Polski Związek Alpinizmu
Polski Związek Alpinizmu (PZA) – organizacja skupiająca kluby górskie, wspinaczkowe i jaskiniowe w Polsce. Ma ona strukturę federacji (jej członkami są tylko kluby).
| Państwo | |
|---|---|
| Siedziba | |
| Data założenia |
3 marca 1974 |
| Rodzaj stowarzyszenia |
federacja |
| prezes |
Marek Wierzbowski |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
Położenie na mapie Warszawy  | |
 52°13′18″N 21°01′10″E/52,221664 21,019404
| |
| Strona internetowa | |
Działalność
edytujPZA ukonstytuował się 3 marca 1974 z Klubu Wysokogórskiego (którego poszczególne koła regionalne stały się samodzielnymi klubami zrzeszonymi w PZA) oraz kilku mniejszych klubów, w tym Polski Klub Górski oraz nowo powstających akademickich klubów wspinaczkowych. W sensie tradycji jest spadkobiercą zwłaszcza Klubu Wysokogórskiego (który m.in. już wcześniej reprezentował Polskę w UIAA).
PZA zrzesza 70 podmiotów, w tym 47 klubów powierzchniowych oraz 23 kluby i sekcje jaskiniowe o łącznej liczbie ok. 5300 osób. PZA jest członkiem międzynarodowych organizacji alpinistycznych (np. UIAA) oraz speleologicznych (UIS), a także reprezentantem alpinizmu polskiego w stosunkach z zagranicznymi i międzynarodowymi organizacjami alpinistycznymi. 17 grudnia 2014 PZA został przyjęty w poczet członków zwyczajnych Polskiego Komitetu Olimpijskiego[1].
PZA zarządza także Centralnym Ośrodkiem Szkolenia PZA „Betlejemka”, zlokalizowanym na Hali Gąsienicowej w Tatrach na wysokości 1510 m n.p.m. i letnią bazą namiotową na Szałasiskach (Morskie Oko) oraz Polanie Rogoźniczańskiej (poniżej wylotu dolin Kościeliskiej i Chochołowskiej). Baza Rąbaniska została zlikwidowana.
W ściśle prawnym sensie PZA to związek sportowy działający w dziedzinie najszerzej rozumianego alpinizmu. Do jego zadań należą m.in. działalność szkoleniowa, edukacyjna i popularyzatorska, koordynacja wypraw, organizacja współzawodnictwa na terenie Polski i reprezentacja Polski w ramach współzawodnictwa międzynarodowego. PZA odpowiada również za nadawanie uprawnień wspinaczkowych i własnych uprawnień szkoleniowych.
PZA wydaje magazyn informacyjny „Taternik” (ukazujący się od 1907 r. – obecnie kwartalnik)[2] oraz pomniejsze biuletyny.
Władze PZA
edytujPrezesami PZA byli (wybierani na 3-letnie kadencje przez Walne Zjazdy Delegatów):
- Andrzej Paczkowski (1974–1995)
- Leszek Cichy (1995–1999)
- p.o. Wojciech Święcicki (1999–2001)
- Janusz Onyszkiewicz (2001–2016)
- Piotr Pustelnik (2016–2023)[3]
- Marek Wierzbowski (od 2023)
Wiceprezesem związku był m.in. Piotr Morawski.
Przypisy
edytuj- ↑ Janusz Konieczniak: Raptularz przewodnicki, w : "Tatry" nr 1 (51), zima 2015, s. 11
- ↑ Polski Związek Alpinizmu, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2022-04-12].
- ↑ Władze Polskiego Związku Alpinizmu. pza.org.pl, 2022-01-09. [dostęp 2022-04-12]. (pol.).
Bibliografia
edytuj- Józef Nyka: Walny Zjazd Klubu Wysokogórskiego, „Taternik” nr 2, 1974, s. 57–59
- Bolesław Chwaściński: W stulecie naszej organizacji, „Taternik” nr 2, 1974, s. 49-56
- Józef Nyka: Sto lat na jednej linie – historia PZA, „Taternik” nr 1–2, 2003
- Zofia i Witold H. Paryscy: Wielka encyklopedia tatrzańska, Wydawnictwo Górskie, Poronin 1995, 2004 (s. 946, hasło tytułowe)
Linki zewnętrzne
edytuj- Oficjalny serwis Polskiego Związku Alpinizmu
- Lista klubów zrzeszonych w PZA
- Sto lat na jednej linie…, historia PZA i poprzedzających go organizacji wysokogórskich w Polsce (artykuł Józefa Nyki z „Taternika” 1–2/2003, zamieszczony na stronie PZA)