Powiat oleśnicki

powiat w Polsce

Powiat oleśnicki – powiat w Polsce, położony we wschodniej części województwa dolnośląskiego, w aglomeracji wrocławskiej, utworzony w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Oleśnica.

powiat oleśnicki
powiat
Ilustracja
Zamek Książęcy w Oleśnicy
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Data powstania

1 stycznia 1999

TERC

0214

Siedziba

Oleśnica

Starosta

Wioletta Efinowicz

Powierzchnia (2024)

1049,35 km²

Populacja (2023)
• liczba ludności


106 516

• gęstość

102 os./km²

Urbanizacja

54,5%

Nr kierunkowy

62, 71

Kod pocztowy (2024)

56-4XX, 56-5XX

Tablice rejestracyjne

DOL

Adres urzędu:
ul. Juliusza Słowackiego 10
56-400 Oleśnica
Szczegółowy podział administracyjny
Plan powiatu oleśnickiego
Liczba gmin miejskich

1

Liczba gmin miejsko-wiejskich

4

Liczba gmin wiejskich

3

Liczba sołectw

113

Liczba miejscowości

119

Położenie na mapie województwa
Położenie na mapie województwa
Strona internetowa
Biuletyn Informacji Publicznej

Podział administracyjny

edytuj

Powiat oleśnicki powstał 1 stycznia 1999 roku wskutek reformy administracyjnej, której jednym z aspektów było wprowadzenie powiatów jako drugiego szczebla administracji, pomiędzy województwami i gminami[1].

Został stworzony z części województw wrocławskiego (miasto Oleśnica oraz gminy Bierutów, Dobroszyce, Oleśnica i Twardogóra) oraz kaliskiego (gminy Dziadowa Kłoda, Międzybórz i Syców)[2][3]. Terytorium powiatu zostało określone w kształcie zdecydowanie zwiększonym w stosunku do tego, jaki posiadał on przed swoją likwidacją w 1975 roku[4][5][6]. W jego skład wszedł obszar „starego” powiatu oleśnickiego oraz sycowskiego; stracił on jednak gminę Długołęka na rzecz powiatu wrocławskiego[3].

Z powiatem oleśnickim graniczą jednostki[7]:

W skład powiatu wchodzi 8 gmin: 1 miejska, 4 miejsko-wiejskie oraz 3 wiejskie. Na jego terenie położonych jest pięć miast: Bierutów, Międzybórz, Oleśnica, Syców oraz Twardogóra[8].

Gmina[8] Pow.
(2024)[9]
Ludność
(2023)[9]
Siedziba[10]
TERYT Typ Nazwa
0214011 miejska   Oleśnica 20,96 35 132
0214023 miejsko-wiejska   Bierutów 146,96 9295 Bierutów
0214032 wiejska   Dobroszyce 131,96 7265 Dobroszyce
0214042 wiejska   Dziadowa Kłoda 105,35 4579 Dziadowa Kłoda
0214053 miejsko-wiejska   Międzybórz 87,76 5014 Międzybórz
0214062 wiejska   Oleśnica 242,91 16 208 Oleśnica
0214073 miejsko-wiejska   Syców 145,59 16 502 Syców
0214083 miejsko-wiejska   Twardogóra 167,86 12 521 Twardogóra

Pokrycie terenu

edytuj

Powiat oleśnicki według danych z 2024 roku zajmował powierzchnię 1049,35 km², co stanowiło 5,26% powierzchni województwa dolnośląskiego. Pod względem powierzchni zajął 112. lokatę wśród 314 powiatów Polski[11]. Największą część powierzchni powiatu zajmowały grunty rolne (60,8%) oraz leśne (32,5%). Zabudowanych i zurbanizowanych było 6,0% terenów, zaś pod wodami znajdowało się ich 0,4%[12].

Pokrycie terenu w powiecie oleśnickim
stan na 1 stycznia 2024 r.[12]

Demografia

edytuj
Liczba mieszkańców w powiecie oleśnickim w latach 1998–2022
Źródło: Bank Danych Lokalnych[13]. Stan w dniu 31 grudnia.

Według stanu z dnia 31 grudnia 2023 roku w powiecie oleśnickim zamieszkiwało 106 516 mieszkańców: 54 498 kobiet (51,2% ludności) i 52 018 mężczyzn (48,8%), czyli 3,70% ludności województwa dolnośląskiego. Gęstość zaludnienia w powiecie wyniosła 102 osób na km². Pod względem ludności powiat oleśnicki zajął w 2024 roku 67. lokatę wśród 314 powiatów Polski[11].

Wskaźnik urbanizacji wyniósł 54,5%; w miastach w tym dniu mieszkało 58 020 osób, zaś na wsi 48 496 osób[13].

Sytuacja demograficzna w powiecie oleśnickim
stan na 31 grudnia 2023 r.[13]
Piramida wieku mieszkańców powiatu oleśnickiego
stan na 31 grudnia 2023 r.[13]

Gospodarka

edytuj

W końcu listopada 2019 liczba zarejestrowanych bezrobotnych w powiecie obejmowała ok. 2 tys. mieszkańców, co stanowi stopę bezrobocia na poziomie 5,2% do aktywnych zawodowo[14].

