Wikipedia

Polska gonitwa Derby

Polska gonitwa Derby – gonitwa konna typu derby rozgrywana na dystansie 2400m, corocznie od 1939 roku (przerwa w latach 1940–1945) na Torze Wyścigów Konnych Służewiec. Wcześniej odbywała się na warszawskim torze na Polu Mokotowskich. Polski odpowiednik angielskich Derby w Epsom. Jest jedną z najważniejszych gonitw rozgrywanych w Polsce, należy do tzw. Gonitw klasycznych (Nagroda Derby, Nagroda Rulera, Nagroda St.Leger)[1]. Do roku 2024 rekord gonitwy należy do Krezusa, który w 1989 wygrał gonitwę w czasie 2'28''[2].

Historia

edytuj

Pierwsze polskie Derby odbyły się w 1896 roku na Polu Mokotowskim. Zwyciężył je koń Wrogard własności śpiewaka operowego Jana Reszkego. Od tego momentu aż do 1938 Nagrodę Derby rozgrywano właśnie na Polu Mokotowskim. Wyjątkiem był okres I WŚ. W latach 1916 i 1919 gonitwy nie rozegrano, a w latach 1917 i 1918 rozstrzygnięto ją na torze w Odessie[3].

W roku 1939 po otwarciu toru na Służewcu gonitwa została tam przeniesiona. Od tego czasu rozgrywana jest tam corocznie (z przerwą w czasie II WŚ, 1939–1945, 1945 rozegrana była na torze w Lublinie)[3].

Od zawsze rozgrywana jest na dystansie 2400m. Razem z Wielką Warszawską jest najważniejszym wydarzeniem wyścigowym w Polsce. Z racji tego, że należy do gonitw klasycznych jej zwycięzca ma szansę zdobyć tytuł konia trójkoronowanego. Zwycięski koń dekorowany jest błękitną wstęgą. Podobnie jak w czasie gali Derby w Ascot, w czasie polskiej gali rozgrywany jest konkurs kapeluszy damskich[2].

Zwycięzcy

edytuj

1894-1938

edytuj
Rok Koń Pochodzenie Jeździec Trener Hodowca Czas Liczba startujących koni
1896 Wrogand Lucillo – Wagonette Sharpe Bray Jan Reszke 2'46'' 4
1897 Claude Frollo Master Kildare – Claudie Clement Bray Jan Reszke 2'43'' 9
1898 Atilla Ruler – Polly Elliot Usiondek Krasińska 2'44'' 7
1899 Pickwick Ruler – Alice Gray Clement Cetnerski Krasińska 2'49'' 8
1900 Smike Ruler – Cornaline Barker Davis Krasińska 2'44'' 11
1901 Le Sorcier Sorcerer – Lady Mary Anne Sloan Metcalf Jan Reszke 2'52'' 10
1902 Bravo le Sancy Le Sancy – Dragee II Morgan Guillam Grabowski 2'40'' 6
1903 Irish Lad Galtee More – Lassuk Mitchell Keen Liphardt 2'43'' 10
1904 Karolyi Galtee More – Lassuk Winkfield Keen Liphardt 2'38'' 8
1905 Galtee Boy Galtee More – Milanaise Winkfield Usiondek Zamoyski 2'37'' 5
1906 Grom II Carlton – Tempete Parnell Coble Lubomirscy 2'41'' 5
1907 Uzda Ruler – Helim Hoar Usiondek Krasińska 2'43'' 4
1908 Gavotte Galtee More – Vira Górecki Usiondek Łazarew 2'42'' 5
1909 Drzymała Sirdar – Distanzritt Makarow Matczak Bloch 2'38'' 4
1910 Kartacz Sac a Papier – Namouna Beaume Zasępa Tyszkiewicz 2'35'' 5
1911 Floreal Florizel II – Miss Churchill Butwell Usiondek Łazarew 2'42'' 5
1912 Gajda Pickwick – Equivoque Łaks II Matczak Michalski 2'40,5'' 5
1913 Demosthen Darley Dale – Mosquee Dugan Usiondek Łazarew 2'45'' 4
1914 Dolomit Desmond – Miss Churchill Dugan Usiondek Łazarew 2'53 4
1915 Divine Desmond – Vira – Usiondek Łazarew – –
1916 nie rozegrano – – – – – –
1917

