Ponikło błotne

gatunek roślin

Ponikło błotne (Eleocharis palustris (L. Roem. & Schult.) – gatunek byliny z rodziny ciborowatych (turzycowatych). Jest szeroko rozprzestrzeniony na półkuli północnej. Występuje w Ameryce Północnej, Afryce Północnej i Makaronezji, w Europie i Azji[4]. W Polsce występuje pospolicie w całym kraju (rzadko w górach)[5].

Ponikło błotne
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

wiechlinowce

Rodzina

ciborowate

Rodzaj

ponikło

Gatunek

ponikło błotne

Nazwa systematyczna
Eleocharis palustris (L.) Roem. & Schult.
Syst. Veg. 2:151. 1817
Synonimy
  • Heleocharis palustris (L.) Roem. & Schult.
  • Scirpus eupaluster (H. Lindb.) Racib.
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]

Morfologia

edytuj
 
Kłos obupłciowy
 
owoce
Pokrój
Roślina zielna, rozłogowa (falangowa), wytwarzająca liczne pędy wegetatywne[5].
Łodyga
Kłącze rozgałęziające się[5]. Wyrastające z niego pionowe łodygi są obłe, o grubości 1-4 mm. Sztywne, matowo zielone ze słabo widocznymi ok. 20 bruzdami[6], o wysokości do 100 cm[5].
Liście
Same pochwy liściowe bez blaszek. Dolne żółtobrązowe lub czerwonobrązowe[6].
Kwiaty
Kwiaty obupłciowe, zebrane w kłos na szczycie źdźbła, bez podsadki. Kłosek wydłużony (5-20 mm), zwykle złożony z co najmniej 7 kwiatów. Słupek z dwoma znamionami. Szczecinki okwiatu zwykle obecne, najczęściej 4, nie przewyższają dzióbka słupka. Dwie dolne podsadki mniej więcej równe, obejmujące połowę jego nasady. Przysadki ostre, w 8-11 ukośnych rzędach, długie na 2-3 mm, nie odpadają po dojrzeniu owocu[6]. Wiatropylne. Kwitnie od maja do września[5].
Owoce
Orzeszek soczewkowato spłaszczony z oddzielonym przewężeniem od głównej części dzióbkiem będącym pozostałością szyjki słupka[6].

Biologia i ekologia

edytuj

Występuje w szuwarach, na brzegach wód wolno płynących i stojących. Znosi duże zmiany poziomu wody, łącznie z przejściowym wynurzeniem. Rośnie w bardzo różnych typach cieków i zbiorników, raczej eutroficznych i z mulistym dnem. Oprócz rozsiewania, rozmnaża się wegetatywnie za pomocą kłączy. Gatunek charakterystyczny (Ch.) dla klasy Phragmitetea (wchodząc domieszkowo w skład różnych szuwarów) i zespołu Eleocharitetum palustris, tworząc niewielkie, zwarte, jednogatunkowe łany[5].

Liczba chromosomów 2n=16, 38[6].

Przypisy

edytuj
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-11-12] (ang.).
  3. Eleocharis palustris, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  4. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2011-04-03].
  5. a b c d e f Zbigniew Podbielkowski, Henryk Tomaszewicz, Zarys hydrobotaniki, wyd. pierwsze, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1979, s. 230-231, ISBN 83-01-00566-1.
  6. a b c d e Lucjan Rutkowski, Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej, wyd. drugie, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2014, s. 612-618, ISBN 978-83-01-14342-8.