Pomnik Czynu Rewolucyjnego w Sosnowcu
Pomnik Czynu Rewolucyjnego w Sosnowcu – pomnik zbudowany, według projektu Heleny i Romana Husarskich oraz Witolda Cęckiewicza, w znajdującym się w sosnowieckiej dzielnicy Sielec parku Sieleckim, w 50. rocznicę Wielkiej Socjalistycznej Rewolucji Październikowej i 25. rocznicę utworzenia Polskiej Partii Robotniczej[1].
 Widok ogólny monumentu | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Miejsce | |
| Typ obiektu | |
| Projektant | |
| Całkowita wysokość |
56[1] m |
| Data odsłonięcia |
16 września 1967 r.[1] |
| Data likwidacji |
maj 1991 |
Położenie na mapie Sosnowca  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
 50°16′58,915″N 19°08′22,596″E/50,283032 19,139610
| |
Opis
edytujW uroczystym odsłonięciu pomnika, które miało miejsce 16 września 1967 r., udział wzięli przedstawiciele najwyższych władz partyjnych i państwowych z Władysławem Gomułką na czele oraz tłumy mieszkańców województwa katowickiego[2]. Do stolicy Zagłębia przyjechali m.in. Ryszard Strzelecki, Jerzy Ziętek, Edward Babiuch, Grzegorz Korczyński, Mieczysław Moczar i urodzony w Sosnowcu Edward Gierek[3].
Pomnik został wzniesiony z inicjatywy władz komunistycznych, które chciały oddać chwałę walczącym robotnikom[3]. Jego głównym elementem była stalowa iglica o wysokości 56 metrów[2]. Iglica symbolizowała zwycięstwo rewolucji i perspektywy dalszych jej zwycięstw[2]. Obok ustawiono blok z szarego sjenitu, obrazujący zaciśniętą pięść robotnika[2]. Na bryle umieszczone zostało osiem płaskorzeźb przedstawiających walkę robotników Czerwonego Zagłębia[1]. Były to m.in. manifestacje, pochody, strajki, zbrojny opór przeciwko hitlerowskim najeźdźcom oraz górnicy i hutnicy pełniący socjalistyczną wartę[2]. Na czaszy znicza umieszczono napis Bojownikom o Socjalizm[2].
Projekt monumentu został zgłoszony w konkursie na katowicki pomnik, upamiętniający powstańców śląskich, w którym zajął drugie miejsce[4].
W okresie Polski Ludowej zapoczątkowano tradycję organizowania pod monumentem uroczystości państwowych i miejskich. Gościli pod nim Leonid Breżniew (w 1974 r.), Fidel Castro, podczas pierwszomajowego pochodu w 1972 r., a także Mirosław Hermaszewski i Piotr Klimuk[5].
Sosnowiecki monument przez blisko 20 lat był symbolem i wizytówką miasta. W jego otoczeniu odbywały się coroczne pochody pierwszomajowe oraz obchody Narodowego Święta Odrodzenia Polski. Pomnik był żartobliwie nazywany przez mieszkańców Sosnowca „Hydraulikiem”, „Rurami” lub (od nazwiska ambasadora Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w Japonii), „Pomnikiem Rurarza”.
26 października 1990 r. Rada Miejska w Sosnowcu, na fali rozliczeń z PRL i Czerwonym Zagłębiem, podjęła decyzję o usunięciu pomnika. Prace demontażowe przeprowadzono w maju 1991 r.[5].
Obecnie w miejscu pomnika Czynu Rewolucyjnego stoi pomnik „Wolność, Praca, Godność”.
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d Wielką manifestacją uczciło społeczeństwo woj. katowickiego symbol Czynu Rewolucyjnego w: Dziennik Bałtycki nr 220 (7214) z 17–18 września 1967, s. 1; on-line: [1].
- ↑ a b c d e f Pomnik Czynu Rewolucyjnego w Sosnowcu. „Warszawski Kalendarz Ilustrowany Stolicy 1968”. s. 118.
- ↑ a b Mateusz Załęski, Czy Pomnik Czynu Rewolucyjnego był wizytówką Sosnowca? [online], Twoje Zagłębie, 17 września 2017 [dostęp 2024-01-05] (pol.).
- ↑ Michał Węcel, Pomnik, który zdemontowano, „Kurier Miejski” (9/372), kuriermiejski.com.pl, październik 2012, s. 10, ISSN 1232-7395 [dostęp 2024-10-14] (pol.).
- ↑ a b Tomasz Szymczyk, 50 lat temu w Parku Sieleckim w Sosnowcu stanął Pomnik Czynu Rewolucyjnego. [online], dziennikzachodni.pl, 17 września 2017 [dostęp 2024-01-05] (pol.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Pomnik Czynu Rewolucyjnego w Sosnowcu w Encyklopedii Zagłębia Dąbrowskiego
- Archiwalne zdjęcia Pomnika Czynu Rewolucyjnego w serwisie 41-200
- Archiwalne zdjęcia Pomnika Czynu Rewolucyjnego w serwisie FotoPolska.