(Odessa)

Liège Sorrento – Letticia Łaks Węgrzynowicz Martin – –
1918

(Odessa)

Horoscop Horizont II – Actrissa – Butkiewicz Nolde – –
1919 nie rozegrano – – – – – –
1920 Tilly II Icy Wind – Mausi Górecki Jankowski Hohenlohe 2'38,5'' 7
1921 Battagalia Batailleur – Masandra Pasternak Paszkiewicz Letellier 2'40'' 11
1922 Barbara Belle St.Saulge – Barbefosse Stolpe Tuchołka Alvensleben 2'35'' 12
1923 Ryś Lohengrin – Polmoodie V Magdaliński Wełnicki Olszowski 2'35,5'' 7
1924 Falstaff Fils du Vent – Alpha Sulekow Cieślak Berson 2'34,5'' 10
1925 Forward Fils du Vent – Gaff Fomienko Wełnicki Sawicki 2'35'' 14
1926 Brutus Morganatic – Bursa K. Chatizow Matczak Ktery-Szepietoów 2'38,5'' 14
1927 Fala III Mości Książę – Dźwina II Magdaliński Gawron Stadnina Państwowa 2'43,5'' 13
1928 Karat Bankar Ocscse – Diamantine Kryśko Kryśko Wysocki 2'41'' 17
1929 Madryt Morganatic – Sevilla Sakowicz Karwacki Wężyk 2'36,5'' 13
1930 Bejrut Albula – Mea II Gołowkin Kryśko Wysocki 2'36'' 13
1931 Essor Bafur – Elaunay Magdaliński Żuber Potocki 2'33'' 10
1932 Hel Fils du Vent – Jeanette Pasternak Kowalski Róg 2'34'' 10
1933 Wisus Villars – Sevilla Fomienko Morawski Wężyk 2'32,5'' 8
1934 Mat Mah Jong – Garonna Walenty Stasiak Konstanty Chatizow Stadnina Państwowa 2'31'' 8
1935 Impet II Rheinwein – Hursyka Kazimierz Jagodziński Kryśko Potocki 2'35,5'' 14
1936 Horyń Illuminator – Gambia Kazimierz Jagodziński Błaszczak Wielopolski 2'34'' 8
1937 Piano Bafur – Harmonia Marian Jednaszewski Paszkiewicz Stadnina Państwowa 2'33'' 11
1938 Jeremi Bafur – Igła Walenty Stasiak Konstanty Chatizow Czarnecki 2'36'' 9

Źródło: „125 lat wyścigów konnych”[3]

1939-1960

edytuj
Konie oznaczone pogrubieniem zostały potem trójkoronowane
Rok Koń Pochodzenie Jeździec Trener Hodowca Czas Liczba startujących koni
1939 Colt Bafur – Con Amore / Balthazar Zenon Nowak Michał Molenda Leon Bagniewski, Henryk Broszkiewicz 2'33'' 9
1945

(Lublin)

