Polskie Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Buczaczu
Polskie Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Buczaczu – gniazdo Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” działające w latach 1894–1939 w Buczaczu.
Historia
edytujSiedzibą towarzystwa od 1905 był gmach przy ulicy Gimnazjalnej (później Słowackiego, obecnie ul. Szkolna).
Po przyjęciu do wiadomości przez Namiestnictwo we Lwowie 5 marca 1894 l. 16229 statutu Sokoła buczackiego miejscowe Towarzystwo ukonstytuowało się z początkiem 1895. Wybrani zostali prezesem dr Edward Krzyżanowski, zastępcą prezesa Tadeusz Śmiglewski, wydziałowymi Franciszek Dębicki (gospodarz), Wilhelm Kramer (sekretarz), Antoni Ratayski (skarbnik), Józef Zarzycki, Józef Żabski[1]. Do Związku polskich gimnastycznych Towarzystw Sokolich towarzystwo zostało przyjęte z dniem 1 stycznia 1895 roku[2].
14 stycznia 1896 na walnym zgromadzeniu w skład Wydziału weszli: prezes dr Edward Krzyżanowski, zastępca prezesa Franciszek Zych, sekretarz Wilhelm Kramer, skarbnik i gospodarz Antoni Ratayski, nauczyciel Tadeusz Śmiglewski, członkowie Jan Gerstmann, Jan Czeżowski. Jako zastępcy wydziałowych weszli Tadeusz Bedronek, Edward Kolinek, jako członkowie komisji rewizyjnej Władysław Stojowski, Kazimierz Sokołowski[3].
W niedziele 9 września 1898 ks. Turczański, proboszcz w Budzanowie sprawił swoje przedstawienie Kościuszko pod Racławicami, które urządził w sali Sokoła w Buczaczu[4].
Prezesem Komitetu budowy gmachu PTG „Sokół” w Buczaczu był Marian Błażowski, który 17 marca 1907 podczas walnego zgromadzenia Towarzystwa został mianowany członkiem honorowym[5].
Skład Wydziału w 1908: prezes Franciszek Zych, zastępca prezesa Mieczysław Hirschler, wydziałowi[6] członek Wydziału i dyrekcji powiatowej Kasy oszczędności w Buczaczu[7] Mieczysław Burzyński[6], notariusz Wincenty[8] Czechowicz, T. Czerski[6], komisarz skarbowy Władysław[9] Hełczyński[6], dyrektor szkoły wydziałowej żeńskiej w Buczaczu Józef[10] Keffermüller[6], dr prawa, adwokar c. k. Sądu powiatowego w Buczaczu Jan[8] Lisowski[6], profesor c. k. Gimnazjum w Buczaczu Józef[11] Mazur, M. Męciński, W. Prusak, Antoni Ratayski[6].
W 1921 roku doszło do zjednoczenia sokolstwa z trzech zaborów. Powstał Związek Towarzystw Gimnastycznych "Sokół" w Polsce. Wszystkie Towarzystwa podzielono na Okręgi, które łączyły się w Dzielnice[12]. Towarzystwo Gimnastyczne w Buczaczu znalazło się w dzielnicy małopolskiej i stało na czele okręgu XV buczackiego[13].
Władza bolszewicka zakazała działalność Towarzystwa w jesieni 1939.
Członkowie
edytuj- Stanisław Woszczyński (zm. w 1907 w wieku 35 lat)[14]
Przypisy
edytuj- ↑ Buczacz. „Przewodnik Gimnastyczny „Sokół””. R. XV. 3, s. 31 [7], marzec 1895.
- ↑ Sprawy Związku, „Przewodnik Gimnastyczny Sokół” (4), 1895, s. 43 .
- ↑ Buczacz. „Przewodnik Gimnastyczny „Sokół””. R. XVI. 2, s. 29 [13], luty 1896.
- ↑ Listy z kraju. Buczacz. „Kurjer Lwowski”. 253 (dodatek do Nr 254), s. 3, 12 września 1898.
- ↑ Kronika sokola. Buczacz. „Przewodnik Gimnastyczny „Sokół””. R. XXVII. 6, s. 44–45, czerwiec 1907.
- ↑ a b c d e f g Nowe Wydziały. Buczacz. „Przewodnik Gimnastyczny „Sokół””. R. XXVII. 4, s. 30–31, kwiecień 1908.
- ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkiem Księstwem Krakowskiem na rok 1908. Lwów, 1908, s. 491–492.
- ↑ a b Szematyzm Królestwa Galicyi… 1908, s. 128, 131.
- ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi… 1908, s. 22.
- ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi… 1908, s. 566.
- ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi… 1908, s. 491.
- ↑ Statut Związku Towarzystw Gimnastycznych "Sokół" w Polsce, „Przewodnik Gimnastyczny "Sokół"” (1/2), 1921, s. 4-6 .
- ↑ Nowe Okręgi, „Przewodnik Gimnastyczny Sokół” (11), 1921, s. 48-49 .
- ↑ Nekrologia. „Przewodnik Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół””. 2, s. 16, luty 1908.
Bibliografia
edytuj- Buczacz. „Przewodnik Gimnastyczny „Sokół””. R. XXX. 1, s. 7, styczeń 1910.