Jednakże został przeniesiony na 27 października i 10 listopada[23]. Premiera w Wielkiej Brytanii odbyła się 19 stycznia 2024 roku przez Universal Pictures UK[24]. W Polsce, film zadebiutował 26 stycznia 2024 roku[1].
Przesilenie zimowe zostało wydane na platformach cyfrowych 30 listopada 2023 roku, a następnie na Blu-ray i DVD 2 stycznia 2024 roku[25].
Odbiór
edytujBox office
edytujWedług stanu na 1 lutego 2024 roku film Przesilenie zimowe zarobił 19,6 mln dolarów w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie oraz 12,2 mln dolarów na innych terytoriach, co daje łączną kwotę 31,8 mln dolarów na całym świecie[3][4].
Recenzje krytyków
edytujNa Rotten Tomatoes 97% z 339 recenzji krytyków jest pozytywnych, a średnia ocena wynosi 8,5/10. Konsensus serwisu brzmi: „Pięknie słodko-gorzki film Przesilenie zimowe oznacza satysfakcjonujący powrót do formy dla reżysera Alexandra Payne’a”[2]. Metacritic, który używa średniej ważonej, przyznał filmowi ocenę 82 na 100 w oparciu o 61 krytyków, co oznacza „powszechne uznanie”[26]. Widzowie ankietowani przez CinemaScore przyznali filmowi średnią ocenę „A” w skali od A+ do F, podczas gdy ankietowani przez PostTrak przyznali mu ogólną ocenę pozytywną na poziomie 80%[27].
Przypisy
edytuj- ↑ a b Przesilenie zimowe. 2023-09-06. [dostęp 2024-02-03].
- ↑ a b The Holdovers | Rotten Tomatoes [online], rottentomatoes.com, 10 listopada 2023 [dostęp 2024-02-03] (ang.).
- ↑ a b The Holdovers [online], Box Office Mojo [dostęp 2024-02-03] .
- ↑ a b The Holdovers (2023) – Financial Information [online], The Numbers [dostęp 2024-02-03] .
- ↑ Robert Pitman , The Holdovers Cast & Character Guide [online], ScreenRant, 24 stycznia 2024 [dostęp 2024-02-03] (ang.).
- ↑ Pete Hammond , ‘The Holdovers’ Review: Alexander Payne & Paul Giamatti Make Movie Magic Again In Wry And Funny Comedy About Finding Family – Telluride Film Festival [online], Deadline, 1 września 2023 [dostęp 2024-02-03] (ang.).
- ↑ Mike Fleming jr., Alexander Payne Taps His ‘Sideways’ Star Paul Giamatti For ‘The Holdovers’: Hot Cannes Package [online], Deadline, 14 czerwca 2021 [dostęp 2024-02-03] (ang.).
- ↑ Antonia Blyth , Oscar Nominee ‘The Holdovers’ Screenwriter David Hemingson Reveals Which Scenes Are True Stories From His Own Life [online], Deadline, 23 stycznia 2024 [dostęp 2024-02-03] (ang.).
- ↑ Mike Fleming jr., Miramax Lands World Rights On Alexander Payne-Directed ‘The Holdovers’ With Paul Giamatti: Cannes Market [online], Deadline, 28 czerwca 2021 [dostęp 2024-02-03] (ang.).
- ↑ Justin Kroll , Da’Vine Joy Randolph Joins Paul Giamatti In Alexander Payne and Miramax’s ‘The Holdovers’ [online], Deadline, 26 stycznia 2022 [dostęp 2024-02-03] (ang.).
- ↑ Matt Grobar , ‘The Holdovers’: Carrie Preston Boards Alexander Payne’s Film For Miramax [online], Deadline, 31 marca 2022 [dostęp 2024-02-03] (ang.).
- ↑ Kevin Slane , Paul Giamatti is in Massachusetts to film ‘The Holdovers’ [online], boston.com [dostęp 2024-02-03] (ang.).
- ↑ Seth Chitwood , Paul Giamatti reunites with Alexander Payne to film ‘The Holdovers’ at Fairhaven High [online], New Bedford Standard-Times [dostęp 2024-02-03] (ang.).
- ↑ Chris McLaughlin | cmclaughlin@masslive.com, ‘The Holdovers,’ set and shot in Mass., unveils its first movie trailer starring Paul Giamatti [online], masslive, 19 lipca 2023 [dostęp 2024-02-03] (ang.).
- ↑ Natalia Winkelman Globe i inni, How do you travel back to 1970s Massachusetts in the movies? Location, location, location. – The Boston Globe [online], BostonGlobe.com [dostęp 2024-02-03] (ang.).
- ↑ Benjamin Lindsay , Paul Giamatti on an ‘Old-School’ Teacher Who Inspired ‘The Holdovers’ [online], TheWrap, 25 listopada 2023 [dostęp 2024-02-03] (ang.).
- ↑ How The Holdovers Makes a Star of Boarding School [online], Town & Country, 4 listopada 2023 [dostęp 2024-02-03] (ang.).
- ↑ Artist of the Issue: Dominic Sessa [online], The Deerfield Scroll, 2 czerwca 2022 [dostęp 2024-02-03] (ang.).
- ↑ For director Alexander Payne, making ‘The Holdovers’ felt like ‘coming home’ [online], wbur.org, 3 listopada 2023 [dostęp 2024-02-03] (ang.).
- ↑ Carolyn Giardina , Making That ’70s Movie: ‘The Holdovers’ DP on Recreating the Era [online], The Hollywood Reporter, 1 grudnia 2023 [dostęp 2024-02-03] (ang.).
- ↑ Mike Fleming jr., In Whopping $30 Million Deal, Focus Features Lands Miramax Alexander Payne-Paul Giamatti Reteam ‘The Holdovers’ After Toronto Buyers Screening [online], Deadline, 12 września 2022 [dostęp 2024-02-03] (ang.).
- ↑ Anthony D’Alessandro , Alexander Payne’s Reteam With Paul Giamatti ‘The Holdovers’ Gets Fall Release Date From Focus Features [online], Deadline, 23 lutego 2023 [dostęp 2024-02-03] (ang.).
- ↑ The Numbers – Theatrical Release Schedule Changes for the Week Ending June 5, 2023 [online], The Numbers [dostęp 2024-02-03] .
- ↑ BBFC, The Holdovers [online], bbfc.co.uk [dostęp 2024-02-03] (ang.).
- ↑ Emily Cappello , Where to Watch ‘The Holdovers’: Find Showtimes [online], Collider, 9 listopada 2023 [dostęp 2024-02-03] (ang.).
- ↑ The Holdovers [online], metacritic.com [dostęp 2024-02-03] (ang.).
- ↑ Jill Goldsmith , ‘Saltburn’s Bloody Good Expansion Buoyed By Coasts, Nabs Top Ten Weekend Spot – Specialty Box Office [online], Deadline, 26 listopada 2023 [dostęp 2024-02-03] (ang.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Przesilenie zimowe w bazie IMDb (ang.)
- Przesilenie zimowe w bazie Filmweb