Somosierra II Sunderland – Dusky Queen Władysław Biesiadziński Kucharski A. Budny 2'41,5'' 8
1946 Bystra II Mah Jong – Dziwo II / Morganatic S.Michalczyk Matczak Roman Kępski 2'40'' 9
1947 Gniew Pasjans – Hańba / Mah Jong Kazimierz Jagodziński Pacurko J. Broszewski 2'34,5'' 10
1948 Ruch Avanti – Rosa Nera / Nektar Kazimierz Jagodziński Dorosz Romana Jeżeska 2'39'' 8
1949 Szczecin Tiberius – Solettina / Soldennis Bogobowicz Michał Molenda W. J. Muchtnig 2'34'' 8
1950 Good Bye Vigorous – Good Luck / Felicitation Marian Jednaszewski Józef Dorosz J. J. Bailward 2'36'' 7
1951 Arras Rapace – Argiliere / Mont Saint Eloi Kazimierz Jagodziński S. Michalczyk Stanisław Janasz 2'30'' 8
1952 Wizjer Sonnenorden – Via Doria / Viaduct Marian Krysiak Pasternak Stadnina Koni Kozienice 2'32,5'' 10
1953 Dorpat Ettore Tito – Acquasparta / Sans Crainte Walenty Stasiak Konstanty Chatizow Stadnina Koni Golejewko 2'32,5'' 10
1954 De Corte San II – Dossa Dossi / Spike Island Władysław Biesiadziński Konstanty Chatizow Stadnina Koni Golejewko 2'31'' 7
1955 Sombrero Łeb w łeb – Somosierra II / Sunderland Paszkiewicz Lipowicz Stadnina Koni Widzów 2'44'' 10
1956 Laryks Łeb w łeb – Liryka ex La Selve / Kings of Trumps II Walenty Stasiak Konstany Chatizow Stadnina Koni Widzów 2'33,5'' 10
1957 Peary Sickingen – Polar Ice / Villars Jerzy Jednaszewski Michał Molenda Stadnina Koni Iwno 2'30'' 7
1958 Cedric Aquino – Cedra / Bozzetto Arkadiusz Goździk A. Falewicz Stadnina Koni Kozienice 2'32' 11
1959 Mister Tory Aquino – Miss Victory / Berber Biesiadziński Paszkiewicz Stadnina Koni Widzów 2'34'' 15
1960 Hippiasz Aquino – Hiroszima / Pharis Michał Lipowicz Zenon Lipowicz Stadnina Koni Iwno 2'35,5'' 11

Źródło: „125 lat wyścigów konnych”[3]

