Przełęcz Gierałtowska
Przełęcz Gierałtowska (cz. Hraničky) - przełęcz w Górach Złotych (cz. Rychlebské hory), na wysokości 685 m n.p.m., na granicy polsko-czeskiej, pomiędzy wzniesieniami Hraniční vrch (753 m n.p.m.) a Siwa Kopa (790 m n.p.m.)[1].
 Tablica pamiątkowa na Przełęczy Gierałtowskiej | |
| Państwo | |
|---|---|
| Wysokość |
685[1] m n.p.m. |
| Pasmo | |
| Sąsiednie szczyty | |
Położenie na mapie Sudetów  | |
 50°18′35,97″N 16°58′17,75″E/50,309992 16,971597
| |
Od strony czeskiej na przełęczy znajduje się rozległa polana, na której od końca XVIII w. istniała osada Grenzdorf (pierwotnie Gränzdorf, od 1924 r. Hraničky)[1], której mieszkańcy trudnili się uprawą owsa, pasterstwem, leśnictwem oraz handlem z Nowym Gierałtowem. W 1836 istniało tu 27 domów z 281 mieszkańcami. Istniejąca tu po 1919 czechosłowacka placówka celna we wrześniu 1938 została zaatakowana i zajęta przez Niemców. Po drugiej wojnie światowej i wysiedleniu Niemców w miejscowości pozostały 4 rodziny. Pod koniec lat 50. XX wieku wyludniona osada została ostatecznie zniszczona przez czechosłowackie wojsko, które wyburzyło wszystkie obiekty razem z kościołem, a pola i pastwiska zalesiono. Od polskiej strony przylega las.
Kilometr od granicy po polskiej stronie znajdują się zabudowania Nowego Gierałtowa, najbliższa czeska miejscowość to Vojtovice (należące do gminy Vlčice), oddalona o ponad 2,5 kilometra[2].
W przeszłości na przełęczy znajdowało się turystyczne przejście graniczne Nowy Gierałtów-Uhelná.
Turystyka
edytujDo przełęczy i przez nią przebiegają szlaki turystyczne oraz rowerowe[2]:
- z Polski:
z Nowego Gierałtowa do granicy,
graniczny z Bielic przez Kowadło do przełęczy Lądeckiej,
z Nowego Gierałtowa
- z Czech:
z Žulovej przez Špičák do Javorníka- z miejscowości Lipová-lázně do Javorníka
z Vlčic do Uhelnej.
Szlaki czeskie biegną kilkadziesiąt metrów od granicy. Na przełęczy, przy skraju polany, znajduje się także wiata turystyczna.
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Słownik geografii turystycznej Sudetów. redakcja Marek Staffa. T. 17: Góry Złote. Wrocław: Wydawnictwo I-BiS, 1993, s. 179. ISBN 83-85773-01-0.
- ↑ a b Mapa turystyczna. [dostęp 2018-06-08].
Bibliografia
edytuj- Słownik geografii turystycznej Sudetów. Marek Staffa (redakcja). T. 17: Góry Złote. Wrocław: Wydawnictwo I-BiS, 1993, ISBN 83-85773-01-0.
- red. Grzegorz Zwoliński: Masyw Śnieżnika, Góry Bialskie, Góry Złote, Krowiarki. Mapa 1:40 000. Wrocław: Wydawnictwo Plan, 2008. ISBN 978-83-61092-41-4.