Portret Rafaela Esteve Vilelli
Portret Rafaela Esteve Vilelli (hiszp. Retrato de Rafael Esteve Vilella) – obraz olejny hiszpańskiego malarza Francisca Goi. Obecnie znajduje się w zbiorach Muzeum Sztuk Pięknych w Walencji[1]. Portret przedstawia Rafaela Esteve Vilellę (1772–1847), rytownika pochodzącego z Walencji, uważanego za najwybitniejszego hiszpańskiego przedstawiciela tej sztuki w swojej epoce[2].
| |
| Autor | |
|---|---|
| Data powstania |
1815 |
| Medium |
olej na płótnie |
| Wymiary |
100,6 × 79,5 cm |
| Miejsce przechowywania | |
| Lokalizacja | |
Okoliczności powstania
edytujW 1799 Esteve Vilella został mianowany nadwornym rytownikiem Karola IV. Jednym z jego pierwszych zleceń na królewskim dworze było wykonanie rycin monarchów na podstawie portretów namalowanych przez Goyę, z przeznaczeniem do zbioru Guía de forasteros wydanego w 1800. Wtedy najprawdopodobniej po raz pierwszy spotkał się z Goyą i został jego serdecznym przyjacielem. Możliwe także, że poznali się poprzez Augustina Esteve, malarza z którym współpracował Goya będącego bliskim krewnym Rafaela[2].
Pod koniec dekady 1790. Goya zainteresował się technikami rytowniczymi takimi jak akwaforta i akwatinta, a następnie rozpoczął pracę nad graficznym cyklem Kaprysów. Korzystał wtedy ze specjalistycznych umiejętności znanych rytowników, do których należał Esteve Vilella[3].
W 1803 roku Goya podarował niesprzedane egzemplarze Kaprysów (240 odbitek) i matryce Karolowi IV z obawy przed zarekwirowaniem ich przez Inkwizycję. W zamian otrzymał dożywotnią pensję w wysokości 12 000 reali rocznie dla swojego syna Javiera[4]. Esteve Vilella wyświadczył Goi przysługę wstawiając się u króla w sprawie Kaprysów i potwierdzając ich wartość artystyczną[1].
Możliwe, że Esteve Vilella współpracował z Goyą przy realizacji serii rycin pt. Tauromachia (wydanej w 1816 roku) i wtedy został przez niego sportretowany.
Opis obrazu
edytujObraz przedstawia artystę w pozycji siedzącej, z jedną ręką teatralnie opartą na biodrze, podczas gdy w drugiej trzyma miedzianą płytkę i rylec[1]. Na widocznym rewersie płytki widnieje inskrypcja D.n Rafael Esteve P.r Goya 1815[2]. Na pokrytym żółtawym obrusem stole znajdują się inne przedmioty związane z jego zawodem takie jak dłuto i gotowe odbitki. Eleganckie, wyściełane krzesło i stół przykryty obrusem świadczą o wygodnym życiu. Odzwierciedleniem statusu jest także elegancki strój – czarnoszara kurtka, krawat z czarnego jedwabiu, biała koszula z wysokim, sztywnym kołnierzem i żabotem. Lekko zmierzwione włosy oraz długie i grube bokobrody są odzwierciedleniem ówczesnej mody. Esteve Vilella będący u szczytu swojej kariery siedzi mocno wyprostowany i uśmiechnięty. Kieruje wzrok bezpośrednio na widza, spoglądając lekko z góry[2] i sprawiając wrażenie zadowolonego z siebie[1]. Goya zastosował szybkie pociągnięcia pędzlem, przypominające szkic[5].
Proweniencja
edytujObraz należał do Esteve Vilelli, a później do jego spadkobierców. Jego bratanek Antonio Esteve w 1818 roku ofiarował portret Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych San Carlos w Walencji, z którą Esteve Vilella był związany. W madryckim Museo Lázaro Galdiano znajduje się popiersie Esteve Vilelli będące kopią tego dzieła. Dawniej przypisywano je Goi, obecnie uważa się je za dzieło Rosario Weiss, malarki-kopistki, która wychowała się w domu malarza[2].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d Ricardo Centellas: Retrato de Rafael Esteve Vilella. [dostęp 2013-01-30]. (hiszp.).
- ↑ a b c d e Rafael Esteve. fundaciongoyaenaragon.es. [dostęp 2013-01-31]. (hiszp.).
- ↑ Robert Hughes: Goya. Artysta i jego czas. Warszawa: WAB, 2006, s. 174. ISBN 83-7414-248-0. OCLC 569990350.
- ↑ Rose Marie Hagen, Rainer Hagen: Francisco Goya. Warszawa: Taschen, 2003, s. 31-39. ISBN 83-89192-40-3. OCLC 749394139.
- ↑ José Gudiol: Goya. Barcelona: Ediciones Polígrafa, 2008. ISBN 978-84-343-1174-9. OCLC 263869477.