1961-1990

edytuj
Konie oznaczone pogrubieniem zostały potem trójkoronowane
Rok Koń Pochodzenie Jeździec Trener Hodowca Czas Liczba startujących koni
1961 Solalii Skarb – Solina / Aventin Władysław Biesiadzinski Stawski Stadnina Koni Kozienice 2'35,5'' 13
1962 Humbug De Corte – Hulda / Rapace Wojtas Stanisław Molenda Stadnina Koni Golejewko 2'36'' 11
1963 Hubert De Corte – Hulda / Rapace Mieczysław Żuber Stanisław Molenda Stadnina Koni Golejewko 2'33'' 10
1964 Demona Masis – Dziwożona II / San II Mieczysław Mełnicki Stefan Michalczyk Stadnina Koni Moszna 2'32'' 11
1965 Epikur Turysta – Epifora / Polade Jerzy Jednaszewski Stanisław Molenda Stadnina Koni Golejewko 2'32'' 6
1966 Atarax Negresco – Atrakcja / Arras Bogdan Ziemiański Leon Chatizow Stadnina Koni Golejewko 2'31'' 10[3]
1967 Trabant Negresco – Tartaria / Turysta Vasile Hutuleac Leon Chatizow Stadnina Koni Golejewko – –
1968 Erotyk Turysta – Eroika / Aquino Vasile Hutuleac Stanisław Molenda Stadnina Koni Golejewko – –[4]
1969 Kadyks Taurów – Kwadryga / Pilade Jerzy Jednaszewski Stanisław Molenda Stadnina Koni Golejewko – –[5]
1970 Taormina Negresco – Tarnogóra / Aquino Jerzy Jednaszewski Stanisław Molenda Stadnina Koni Golejewko – –[6]
1971 Daglezja Negresco – Dracena / Hirohito Vasile Hutuleac[7] Andrzej Walicki Stadnina Koni Golejewko[2] 2'38'' 12
1972 Dipol Antiquarian – Dostojna / Dorpat Stanisław Dzięcina Józef Paliński Stadnina Koni Widzów 2'39'' 10
1973 Dargin Melhari – Dorada / De Corte Jerzy Jednaszewski Stanisław Molenda Stadnina Koni Golejewko 2'32'' 10
1974 Czerkies Erotyk – Czeremcha / Merry Minstrel Jan Filipowski Jan Filipowski Stadnina Koni Kozienice 2'30'' 8
1975 Sekwoja Tuny – Sarabanda / Aquino Mieczysław Mełnicki Stanisław Głowacki Stadnina Koni Iwno 2'37'' 11
1976 Iranda Deer Leap – Intrada / Dorpat Jan Filipowski Stanisław Dzięcina Stadnina Koni Moszna 2'33'' 12
1977 Konstelacja Mehari – Kasjopea / Aquino Bolesław Mazurek Andrzej Walicki Stadnina Koni Golejewko 2'34'' 11
1978 Kosmogonia Mehari – Kasjopea / Aqunio Andrzej Tylicki Andrzej Walicki Stadnina Koni Golejewko 2'38'' 9
1979 Skunks Doryant – Sekunda / Surmacz Mieczysław Mełnicki Stanisław Dzięcina Stadnina Koni Kozienice 2'31'' 12
1980 Sinaja Saragan – Serbia / Antiquarian Bolesław Mazurek Józef Paliński Stadnina Koni Widzów 2'40'' 10
1981 Demon Club Club Horse – Demona / Masis Mieczysław Mełnicki Stanisław Dzięcina Stadnina Koni Moszna 2'35'' 11
1982 Otmar Erotyk – Omara / Mehari Albin Rejek Józef Paliński Stadnina Koni Rzeczna 2'38'' 12
1983 Chryston Parysów – Christina / Aquino Albin Rejek Maciej Janikowski Stadnina Koni Kozienice 2'32'' 14
1984 Neman Dakota – Narew / Mehari Mieczysław Mełnicki Stanisław Molenda Stadnina Koni Golejewko 2'33'' 11
1985 Korab Kayoon – Konstelacja / Mehari Mieczysław Mełnicki Andrzej Walicki Stadnina Koni Golejewko 2'31'' 9
1986 Bachus Dixieland – Boema / Torpid Józef Gęborys Stanisław Molenda Stadnina Koni Golejewko 2'31'' 12
1987 Solozzo Dixieland – Sonora / Dakota Józef Gęborys Józef Paliński Stadnina Koni Widzów 2'29,5' 11
1988 Diablik Dakota – Da Grazia / Negresco Stanisław Karkosa Ludwik Bujdens POHZ Chojnów 2'34,5'' 13[8]
1989 Krezus Pyjama Hunt – Kresyda / Dersław Tomasz Dul Mirosław Stawski Stadnina Koni Golejewko 2'28'' (aktualny rekord polskich Derbów) –[4]
1990 Aksum Pyjama Hunt – Addis Abbeba / Dakota Janusz Kozłowski Andrzej Walicki Stadnina Koni Golejewko 2'33'' 13[8]

