Powstanie na Litwie w 1941 roku

Powstanie na Litwie w 1941 roku, inaczej Powstanie czerwcowe (lit. Birželio sukilimas) – antysowieckie[1] powstanie, które wybuchło na terytorium Litewskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej tuż po ataku wojsk niemieckich na ZSRR w dniu 22 czerwca 1941 i trwało do opuszczenia przez Armię Czerwoną terytorium Litwy pod koniec czerwca[2]. Powstanie było inspirowane i kierowane przez Litewski Front Aktywistów[1].

Powstanie na Litwie w 1941 roku
II wojna światowa, front wschodni, operacja Barbarossa
ilustracja
Czas

22–29 czerwca 1941

Miejsce

Litewska SRR

Przyczyna

sowiecka okupacja Litwy

Wynik

zwycięstwo Litwinów,
odejście sił sowieckich,
utworzenie Tymczasowego Rządu Litewskiego

Strony konfliktu
 ZSRR Litewski Front Aktywistów
Siły
12–15 dywizji 16 000–20 000 ludzi
Straty
5000 600
brak współrzędnych

Po zakończeniu wojny zimowej głównym celem ekspansji terytorialnej Związku Radzieckiego stały się państwa bałtyckie. Józef Stalin, wykorzystując sprzyjające okoliczności (całą uwaga świata skupiała się wówczas na kampanii francuskiej), doprowadził do obalenia władz Litwy, Łotwy i Estonii. Następnie zorganizował w tych państwach sfałszowane wybory, na mocy których władzę przejęły prosowieckie reżimy, które doprowadziły do uczynienia ze wspomnianych krajów Socjalistycznych Republik Radzieckich i przyłączenia ich do ZSRR. Państwa bałtyckie zostały poddane ścisłej sowietyzacji i terrorowi[3].

Przypisy

edytuj
  1. a b Litewska flaga na Kurfürstenstraße. Sto lat stosunków litewsko-niemieckich [online], Przegląd Bałtycki, 22 stycznia 2018 [dostęp 2019-07-02].
  2. Rocznica wybuchu Powstania Czerwcowego – patriotyzm splamiony krwią [online], Wilnoteka [dostęp 2019-07-02] (pol.).
  3. Jarosław Kłaczkow, Agnieszka Zielińska, Zrozumieć przeszłość, Dzieje najnowsze po 1939 roku.

Bibliografia

edytuj
  • Nekola M., 2016: Marne nadzieje na niepodległość. „II światowa”, numer specjalny „1941: operacja Barbarossa”, s. 48–49.