Powódź na Zakarpaciu (1998)
Powódź na Zakarpaciu w 1998 roku – powódź, która nawiedziła obwód zakarpacki Ukrainy w listopadzie 1998 roku. W trakcie kataklizmu zalanych zostało 120 miast i wiosek. Zniszczeniu uległo 2500 domów. W powodzi zginęło 17 osób. Straty finansowe wyniosły 835 milionów hrywien[1]. Według Biura Narodów Zjednoczonych ds. Koordynacji Pomocy Humanitarnej powódź dotknęła 400 tysięcy mieszkańców Ukrainy, a 24 340 osób zostało ewakuowanych.
| Państwo | |
|---|---|
| Miejsce | |
| Rodzaj zdarzenia | |
| Data |
listopad 1998 |
| Ofiary śmiertelne |
17 osób |
Przebieg
edytujIntensywne deszcze trwające od 4 do 6 listopada 1998 roku były początkiem powodzi w obwodzie zakarpackim. Woda opuściła brzegi Cisy, Terebli, Tereswy, Borżawy i Latoricy. Zalana została jedna czwarta terytorium regionu[2].
Według danych ukraińskiego rządu na 17 listopada 1998 roku zalanych zostało 120 miejscowości, w tym dwa miasta na Zakarpaciu. Oprócz obwodu zakarpackiego powódź dotarła także do 11 miejscowości w obwodzie lwowskim. Powodzie i osunięcia ziemi uszkodziły drogi, linie kolejowe oraz linie energetyczne w regionie, a do kilku wiosek na odległych obszarach nie można było dojechać[3]. 21 listopada osuwisko wywołane niedawną powodzią zabiło czteroosobową rodzinę, zwiększając całkowitą liczbę ofiar powodzi do 17. Ukraińscy geolodzy zajmowali się mapowaniem stref zagrożonych osuwiskami i podjęli działania zapobiegawcze[4][5].
Według Biura Narodów Zjednoczonych ds. Koordynacji Pomocy Humanitarnej powódź dotknęła 400 tysięcy mieszkańców Ukrainy, a 24 340 osób zostało ewakuowanych[3][6].
W likwidacji szkód powstałych w wyniku kataklizmu wzięło udział 5893 ratowników rozmieszczonych przez Ministerstwo ds. Sytuacji Nadzwyczajnych, Ministerstwo Obrony Ukrainy i Państwową Służbę Graniczną. Wyposażeni byli w 1197 pojazdów lądowych, a także 13 amfibii oraz 7 śmigłowców[3][7]. 7 listopada 1998 roku rząd Ukrainy zwrócił się do Organizacji Narodów Zjednoczonych z apelem o międzynarodową pomoc dla poszkodowanej ludności[3]. Prezydent Ukrainy Łeonid Kuczma zaapelował do państw NATO o udzielenie pomocy mieszkańcom terenów objętych powodzią. Polskie Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji wysłało do Ukrainy 27 ciężarówek z pomocą dla potrzebujących[8]. Polska Akcja Humanitarna wysłała do rejonu wynohradiwskiego 24 tony pomocy, głównie żywności i odzieży[9]. Oprócz Polski pomoc Ukrainie przekazały także Austria, Czechy, Dania, Francja, Holandia, Luksemburg, Niemcy, Rosja i Słowacja[4][5]. 70 tysięcy CHF pomocy dla potrzebujących mieszkańców Zakarpacia przekazała Yoko Ono[10]. 11 listopada w przygranicznej miejscowości Wary utworzono węgierskie mobilne centrum zdrowia, gdzie udzielano pomocy medycznej mieszkańcom regionu[7].
