Przekaźnik programowalny

Przekaźnik programowalny – niewielkie urządzenie łączeniowo-sterujące przeznaczone do rozwiązywania prostych zadań z zakresu automatyki. Sterowanie jest realizowane w oparciu o algorytm (program) wprowadzany do pamięci przekaźnika, który może być wielokrotnie zmieniany i modyfikowany. Przekaźniki programowalne zwane inaczej logicznymi wywodzą się z przemysłowych sterowników PLC (Programmable Logic Controllers). Gdy okazało się, że sterowniki PLC dla prostych zadań z zakresu sterowania i regulacji są za drogie pod koniec lat 90. pojawiły się małe kompaktowe przekaźniki programowalne które doskonale spełniają swoją role.

Do ich typowych zadań należy:

• automatyka budynków (sterowanie oświetleniem, klimatyzacją, ogrzewaniem)
• automatyzacja systemów nawadniania
• sterowanie pracą niewielkiej ilości maszyn
• sterowanie automatami do sprzedaży
• systemy kontroli dostępu (np. parking)

Budowa i zasada działania przekaźnika programowalnego

Przekaźnik składa się z trzech członów:

• moduły wejściowe,
• jednostka centralna,
• moduły wyjściowe.

Moduł wejściowy składa się z cyfrowych oraz analogowych wejść, do których podłącza się sygnały z czujników, styków, zadajników oraz innych urządzań. Ich zadaniem jest wprowadzanie do przekaźnika tych sygnałów, aby na ich podstawie realizować zadany program sterowania.

Jednostka centralna zajmuje się wykonaniem zapisanego w pamięci algorytmu sterowania, w oparciu o dane odczytane przez moduły wejściowe. Wynik obliczeń w postaci sygnałów sterujących są przekazywane do modułów wyjściowych. Do modułu jednostki centralnej należy mikroprocesor, pamięć RAM, pamięć użytkownika w której przechowywany jest program sterowania.

Moduły wyjściowe przekazuje obliczone sygnały sterujące do odpowiednich urządzeń wykonawczych podłączonych do wyjść przekaźnika. Przekaźniki programowalne są zwykle wyposażone w wyjścia cyfrowe, analogowe.

Aparaty te mogą również posiadać wyświetlacz, dodatkowe złącza komunikacyjne, wskaźniki stanu pracy, przyciski. Jest też możliwość rozszerzeń pozwalające zwiększyć możliwości całego układu. Dodatkowe wyposażenie jest opcjonalne i zależy od wymagań użytkownika

Praca przekaźnika polega na wygenerowaniu odpowiednich sygnałów sterujących, w zależności od aktualnie występujących sygnałów wejściowych, zgodnie z wprowadzonym przez użytkownika programem. Reakcja przekaźnika na zmiany występujące na jego wejściach musi być odpowiednio szybka, by gwarantować prawidłowe działania całego procesu sterowania. Działa on w tak zwanym cyklu programowym, w którym wykonywane są następujące operacje:

• czytanie stanu wejść
• wykonanie programu
• aktualizacja stanów wyjść