Premijer liga Bosne i Hercegovine

Premijer liga Bosne i Hercegovine – najwyższa w hierarchii klasa męskich ligowych rozgrywek piłkarskich w Bośni i Hercegowinie, będąca jednocześnie najwyższym szczeblem centralnym (I poziom ligowy), utworzona w 1994 roku i od samego początku zarządzana przez Związek Piłkarski Bośni i Hercegowiny (N/FSBiH). Zmagania w jej ramach toczą się cyklicznie (co sezon) i przeznaczone są dla 12 najlepszych krajowych klubów piłkarskich. Jej triumfator zostaje Mistrzem Bośni i Hercegowiny, zaś najsłabsze drużyny są relegowane do I liga Bośni i Hercegowiny (II bośniackiej ligi Bośni i Hercegowiny) i I liga Republiki Serbskiej (II serbskiej ligi Bośni i Hercegowiny).

Premijer liga

2023/2024
Państwo	Bośnia i Hercegowina
Dyscyplina	piłka nożna
Organizator rozgrywek	Związek Piłkarski Bośni i Hercegowiny
Data założenia	1994
Założyciel	Związek Piłkarski Bośni i Hercegowiny
Poprzednia nazwa	Prva liga (1994–2000)
Rozgrywki
Liczba drużyn	12
Zwycięzca	Mistrz Bośni i Hercegowiny
Niższy poziom ligowy	I liga Bośni i Hercegowiny, I liga Republiki Serbskiej
Puchary	Puchar Bośni i Hercegowiny
Zwycięzcy
Pierwszy zwycięzca	NK Čelik Zenica (1994/95)
Obecny zwycięzca	FK Borac Banja Luka (2023/24)
Najwięcej zwycięstw	Zrinjski Mostar (8)
Strona internetowa

Historia

Mistrzostwa Bośni i Hercegowiny w piłce nożnej rozgrywane są od 1920 roku jako nieoficjalne, a od 1923 w składzie połączonej Jugosławii. Po upadku SFR Jugosławii w 1991 roku proklamowano niepodległość Bośni i Hercegowiny. Sezony 1992/93 i 1993/94 nie odbyły się z powodu wojny w Bośni. W tym czasie FK Borac Banja Luka występował w 1. lidze jugosłowiańskiej. Wtedy też wielu bośniackich piłkarzy uciekało za granicę, a wśród nich Hasan Salihamidžić, który Velež Mostar zamienił na Hamburger SV. W sezonie 1993/94 kluby Chorwatów bośniackich utworzyły własną ligę, którą wygrał zespół NK Široki Brijeg, jednak jej wyniki uznane zostały za nieoficjalne. W sezonie 1994/1995 po raz pierwszy startowała Prva nogometna liga Bosne i Hercegovine. Od 1994 istniały 3 ligi: Bośniaków, Chorwatów bośniackich i Serbów bośniackich, jednak mistrzem kraju aż do 1999 zostawał najlepszy zespół pierwszej z wymienionych. W sezonie 1999/2000 mistrzem Bośni i Hercegowiny zostawał zwycięzca play-offów rozgrywanych wśród najlepszych drużyn z lig bośniackiej i Chorwatów bośniackich. W następnym sezonie 2000/01 obie te ligi połączyły się w Premijer ligi Bośni i Hercegowiny' i zwycięzca tych rozgrywek zdobywał mistrzostwo kraju. W sezonie 2002/03 do tej ligi dołączyły się także kluby Serbów bośniackich i dopiero od tego momentu istnieje jedna liga skupiające najlepsze kluby wszystkich głównych nacji w Bośni i Hercegowinie.

System rozgrywek

Obecny format ligi zakładający podziału rozgrywek na rundy obowiązuje od sezonu 2015/16.

Rozgrywki składają się z 22 kolejek spotkań rozgrywanych pomiędzy drużynami systemem kołowym. Każda para drużyn rozgrywa ze sobą dwa mecze – jeden w roli gospodarza, drugi jako goście. Po dwóch rundach rozgrywek zespoły z miejsc 1-6 walczą w trzeciej rundzie o mistrzostwo i europejskie puchary, a zespoły z miejsc 7-12 o utrzymanie w lidze. Pierwsza szóstka rozgrywa ze sobą mecze – u siebie oraz na wyjeździe. Dolna szóstka również rozgrywa ze sobą mecze – u siebie oraz na wyjeździe. Od sezonu 2015/16 w lidze występuje 12 zespołów. W przeszłości liczba ta wynosiła od 16 do 22. Każda drużyna otrzymuje 3 punkty za zwycięstwo, 1 za remis oraz 0 za porażkę.

