Powiat Pleß
Powiat Pleß (niem. Kreis Pleß, pol. powiat pszczyński) – niemiecki powiat istniejący w okresie od 1742 do 1945 r. na terenie prowincji śląskiej.
| powiat Prowincji Śląsk | |
| 1742-1922, 1939-1945 | |
.jpg) Ratusz w Pszczynie w 1914 roku | |
| Państwo | |
|---|---|
| Siedziba | |
| Powierzchnia |
1065,02 km² |
| Populacja (1910) • liczba ludności |
|
| Języki urzędowe | |
Położenie na mapie Powiat Pszczyński oznaczony jest cyfrą 7 | |
Po podziale prowincji Śląsk w 1816 r. powiat Pleß włączono do rejencji opolskiej, natomiast rejon Mysłowic przekazano do powiatu Beuthen. W 1919 r. prowincję Śląsk podzielono i powiat Pleß przydzielono do nowej prowincji Górny Śląsk. W czasie plebiscytu na Górnym Śląsku w powiecie padł najwyższy odsetek głosów za Polską, w związku z czym jego obszar przeszedł w 1922 r. w ręce polskie, tworząc powiat pszczyński[a][b]. W październiku 1924 r. z powiatu wyłączono Ligotę, którą przyłączono do m. Katowic, a w zamian włączono do niego Paniowy. Z kolei w marcu 1939 r. wyłączono z powiatu Piotrowice i Panewnik, które włączono do powiatu katowickiego[1][2][3]. W 1939 r. Niemcy utworzyli powiat Pleß i przydzielili go do rejencji katowickiej w prowincji Śląsk. W 1941 r. prowincję Śląsk podzielono i powiat Pleß przydzielono do nowej prowincji Górny Śląsk. W 1945 r. terytorium powiatu zajęła Armia Czerwona i znalazł się on pod administracją polską[4].
W 1910 r. powiat obejmował 181 gmin o powierzchni 1065,02 km² zamieszkanych przez 122 897 osób[5].
Uwagi
edytuj- ↑ W książce Haliny Nocoń pt. Inteligencja polska w powiecie pszczyńskim w latach 1922–1939 (Pszczyna 2005) na s. 8 czytamy: Rozporządzeniem z 17 czerwca 1922 r. w górnośląskiej części województwa śląskiego utworzono powiat pszczyński z siedzibą w Pszczynie „z utrzymaniem jego dotychczasowego obszaru”.
- ↑ Do ówczesnego powiatu pszczyńskiego wchodziły obecne powiaty: pszczyński, mikołowski, bieruńsko-lędziński, dzisiejsze miasto Tychy, a także aktualne zachodnio-południowe dzielnice Katowic, będące wtedy osobnymi miejscowościami o nazwach: Ligota, Panewnik, Piotrowice, Ochojec, Kostuchna, Murcki, Podlesie i Zarzecze (Podręcznik powiatu pszczyńskiego (wojew. śląskie). Styczeń 1933 r., Wydział Powiatowy w Pszczynie, Pszczyna 1933, s. 14–18, 146).
Przypisy
edytuj
- ↑ Podręcznik powiatu pszczyńskiego (wojew. śląskie). Styczeń 1933 r., Wydział Powiatowy w Pszczynie, Pszczyna 1933, s. 14.
- ↑ Antoni Barciak, Ewa Chojecka, Sylwester Fertacz, Katowice. Środowisko, dzieje, kultura, język i społeczeństwo, t. 1, Muzeum Historii Katowic, Katowice 2012, s. 140.
- ↑ Halina Nocoń, Inteligencja polska w powiecie pszczyńskim w latach 1922–1939, Pszczyna 2005, s. 8.
- ↑ Kreis Pleß – AGOFF [online] [dostęp 2020-06-20] (niem.).
- ↑ Willkommen bei Gemeindeverzeichnis.de [online], www.gemeindeverzeichnis.de [dostęp 2020-06-20].