1991-

edytuj
Konie oznaczone pogrubieniem zostały potem trójkoronowane
Rok Koń Pochodzenie Jeździec Trener Hodowca Czas Liczba startujących koni
1991 Kliwia Pyjama Hunt – Knieja / Dakota Janusz Kozłowski Andrzej Walicki Stadnina Koni Krasne – 14[9]
1992 Mokosz Unoaprile – Mabell / Behistoun Wiesław Szymczuk Piotr Czarniecki Stadnina Koni Rzeczna – –[4]
1993 Durand Juror – Dunkierka / Pyjama Hunt Mirosław Pilich Dorota Kałuba Stadnina Koni Stubno 2'29'' 16[9]
1994 Limak Dixieland – Limeira / Beauvallon Bolesław Mazurek Dorota Kałuba Stadnino Koni Stubno – 15[4]
1995 Numerous Who Knows – Normandia / Mehari Piotr Słobodzian Grzegorz Witold Wróblewski Stadnina Koni Moszna 2'30'' 17[10]
1996 Wonderful Most Welcome – Wallah Wassl / Great Nephew Mirosław Pilich Andrzej Walicki Drei W Stut Farm 2'29,5'' 13[11]
1997 Mustafa (siwy) Winds of Light – Muscari / Euro Star Tomasz Dul Dorota Kałuba Stadnina Koni Studno 2'37,8'' 17[11]
1998 Arctic Arctic Tern – Fiasco Argento / Silver Hawk Tomasz Dul Dorota Kałuba Patrick Chedeville 2'38'' 9 (1 zdyskwalifikowany)[12]
1999 Country Club Suave Dancer – Cut No Ice / Great Nephew Rumen Ganczew-Pamczew Sławomir Walotek C. F. van Straubenzee 2'29,4'' 13[11]
2000 Dżamajka Juror – Dżamira / Rutilio Rufo Tomasz Dul Bogdan Strójwąs Stadnina Koni Widzów 2'30,2'' 20[11]
2001 Kombinacja Jape – Komańcza / Dakota Emil Zahariev Bolesław Mazurek Stadnina Koni Jaroszówka 2'30,3'' 14[11]
2002 Dancer Life Professional – Dyktatorka / Kastet Janusz Kozłowski Andrzej Walicki M. Pokrywka 2'28'' 14[11]
2003 Joung Islander Tioman Island – Joung girl / Valiant Heart Jerzy Ochocki Mieczysław Mełnicki Polska Korporacja Inwestycyjna SA 2'32,6'' 14[11]
2004 Montbard (przesuniecie) Llandaff – Magneta / Jape Tomasz Dul Maciej Janikowski Stadnina Koni Moszna 2'28,3'' 14[11]
2005 Dżesmin Professional – Dżakarta / Aprizzo Aleksander Reznikov Andrzej Walicki M. Pokrywka 2'29,4'' 19[11]
2006 Kamerdyner Country Club – Karioka / Unblest Jean Pierre Lopez Michał Romanowski Stadnina Koni Strzegom 2'31,9'' 11[11]
2007 San Moritz Roulette – Santa Monika / Who Knows Piotr Piątkowski Andrzej Walicki Stadnina Koni Widzów 2'28,1'' 15[11]
2008 Ruten El Prado – Rash / Miswaki Jiri Palik Dorota Kałuba R. Spiegel 2'31,6'' 16[11]
2009 Soros Ecosse – Sordina / In Camera Piotr Piątkowski Małgorzata Łojek T.Sobierajski 2'43,2'' 13[11]
2010 Infamia Tempelwächter – Infanteria / Jape Martin Srnec Krzysztof Ziemiański Stadnina Koni Jaroszówka 2'30,6'' 18[11]
2011 Intens Belenus – Inicjatywa / Juror Tomas Lukašek Krzysztof Ziemiański R. Piwko 2'32,2'' 17[11]
2012 Natalie of Budysin Martillo – Nobile Lady / Silvano Szczepan Mazur Adam Wyrzyk H. J. Gartner 2'29,1'' 16[13]
2013 Patronus Ecosse – Princess Of Java / Java Gold Piotr Piątkowski Andrzej Walicki A. Zieliński 2'28,6'' 13[13]
2014 Greek Sphere High Chaparral – Night Sphere / Night Shift Tomas Lukašek Andrzej Walicki J. Hanly 2'31,9'' 15[13]
2015 Va Bank Archipenko – Vinales / Dilshaan Per Anders Graberg Maciej Janikowski Airlie Stud 2'30,9'' 14[13]
2016 Caccini American Post – Courances / Simon du Desert Tomas Lukašek Adam Wyrzyk Bloodstock Agency Ltd, M.-F. Mathet 2'34,2'' 14[13]
2017 Bush Brave Bushranger – Moriches / Alhaarth Tomas Lukašek Wojciech Olkowski E. Banahan 2'31,2'' 17[13]
2018 Fabulous Las Vegas Air Chief Marchal – Coleene / King’s Best Szczepan Mazur Krzysztof Ziemiański R. Reveillere i V. Teillard 2'31,1'' 18[13]
2019 Nemezis Sea The Stars – Rezyana / Redoute’s Choice Fergus Sweeney Andrzej Walicki R. Coleman 2'29,6'' 16[13]
2020 Night Thunder Nathaniel – Memories of Summer Szczepan Mazur Adam Wyrzyk J. Kennedy 2'31,4'' 12[13]
2021 Guitar Man Galileo – Beauty Bright / Danehill Joanna Wyrzyk Adam Wyrzyk Coolmore 2'38,7'' 13[13]
2022 Jolly Jumper Free Eagle – Laura’s Oasis / Oasis Dream Szczepan Mazur Maciej Jodłowski M. Enright 2'29,8'' 17[13]
2023 Westminster Moon Sea The Moon - My Daydream / Oasis Dream Sanzhar Abaev Maciej Janikowski Kenilworth House Stud 2'29,0" 15[14]
2024 Magnezja Phoenix of Spain - Soothing Anthem / Australia Per Anders Graberg Maciej Janikowski Sabah Mubarak Al Sabah 2'32'' 19[15]

