Polskie Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Buczaczu

Polskie Towarzystwo GimnastyczneSokółw Buczaczu – gniazdo Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” działające w latach 1894–1939 w Buczaczu.

Siedziba PTG „Sokół” w Buczaczu, 1907

Historia

edytuj

Siedzibą towarzystwa od 1905 był gmach przy ulicy Gimnazjalnej (później Słowackiego, obecnie ul. Szkolna).

Po przyjęciu do wiadomości przez Namiestnictwo we Lwowie 5 marca 1894 l. 16229 statutu Sokoła buczackiego miejscowe Towarzystwo ukonstytuowało się z początkiem 1895. Wybrani zostali prezesem dr Edward Krzyżanowski, zastępcą prezesa Tadeusz Śmiglewski, wydziałowymi Franciszek Dębicki (gospodarz), Wilhelm Kramer (sekretarz), Antoni Ratayski (skarbnik), Józef Zarzycki, Józef Żabski[1]. Do Związku polskich gimnastycznych Towarzystw Sokolich towarzystwo zostało przyjęte z dniem 1 stycznia 1895 roku[2].

14 stycznia 1896 na walnym zgromadzeniu w skład Wydziału weszli: prezes dr Edward Krzyżanowski, zastępca prezesa Franciszek Zych, sekretarz Wilhelm Kramer, skarbnik i gospodarz Antoni Ratayski, nauczyciel Tadeusz Śmiglewski, członkowie Jan Gerstmann, Jan Czeżowski. Jako zastępcy wydziałowych weszli Tadeusz Bedronek, Edward Kolinek, jako członkowie komisji rewizyjnej Władysław Stojowski, Kazimierz Sokołowski[3].

W niedziele 9 września 1898 ks. Turczański, proboszcz w Budzanowie sprawił swoje przedstawienie Kościuszko pod Racławicami, które urządził w sali Sokoła w Buczaczu[4].

Prezesem Komitetu budowy gmachu PTG „Sokół” w Buczaczu był Marian Błażowski, który 17 marca 1907 podczas walnego zgromadzenia Towarzystwa został mianowany członkiem honorowym[5].

Skład Wydziału w 1908: prezes Franciszek Zych, zastępca prezesa Mieczysław Hirschler, wydziałowi[6] członek Wydziału i dyrekcji powiatowej Kasy oszczędności w Buczaczu[7] Mieczysław Burzyński[6], notariusz Wincenty[8] Czechowicz, T. Czerski[6], komisarz skarbowy Władysław[9] Hełczyński[6], dyrektor szkoły wydziałowej żeńskiej w Buczaczu Józef[10] Keffermüller[6], dr prawa, adwokar c. k. Sądu powiatowego w Buczaczu Jan[8] Lisowski[6], profesor c. k. Gimnazjum w Buczaczu Józef[11] Mazur, M. Męciński, W. Prusak, Antoni Ratayski[6].

W 1921 roku doszło do zjednoczenia sokolstwa z trzech zaborów. Powstał Związek Towarzystw Gimnastycznych "Sokół" w Polsce. Wszystkie Towarzystwa podzielono na Okręgi, które łączyły się w Dzielnice[12]. Towarzystwo Gimnastyczne w Buczaczu znalazło się w dzielnicy małopolskiej i stało na czele okręgu XV buczackiego[13].

Władza bolszewicka zakazała działalność Towarzystwa w jesieni 1939.

Członkowie

edytuj
  • Stanisław Woszczyński (zm. w 1907 w wieku 35 lat)[14]

Przypisy

edytuj
  1. Buczacz. „Przewodnik Gimnastyczny „Sokół””. R. XV. 3, s. 31 [7], marzec 1895.
  2. Sprawy Związku, „Przewodnik Gimnastyczny Sokół” (4), 1895, s. 43.
  3. Buczacz. „Przewodnik Gimnastyczny „Sokół””. R. XVI. 2, s. 29 [13], luty 1896.
  4. Listy z kraju. Buczacz. „Kurjer Lwowski”. 253 (dodatek do Nr 254), s. 3, 12 września 1898.
  5. Kronika sokola. Buczacz. „Przewodnik Gimnastyczny „Sokół””. R. XXVII. 6, s. 44–45, czerwiec 1907.
  6. a b c d e f g Nowe Wydziały. Buczacz. „Przewodnik Gimnastyczny „Sokół””. R. XXVII. 4, s. 30–31, kwiecień 1908.
  7. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkiem Księstwem Krakowskiem na rok 1908. Lwów, 1908, s. 491–492.
  8. a b Szematyzm Królestwa Galicyi… 1908, s. 128, 131.
  9. Szematyzm Królestwa Galicyi… 1908, s. 22.
  10. Szematyzm Królestwa Galicyi… 1908, s. 566.
  11. Szematyzm Królestwa Galicyi… 1908, s. 491.
  12. Statut Związku Towarzystw Gimnastycznych "Sokół" w Polsce, „Przewodnik Gimnastyczny "Sokół"” (1/2), 1921, s. 4-6.
  13. Nowe Okręgi, „Przewodnik Gimnastyczny Sokół” (11), 1921, s. 48-49.
  14. Nekrologia. „Przewodnik Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół””. 2, s. 16, luty 1908.

Bibliografia

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj