Przebrodzie (gmina)

Przebrodzie (pocz. Przedbrodzie) – dawna gmina wiejska istniejąca do 1945 roku w woj. nowogródzkim/Ziemi Wileńskiej/woj. wileńskim w Polsce (obecnie Białoruś). Siedzibą gminy było miasteczko Przebrodzie (376 mieszk. w 1921 roku[3])[4].

Przebrodzie
gmina wiejska
1921–1945[1]
Państwo

 Polska

Województwo

(1919–20: okręg wileński)
(1920–21: okręg nowogródzki)
1921–22: nowogródzkie
(1922–26: Ziemia Wileńska)
1926–39: wileńskie

Powiat

do 1925: dziśnieński
1926–39: brasławski

Siedziba

Przebrodzie

Powierzchnia (1937)

236,1[2] km²

Populacja (1931)
• liczba ludności


9 015[2]

• gęstość

38 os./km²

Szczegółowy podział administracyjny (1937)
Liczba gromad

159

Położenie na mapie Polski w 1939
Mapa konturowa Polski w 1939, w prawym górnym rogu znajduje się punkt z opisem „Przebrodzie”
55°38′24,0000″N 27°27′00,0000″E/55,640000 27,450000

Na samym początku okresu międzywojennego gmina Przebrodzie należała do powiatu dziśnieńskiego w woj. nowogródzkim[3]. 13 kwietnia 1922 roku gmina wraz z całym powiatem dziśnieńskim została przyłączona do Ziemi Wileńskiej[5], przekształconej 20 stycznia 1926 roku w województwo wileńskie. 1 stycznia 1926 roku gminę wyłączono z powiatu dziśnieńskiego i przyłączono do powiatu brasławskiego w tymże województwie[6].

1 kwietnia 1927 roku do gminy Przebrodzie do gminy przyłączono część obszaru gminy Jody[7].

Po II wojnie światowej obszar gminy Przebrodzie został odłączony od Polski i przyłączony do Białoruskiej SRR.

W 1927 w miejscowości urodziła się Czesława Ohryzko-Włodarska – polska historyk; archiwistka.

Demografia

edytuj

Według Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku gminę zamieszkiwało 8 177 osób, 3 101 było wyznania rzymskokatolickiego, 1 842 prawosławnego, 3 122 staroobrzedowego, 105 mojżeszowego a 7 mahometańskiego. Jednocześnie 2 529 mieszkańców zadeklarowało polską, 5 583 białoruską, 37 żydowską, 25 rosyjską a 3 litewską przynależność narodową. Było tu 1 548 budynków mieszkalnych[8].

Przypisy

edytuj
  1. Od 1921 jednostka administracyjna nowo utworzonego polskiego woj. nowogródzkiego; w czasie II wojny światowej poza administracją polską; po II wojnie światowej poza granicami Polski.
  2. a b Wykaz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej - Tom I - Województwo Wileńskie, Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1938
  3. a b Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej - Tom VII - Część II - Ziemia Wileńska – Powiaty: Brasław, Duniłowicze, Brasław i Wilejka, Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1923
  4. Główny Urząd Statystyczny w Warszawie: Województwa centralne i wschodnie Rzeczypospolitej Polskiej - podział na gminy według stanu z dnia 1.IV 1933 roku, Książnica-Atlas, Lwów 1933
  5. Dz.U. z 1922 r. nr 26, poz. 213 – Art. 8.
  6. Dz.U. z 1925 r. nr 67, poz. 472
  7. Dz.U. z 1927 r. nr 29, poz. 244
  8. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych., t. T. 7, część 2, 1924, s. 71.