Przelot alpejski

Przelot alpejski
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	bobowce
Rodzina	bobowate
Podrodzina	bobowate właściwe
Rodzaj	przelot
Gatunek	przelot alpejski
	Nazwa systematyczna
	Anthyllis alpestris (Schult.) Kit.; Linnaea 32: 612 1863
	Multimedia w Wikimedia Commons

Przelot alpejski^[4] – w zależności od ujęcia systematycznego gatunek (Anthyllis alpestris (Schult.) Kit.)^[4] lub podgatunek (Anthyllis vulneraria subsp. alpestris (Kit.) Asch. & Graebn.)^[5] rośliny wieloletniej należący do rodziny bobowatych. Występuje na Półwyspie Bałkańskim, w Alpach i Karpatach. W Polsce wyłącznie w Tatrach (roślina tatrzańska). Jest tu rośliną dość pospolitą^[6].

Morfologia

Łodyga: Wzniesiona, prosta, o wysokości 10–30 cm. Cała jest przylegająco, delikatnie owłosiona. Tylko w dolnej części posiada 1–3 liście, górą jest bezlistna^[7].
Liście: Liczne liście odziomkowe tworzące różyczkę. Liście są nieparzysto-pierzaste z dużym listkiem szczytowym. Czasami odziomkowe liście składają się tylko z listka szczytowego^[7].
Kwiaty: Motylkowe, złocistożółtej barwy, tworzące dużą główkę na szczycie łodygi. Kwiaty wyrastają na bardzo krótkich szypułkach. Mają rozdęty i owłosiony kielich o długości 13–16 mm, który po przekwitnięciu staje się brudnoszary. Korona o długości 16–20 mm z żagielkiem o długości 8–9 mm, słupek otoczony 10 pręcikami zrośniętymi w rurkę^[6].
Owoc: Strąk zawierający jedno tylko nasiono i znajdujący się wewnątrz kielicha^[6].

Morfologia

Bylina, hemikryptofit. Kwitnie od czerwca do sierpnia^[7].
Siedlisko: porasta hale, skały, upłazy i naskalne murawy. Występuje na wapiennym podłożu (roślina wapieniolubna). Rośnie po piętro halne, z głównym centrum występowania w reglu górnym i piętrze kosówki^[6].
W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla Ass. Carici sempervirentis-Festucetum tatrae^[8].
Roślina trująca: Ma lekkie własności trujące^[7].

Zobacz też: Rośliny tatrzańskie.

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Fabales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-02-26] (ang.).
↑ The Plant List. [dostęp 2017-01-26].
↑ ^a ^b ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 33, ISBN 978-83-62975-45-7 .
↑ Anthyllis vulneraria subsp. alpestris (Kit.) Asch. & Graebn., [w:] Plants of the World online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2023-08-14] .
↑ ^a ^b ^c ^d Zbigniew Mirek: Kwiaty Tatr. Przewodnik kieszonkowy. Halina Piękoś-Mirkowa. Warszawa: MULTICO Oficyna Wyd., 2003. ISBN 83-7073-385-9.
↑ ^a ^b ^c ^d Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.