Prčanj

Prčanj (cyr. Прчањ, wł. Perzagno) – miasto w Czarnogórze, w gminie Kotor. W 2011 roku liczyło 1128 mieszkańców.

Prčanj

Прчањ

Państwo	Czarnogóra
Gmina	Kotor
Populacja (2011) • liczba ludności	1128
Położenie na mapie Czarnogóry Prčanj
42°27′27″N 18°44′32″E

Położenie

Prčanj leży na północno-wschodnim wybrzeżu półwyspu Vrmac, nad Zatoką Kotorską, ok. 5 km od samego Kotoru. Góruje nad nim od południa najwyższy szczyt półwyspu – Sveti Ilija (766 m n.p.m.).

Historia

Teren ten był zamieszkany już w czasach Cesarstwa Rzymskiego. Od XVI w. była tu osada żeglarzy, których okręty pływały po całym Adriatyku. W miejscowości zachowało się z tych czasów kilka starych, kamiennych domostw. Od początków XVII w. tutejsi armatorzy uzyskali praktycznie monopol na przewóz państwowej i prywatnej poczty Republiki Weneckiej, kładąc tym podstawy pod późniejszą organizację poczty oraz ruchu pasażerskiego w basenie Adriatyku. Ich szybkie statki kursowały regularnie do 1804 r. m.in. na liniach Wenecja – wyspa Korfu oraz Kotor – Zadar. W XVIII i XIX w. istniało w Prčanju kilka prywatnych szkół morskich. Zamożni właściciele statków i kapitanowie budowali tu swoje domostwa w formie rozległych willi i pałacyków, licznie zdobione malowidłami i rzeźbami, wyposażone w piękne meble i bogate biblioteki, oraz fundowali kościoły. Kres prosperity przyniósł koniec XIX w. z dominacją parowców oraz rozwojem linii kolejowych. Jeszcze jednak w latach 50. XX w. w tutejszym porcie cumowało ok. 30 żaglowych jednostek o pojemności po ok. 30 ton każda.

Współcześnie

Obecnie Prčanj jest mniej znanym ośrodkiem wypoczynkowym nad Zatoką Kotorską. Jego zabudowania ciągną się na długości 4 km wzdłuż zatoki, po obu stronach drogi obiegającej półwysep Vrmac. Wysokie wzgórza półwyspu ograniczają skutecznie nasłonecznienie tutejszych plaż.

Zabytki

• Wykopaliska z czasów rzymskich.
• Domy XV- i XVI-wieczne, w tym legendarna „Kuća tri sestre”.
• Kościół św. Jovana – gotycki, z XIII w.;
• Kościół św. Anny – gotycki.
• Kościół Gospe od Karmena – barokowy.
• Kościół św. Nikole z klasztorem franciszkanów, przy nabrzeżu – barokowy, z okrągłym oknem nad wejściem (obecnie muzeum).
• Katedra Narodzenia Matki Bożej z lat 1784–1909, największa świątynia nad Zatoką Kotorską.
• Ruiny kościoła św. Toma z I poł. XIV w.

Bibliografia

• Ćirlić Branko: Przewodnik po Jugosławii, wyd. III, wyd. Sport i Turystyka, Warszawa 1989, ISBN 83-217-2277-6.
• Firlej-Adamczak Katarzyna, Adamczak Sławomir, Bzowski Krzysztof i in.: Czarnogóra, seria: Pascal Lajt, wyd. Pascal, Bielsko-Biała 2015, ISBN 978-83-7642-459-0.
• Martinović Jovan: Boka Kotorska, Izdavački Zvod „Jugoslavija”, Beograd 1964, b. ISBN (edycja ang.).