Rekordy zwycięstw

edytuj

Wśród trenerów najwięcej razy zwyciężył Andrzej Walicki (13 razy), drugie miejsce w klasyfikacji zajmuje Stanisław Molenda (9 razy)[2].

Wśród jeźdźców rekordzistą jest Mieczysław Mełnicki (6 razy), drugie miejsce ex aequo zajmują Tomasz Dul, Jerzy Jednaszewski oraz Kazimierz Jagodziński, którzy wygrali 5 razy[2].

Najwięcej derbistów wyhodowała Stadnina Koni w Golejewku. Ich konie zdobywały „błękitną wstęgę” aż 19 razy[2].

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Katarzyna Izak, Derby – najważniejsza gonitwa na świecie – Hodowca i Jeździec [online], www.hij.com.pl [dostęp 2022-11-24] (pol.).
  2. ↑ a b c d e f Galopem przez historię polskiego Derby [online], Tor Służewiec, 16 lipca 2020 [dostęp 2022-12-06] (pol.).
  3. ↑ a b c d e Wacław Bauer i inni, 125 lat wyścigów konnych, 1995.
  4. ↑ a b c d Wojciech Bukat, Eugeniusz Halski, Bomba w Górę!, 2009, s. 174-184, ISBN 978-83-7399-347-1 (pol.).
  5. ↑ Wspomnienia, ciekawostki, anegdoty i legendy polskiego Derby (część 1) [online], TrafNews, 26 czerwca 2023 [dostęp 2023-06-27] (pol.).
  6. ↑ Aktualności | Polski Związek Hodowców Koni Pełnej Krwi Angielskiej – folbluty.org [online], www.folbluty.org [dostęp 2022-12-06].
  7. ↑ Aktualności | Polski Związek Hodowców Koni Pełnej Krwi Angielskiej – folbluty.org [online], www.folbluty.org [dostęp 2022-12-06].
  8. ↑ a b Państwowe Tory Wyścigów Konnych, Wiadomości wyścigowe: biuletyn oficjalny Państwowych Torów Wyścigów Konnych (pol.).
  9. ↑ a b Aktualności | Polski Związek Hodowców Koni Pełnej Krwi Angielskiej – folbluty.org [online], www.folbluty.org [dostęp 2022-11-30].
  10. ↑ Wyscig [online], koniewyscigowe.pl [dostęp 2022-11-30].
  11. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Wyscig [online], koniewyscigowe.pl [dostęp 2022-11-28].
  12. ↑ Wyscig [online], koniewyscigowe.pl [dostęp 2022-12-06].
  13. ↑ a b c d e f g h i j k Wyscig [online], koniewyscigowe.pl [dostęp 2022-11-29].
  14. ↑ Wyszukiwarka – PKWK [online] [dostęp 2023-07-15].
  15. ↑ Dzień 18 - 2024 [online], Tor Służewiec [dostęp 2024-07-07] (pol.).
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Polska_gonitwa_Derby&oldid=74787352”