Po powodzi, 11 grudnia 1998 roku, nadal około 50 tysięcy rodzin potrzebowało pomocy od rządu, a ponad 5,5 tysiąca osób pozostawało przesiedlonych. W wielu miejscowościach studnie były zanieczyszczone, a w okolicy można było natrafić na martwe zwierzęta. Według Międzynarodowego Komitetu Czerwonego Krzyża (MKCK) występowało ryzyko zachorowania lokalnej ludności na biegunkę i wirusowe zapalenie wątroby typu A[11]. 29 stycznia 1999 roku Biuro Narodów Zjednoczonych ds. Koordynacji Pomocy Humanitarnej po badaniach wody uznało, że sytuacja epidemiczna w regionie jest stabilna[5]. MKCK wspierał wówczas działania Zakarpackiego Czerwonego Krzyża w radzeniu sobie z sytuacją w regionie. W pomoc zaangażowane były również krajowe stowarzyszenia Duńskiego, Węgierskiego, Polskiego i Holenderskiego Czerwonego Krzyża[11].
Następstwa
edytujW 1999 roku przyjęto „Program przeciwpowodziowy na Zakarpaciu na lata 1999–2000”, który, choć nie został w pełni zrealizowany, to jednak pozwolił zminimalizować do 317 mln hrywien straty w czasie kolejnej powodzi w 2001 roku, która zasięgiem przekroczyła skalę kataklizmu z 1998 roku[1].
Od 2002 roku w obwodzie zakarpackim realizowany jest „Program zintegrowanej ochrony przeciwpowodziowej w dorzeczu Cisy”. W ciągu pierwszych trzech lat funkcjonowania zrealizowano go w zaledwie 13%. Dopiero w 2006 roku otrzymał pełne finansowanie w wysokości 70,9 mln hrywien, lecz w kolejnych latach ponownie występowały problemy z dofinansowaniem[1].
Podczas powodzi w 2010 roku straty finansowe wyniosły 61 mln hrywien[1].
W grudniu 2017 roku doszło do największej odnotowanej powodzi na Zakarpaciu. Wskutek wielokrotnego przekroczenia norm opadów atmosferycznych oraz ocieplenia doszło do podniesienia poziomu wody w rzekach górskich. W dniach 9–17 grudnia doszło do połączenia się trzech fal powodziowych w jedną. Największą skalę kataklizm osiągnął 16 i 17 grudnia, a 18 grudnia poziom wody zaczął spadać[1]. W rezultacie powodzi zalanych zostało 221 gospodarstw domowych, prawie 2500 hektarów pól uprawnych, 8 odcinków dróg samochodowych, a także uszkodzone zostały dwa mosty. Agencja UNIAN poinformowała, że w latach poprzedzających powódź z grudnia 2017 roku fundusze przeciwpowodziowe były obcięte ze względu na trwającą wojnę w Donbasie[1].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f Flood in Zakarpattia: when currents change flow. UNIAN, 2017-12-19. [dostęp 2023-07-28]. (ang.).
- ↑ Повінь на Закарпатті 1998: постраждалим привезли 600 тонн продуктів. Gazeta.ua, 2018-11-06. [dostęp 2023-07-28]. (ukr.).
- ↑ a b c d Ukraine Floods OCHA Situation Report No. 1. ReliefWeb, 1998-11-08. [dostęp 2023-07-28]. (ang.).
- ↑ a b Ukraine Floods OCHA Situation Report No. 5. ReliefWeb, 1998-11-25. [dostęp 2023-07-28]. (ang.).
- ↑ a b c Ukraine Floods OCHA Situation Report No. 9. ReliefWeb, 1999-01-29. [dostęp 2023-07-28]. (ang.).
- ↑ Ukraine: Floods – Nov 1998. ReliefWeb. [dostęp 2023-07-28]. (ang.).
- ↑ a b Ukraine Floods OCHA Situation Report No. 4. ReliefWeb, 1998-11-17. [dostęp 2023-07-28]. (ang.).
- ↑ Janusz Tomaszewski: Powódź na Zakarpaciu. Wprost, 1998-11-28. [dostęp 2023-07-28].
- ↑ Raport z działalności Fundacji Polska Akcja Humanitarna za rok 1998. Polska Akcja Humanitarna. [dostęp 2023-07-28].
- ↑ Ukraine floods: A helping hand from Yoko Ono. ReliefWeb, 1999-01-22. [dostęp 2023-07-28]. (ang.).
- ↑ a b Floods in Zakarpattya. ReliefWeb. [dostęp 2023-07-28]. (ang.).