Historia

edytuj

W okresie pruskim istniał powiat oleśnicki (Landkreis Oels). Według statystycznego opisu Prus z 1837 zawierał 4 miasta, 128 wsi i kolonii oraz liczył w sumie 52 tys. mieszkańców[15]. Źródło podaje również, że na jego terenie mieszkała mieszana ludność polsko-niemiecka: Es wird hier theils deutsch, theils polnisch gesprochen (pol. Mówi się tutaj częściowo po niemiecku, a częściowo po polsku)[15].

Starostowie oleśniccy

edytuj

Na podstawie źródła[16]:

  • Henryk Bajcar (10 listopada 1998 – 19 czerwca 2000)
  • Zbigniew Potyrała (19 czerwca 2000 – 9 grudnia 2014)
  • Wojciech Kociński (9 grudnia 2014 – 20 listopada 2018)
  • Jan Dżugaj (20 listopada 2018 – 27 sierpnia 2020)
  • Sławomir Kapica (27 sierpnia 2020 – 7 maja 2024)[17]
  • Wioletta Efinowicz (od 7 maja 2024)[18]

Zabytki powiatu

edytuj

W gminie Bierutów:

W gminie wiejskiej Oleśnica:

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Ustawa z dnia 24 lipca 1998 r. o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa (Dz.U. z 1998 r. nr 96, poz. 603).
  2. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 października 1996 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw (Dz.U. z 1996 r. nr 130, poz. 612).
  3. a b Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów (Dz.U. z 1998 r. nr 103, poz. 652).
  4. Wykaz powierzchni jednostek podziału terytorialnego dla potrzeb statystycznych : stan w dniu 1 I 1974 r.. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, Biuro Spisów, 1974, s. 215-216.
  5. Komunikat o zmianach w podziale administracyjnym za okres od 2 I 1974 r. do 1 I 1975 r. włącznie, Główny Urząd Statystyczny, Biuro Spisów, Warszawa, marzec 1975, s. 2-3 [dostęp 2024-10-06] (pol.).
  6. Komunikat o zmianach w podziale administracyjnym za okres od 2 I 1975 r. do 31 V 1975 r. włącznie, Główny Urząd Statystyczny, Biuro Spisów, Warszawa, sierpień 1975, s. 1-3 [dostęp 2024-10-06] (pol.).
  7. Państwowy Rejestr Granic (PRG) [online], Główny Urząd Geodezji i Kartografii [dostęp 2024-10-06] (pol.).
  8. a b Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad prowadzenia, stosowania i udostępniania krajowego rejestru urzędowego podziału terytorialnego kraju oraz związanych z tym obowiązków organów administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego (Dz.U. z 1998 r. nr 157, poz. 1031).
  9. a b Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2024 r., Główny Urząd Statystyczny, Warszawa, 22 lipca 2024, tabl. 21: Powierzchnia, ludność oraz lokaty według gmin [dostęp 2024-10-06] (pol.).
  10. Obwieszczenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 23 sierpnia 2017 r. w sprawie wykazu gmin i powiatów wchodzących w skład województw (M.P. z 2017 r. poz. 853).
  11. a b Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2024 r., Główny Urząd Statystyczny, Warszawa, 22 lipca 2024, tabl. 2: Powierzchnia, ludność oraz lokaty według powiatów i miast na prawach powiatu [dostęp 2024-10-06] (pol.).
  12. a b Powiatowe zbiorcze zestawienie danych dotyczących gruntów wg stanu na dzień 1 stycznia 2024 (woj. dolnośląskie, pow. oleśnicki). [online], Główny Urząd Geodezji i Kartografii [dostęp 2024-10-06] (pol.).
  13. a b c d Bank Danych Lokalnych [online], Główny Urząd Statystyczny [dostęp 2024-10-06] (pol.).
  14. GUS, Bezrobotni zarejestrowani i stopa bezrobocia. Stan w końcu listopada 2019 r. [online], stat.gov.pl [dostęp 2020-01-15] (pol.).
  15. a b Freiherrn 1837 ↓, s. 92–93.
  16. Rafał Rudka, Joanna Gryboś-Chechelska, Tomasz Smaś: Słownik biograficzny współczesnych starostów. T. I: Starostowie województwa dolnośląskiego. Warszawa: Związek Powiatów Polskich, 2022, s. 29. ISBN 978-83-62251-80-3. [dostęp 2024-03-02].
  17. Beata Hadas-Haustein, Powiat oleśnicki ma nowy zarząd. Starostą Sławomir Kapica [online], 28 sierpnia 2020 [dostęp 2024-05-09] [zarchiwizowane z adresu 2024-05-09] (pol.).
  18. Krzysztof Dziedzic, Efinowicz starostą, Bronś przewodniczącym /WIDEO/ [online], olesnica24.com, 7 maja 2024 [dostęp 2024-05-09] [zarchiwizowane z adresu 2024-05-09] (pol.).

Bibliografia

edytuj
  • L. Freiherrn: Der Preußische Staat in allen seinen Beziehungen (...) Dritter Band. Berlin: Verlag von August Hirschwald, 1837.

Linki zewnętrzne

edytuj