Zajęcie pierwszego miejsca po ostatniej kolejce spotkań oznacza zdobycie tytułu Mistrzów Bośni i Hercegowiny w piłce nożnej. Mistrz Bośni i Hercegowiny kwalifikuje się do eliminacji Ligi Mistrzów UEFA. Druga oraz trzecia drużyna zdobywają możliwość gry w Lidze Europy UEFA. Również zwycięzca Pucharu Bośni i Hercegowiny startuje w eliminacjach do Ligi Europy lub, w przypadku, w którym zdobywca krajowego pucharu zajmie pierwsze miejsce w lidze – możliwość gry w eliminacjach do Ligi Europy otrzymuje również czwarta drużyna klasyfikacji końcowej. Zajęcie 2 ostatnich miejsc wiąże się ze spadkiem drużyn do I ligi Bośni i Hercegowiny i I ligi Republiki Serbskiej.

W przypadku zdobycia tej samej liczby punktów, klasyfikacja końcowa ustalana jest na podstawie wyniku dwumeczu pomiędzy drużynami, w następnej kolejności, w przypadku remisu – na podstawie różnicy bramek w pojedynku bezpośrednim, następnie na podstawie ogólnego bilansu bramkowego osiągniętego w sezonie, większej liczby bramek zdobytych oraz w ostateczności za pomocą losowania.

Skład ligi w sezonie 2022/23

Uczestnicy poprzedniej edycji
ZRI	Zrinjski Mostar	Mostar	1
TUZ	Tuzla City	Tuzla	2
BBL	Borac Banja Luka	Banja Luka	3
SAR	FK Sarajevo	Sarajewo	4
VEL	Velež Mostar	Mostar	5
ŽEL	FK Željezničar	Sarajewo	6
NSB	NK Široki Brijeg	Široki Brijeg	7
NPO	NK Posušje	Posušje	8
LET	Leotar Trebinje	Trebinje	9
SLT	Sloboda Tuzla	Tuzla	10
Spadek z Premijer liga Bosne i Hercegovine 2020/21
RAB	Radnik Bijeljina	Bijeljina	11
RUP	Rudar Prijedor	Prijedor	12
Awans z I ligi Federacji Bośni i Hercegowiny 2021/22
IKO	Igman Konjic	Konjic	1
Awans z I ligi Republiki Serbskiej 2021/22
SDO	Sloga Doboj	Doboj	1
Oznaczenia: kolumna pierwsza – skróty nazw drużyn, kolumna trzecia – siedziba klubu, kolumna czwarta – miejsce zajęte w poprzednim sezonie.

Statystyka

Tabela medalowa

Mistrzostwo Bośni i Hercegowiny zostało do tej pory zdobyte przez 9 różnych drużyn. 7 z nich zostało mistrzami od wprowadzenia obecnych zasad rozgrywek od sezonu 2000/01.

Stan po sezonie 2023/24.

Lp.	Klub	Miejsca na podium			Zwycięskie sezony
1.	Zrinjski Mostar	8	4	2	2004/05, 2008/09, 2013/14, 2015/16, 2016/17, 2017/18, 2021/22, 2022/23
2.	FK Željezničar	5	7	2	2000/01, 2001/02, 2009/10, 2011/12, 2012/13
3.	FK Sarajevo	4	4	6	2006/07, 2014/15, 2018/19, 2019/20
4.	Borac Banja Luka	3	1	4	2010/11, 2020/21, 2023/24
5.	NK Široki Brijeg	2	5	3	2003/04, 2005/06
6.	Leotar Trebinje	1	0	0	2002/03
	Modriča Maxima	1	0	0	2007/08
8.	Brotnjo Čitluk	0	1	1
	Slavija Sarajewo	0	1	1
	Sloboda Tuzla	0	1	1
11.	FK Tuzla City	0	1	0
12.	Velež Mostar	0	0	2
13.	Čelik Zenica	0	0	1

Bibliografia

• Oficjalna strona pierwszej ligi Bośni i Hercegowiny. nfsbih.net. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-05-15)]. (bośn.).
• Premier Liga, [w:] baza Soccerway (liga) [dostęp 2021-01-02] .
• Oficjalna strona N/FSBiH. nfsbih.ba. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-02-16)]. (bośn.).
• Archiwum wyników meczów i tabel w bazie RSSSF (ang.)