Portal:Kalifornia
< Portale < Geografia < Stany Zjednoczone < Kalifornia
Witaj na Portalu: Kalifornia |
Portal: Kalifornia • Wikiprojekt:Kalifornia
Kalifornia (ang. California) (ⓘwymowa:/kælɪˈfɔrnjə/) – najludniejszy, najbogatszy oraz trzeci co do wielkości (po Alasce i Teksasie) stan USA.
Położony na zachodnim wybrzeżu USA, nad Oceanem Spokojnym. Na północy graniczy ze stanem Oregon, na wschodzie ze stanem Nevada, na południowym wschodzie z Arizoną, a na południu z meksykańskim stanem Kalifornia Dolna.
Cztery największe miasta stanu to: Los Angeles, San Diego, San José i San Francisco. W Kalifornii znajduje się aż osiem z pięćdziesięciu największych miast USA.
Stan znany jest ze zróżnicowanego środowiska przyrodniczego i klimatu, a także z wielorasowego i wielokulturowego społeczeństwa.
Terytorium stanu rozciąga się między wybrzeżem Pacyfiku a górami Sierra Nevada na wschodzie, pustynią Mojave na południowym wschodzie i lasów (z przewagą sekwoi i jedlicy) na północnym wschodzie. Centrum stanu zajmuje Dolina Kalifornijska, jeden z najbardziej wydajnych rolniczo obszarów na świecie. Leżąca na terenie stanu Dolina Śmierci (86 m p.p.m.) jest najniższym punktem w Ameryce Północnej.
Wybrany wyróżniony artykuł edytuj
Katastrofa w Port Chicago – eksplozja amunicji, która nastąpiła 17 lipca 1944 roku na terenie Port Chicago Naval Magazine w nieistniejącej już miejscowości Port Chicago w Kalifornii. Detonacja nastąpiła w czasie załadunku amunicji na statek, co spowodowało śmierć 320 osób i ranienie 390. Większość zabitych i rannych stanowili pracujący przy załadunku czarnoskórzy marynarze z poboru.
W miesiąc później, wobec braku poprawy warunków bezpieczeństwa, wielu marynarzy odmówiło pracy przy przeładunku amunicji, co w dziejach US Navy odnotowano jako „bunt w Port Chicago”. 50 marynarzy, nazywanych w mediach „Pięćdziesiątką z Port Chicago”, zostało oskarżonych o bunt i skazanych na kary wieloletniego więzienia. 47 spośród nich zwolniono w styczniu 1946 roku, pozostałych trzech w kilka miesięcy później.
W czasie procesu i po jego zakończeniu kwestionowano rzetelność i praworządność postępowania sędziów i prokuratorów sądu wojennego. Pod naciskiem opinii publicznej dowództwo US Navy raz jeszcze powołało sąd (w tym samym składzie) i nakazało ponowne rozpatrzenie sprawy, lecz sędziowie zatwierdzili wcześniej wydane wyroki. Szerokie nagłośnienie sprawy sprawiło, że stała się ona cause célèbre zarówno wśród Afroamerykanów, jak i wśród białych. Ta i inne sprawy sądowe o podłożu rasowym toczące się w marynarce w latach 1944–1945 doprowadziły do znaczących zmian w US Navy i zapoczątkowały w lutym 1947 roku proces desegregacji. W roku 1994 w miejscu tragedii odsłonięto pomnik upamiętniający tych wszystkich, którzy ponieśli śmierć w katastrofie.
Kategorie edytuj
Wybrana grafika edytuj
Wybrana wyróżniona biografia edytuj
Marilyn Monroe, właściwie Norma Jeane Mortenson (ur. 1 czerwca 1926 w Los Angeles, zm. 5 sierpnia 1962 tamże) – amerykańska modelka i aktorka filmowa, gwiazda filmowa, ikona kultury popularnej oraz seksbomba lat 50. i 60. XX w. American Film Institute umieścił ją na szóstym miejscu na liście największych aktorek wszech czasów (The 50 Greatest American Screen Legends).
Monroe zaczęła swoją karierę w latach 40. jako pin-up girl. Później trafiła do świata filmu, gdzie pracowała dla 20th Century Fox (1946–47) i Columbia Pictures (1948). W 1951 r. związała się z wytwórnią Fox, po czym wkrótce zyskała popularność dzięki filmom Małpia kuracja, Niagara, Mężczyźni wolą blondynki czy Słomiany wdowiec. Zasłynęła z ról stereotypowych blondynek, ale wcielała się również w postacie bardziej złożone i dramatyczne. W 1955 r. studiowała aktorstwo metodyczne w Actors Studio u Lee Strasberga i założyła własną wytwórnię Marilyn Monroe Productions (MMP). Za rolę Elsie w Księciu i aktoreczce otrzymała nagrody David di Donatello i Crystal Star Award, a za rolę 'Sugar Kane' Kowalczyk z Sandusky w Pół żartem, pół serio uhonorowano ją Złotym Globem. Życie prywatne Monroe było pełne perturbacji. Aktorka zmagała się z uzależnieniami i problemami psychicznymi. Była trzykrotnie zamężna, nie miała dzieci. Film Skłóceni z życiem był ostatnim w jej karierze, którą przerwała nieoczekiwana śmierć w 1962 r.
Podobne portale edytuj
Inne projektyedytuj
Kalifornia w Wikinews | Kalifornia Wikicommons | Kalifornia w Wikipodróżach | Kalifornia w Wikicytatach | Kalifornia w Wikisłowniku |
Inne Wikiportale
|