Przeprosiny

akt przeproszenia kogoś

Przeprosiny – forma wyrażenia żalu za wyrządzoną krzywdę w celu zażegnania konfliktu.

Jest to akt mowy skierowanej do odbiorcy, dokonujący naprawienia wykroczenia za które mówca ponosi odpowiedzialność. Przeprosiny zatem mają przywrócić równowagę pomiędzy nadawcą i odbiorcą[1].

Historia wyrazu „przepraszać”

edytuj

Przykłady użycia słowa „przepraszać” pochodzą z XIV wieku, jednak do sfery powszechnej obyczajowości weszło w XVII wieku[2]. Zatarło się wówczas rozróżnienie znaczeniowe słów „przepraszam” i „wybacz”, które pełniły dawniej różne funkcje: użycie słowa „przepraszam” ograniczano do tłumaczenia wyłącznie przeszłych czynów, „wybacz” zaś odnosiło się zarówno do czynów przeszłych, jak i przyszłych. Wraz z rozwojem języka polskiego, wyraz „przepraszać” stosowano w języku prawniczym jako formułę ubiegającą złożenie pozwu przez pokrzywdzonego. Przepraszanie wiązało się z konkretną wartością. Natomiast stosowanie wyrazu „wybacz” w XVI wieku kierowane było przez kata do ofiary i było prośbą o wybaczenie krzywdy, która następnie miała być wyrządzona[3].

Przeprosiny w różnych kulturach

edytuj

W Chinach przeprosiny uważane są za cnotę, nie stanowią zaś przyznania się do winy[potrzebny przypis]. Amerykanie przeprosiny traktują jako przyznanie się do nagannego uczynku, natomiast Japończycy nie wiążą przeprosin z poczuciem winy – jest to jedynie wyraz chęci naprawienia szkody wyrządzonej wzajemnym relacjom. Japończycy przepraszają częściej niż Amerykanie[4].

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Janet Holmes. Sex Differences and Apologies: One Aspect of Communicative Competence. „Applied Linguistics”. 10, nr 2, s. 159, 1989. Oxford University Press. ISSN 1477-450X. (ang.). 
  2. Marek Cybulski: Obyczaje językowe dawnych Polaków. Formuły werbalne w dobie średniopolskiej. Łódź: 2003, s. 238. ISBN 83-7171-634-6.
  3. Marek Cybulski, Język - kultura - historia [online], Katedra Historii Języka Polskiego, Uniwersytet Łódzki [zarchiwizowane z adresu 2014-07-14].
  4. William W. Maddux, Peter H. Kim: Słowo przepraszam nie wszędzie znaczy to samo. Harvard Business Review Polska. [dostęp 2014-07-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-07-14)]. (pol.).