Polska Partia Socjalistyczna – dawna Frakcja Rewolucyjna
Polska Partia Socjalistyczna – dawna Frakcja Rewolucyjna – polska lewicowa partia polityczna o nastawieniu prosanacyjnym. Nazwą nawiązała do Polskiej Partii Socjalistycznej – Frakcji Rewolucyjnej.
| Państwo | |
|---|---|
| Skrót |
PPS-dFR |
| Lider | |
| Data założenia |
17 października 1928 |
| Data rozwiązania |
wrzesień 1939 |
| Ideologia polityczna | |
| Poglądy gospodarcze | |
| Młodzieżówka |
Organizacja Młodzieżowa |
Utworzona 17 października 1928 przez grupę działaczy PPS na czele z Rajmundem Jaworowskim, popierających przewrót Józefa Piłsudskiego. W wyniku podziału z PPS odeszły grupy z okręgów: Warszawa, Warszawa-Podmiejska, Śląsk, Łódź, Częstochowa. Rozłamowcy zwalczali PPS, posługując się także metodami przemocy fizycznej. 3 stycznia 1929 r. w Piotrkowie Trybunalskim od kuli bojówkarza PPS - dawnej Frakcji Rewolucyjnej zginął Teofil Jaszkowski, członek KC OMTUR i sekretarz OKR PPS Piotrków[1].
Klub parlamentarny PPS (Związek Parlamentarny Polskich Socjalistów) opuściło 10 posłów (Rajmund Jaworowski, Zygmunt Gardecki, Medard Downarowicz, Józef Niski, Julian Smulikowski, Adam Szczypiorski, Antoni Pączek, Marian Malinowski, Antoni Chudy i Zofia Praussowa), tworząc własny klub parlamentarny, którego kierownictwo stanowili: prezes – Julian Smulikowski, wiceprezes – Marian Malinowski, sekretarz – Antoni Chudy i skarbnik – Medard Downarowicz.
1 listopada 1928 w Katowicach partia odbyła swój XXI Kongres[2]. W skład 65-osobowej Centralnej Rady Organizacyjnej wybrano m.in. Jędrzeja Moraczewskiego, Józefa Biniszkiewicza, Medarda Downarowicza, Zygmunta Gardeckiego, Rajmunda Jaworowskiego, Józefa Łokietka, Łukasza Siemiątkowskiego i Tadeusza Szpotańskiego.
Polska Partia Socjalistyczna – dawna Frakcja Rewolucyjna opracowała program, w którym nie poddano żadnej analizie ani panującego systemu sprawowania władzy, ani sytuacji politycznej w kraju czy materialnych warunków bytu świata pracy. Było w nim natomiast niemało demagogii[3].
PPS-dFR działała głównie w województwie warszawskim oraz lwowskim. W strefie wpływów partii znajdowała się Centralne Zrzeszenie Klasowych Związków Zawodowych. Przy partii działała Organizacja Młodzieżowa.
W wyborach parlamentarnych w 1930 partia poniosła klęskę, nie wprowadzając żadnego parlamentarzysty, oprócz kilku posłów z listy BBWR. Po rozłamie w centrali związków zawodowych współpracujących z dawną Frakcją, zorganizowanym przez Jędrzeja Moraczewskiego, ugrupowanie straciło na znaczeniu.
We wrześniu 1939 partia przestała funkcjonować. W dniu 11 września 1939 jeden z jej przywódców Tadeusz Szpotański ogłosił w prasie:
Nie posiadając formalnego upoważnienia, biorąc jednak pod uwagę doniosłość chwili, wzywam członków d. Frakcji rewolucyjnej PPS i jej organizacje, by stanęli dziś do solidarnej akcji, kierowanej przez CKW PPS w imię wspólnej wielkiej sprawy, górującej nad wszystkimi innymi zagadnieniami[4].
W trakcie okupacji hitlerowskiej, część działaczy PPS d. Frakcji Rewolucyjnej weszła w skład PPS-WRN.
Przypisy
edytuj- ↑ Ważniejsze daty z dziejów Polskiej Partii Socjalistycznej, [w:] PPS wspomnienia z lat 1918-1939, t. 2, Warszawa: Książka i Wiedza Robotnicza Spółdzielnia Wydawnicza „Prasa-Książka-Ruch”, 1987, s. 1297, ISBN 83-05-11291-8.
- ↑ Numeracja miała wskazywać ciągłość działania z PPS. W tym samym czasie PPS również odbywała swój XXI Kongres w Dąbrowie Górniczej i w Sosnowcu.
- ↑ Marian Leczyk, Sprawa brzeska. Dokumenty i materiały. Dorota Mieczkowska (red.), Warszawa: Książka i Wiedza Robotnicza Spółdzielnia Wydawnicza „Prasa-Książka-Ruch”, 1987, s. 19, ISBN 83-05-11448-1.
- ↑ Obrona cywilna Warszawy we wrześniu 1939 r., Warszawa 1964, s. 39
Literatura
edytuj- Maria Nartonowicz-Kot: Powstanie i działalność Polskiej Partii Socjalistycznej dawna Frakcja Rewolucyjna w Łodzi i w okręgu (1928–1939). Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica 1997, nr 60
- Jarosław Tomasiewicz: „Faszyzm lewicy” czy „ludowy patriotyzm”? Tendencje antyliberalne i nacjonalistyczne w polskiej lewicowej myśli politycznej lat trzydziestych. Warszawa 2020. ISBN 978-83-8196-103-5, s. 207–218
- Jarosław Tomasiewicz: Naprawa czy zniszczenie demokracji? Tendencje autorytarne i profaszystowskie w polskiej myśli politycznej 1921–1935, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2012, ISBN 978-83-226-2125-7, s. 333–340
- Jan Tomicki: Polska Partia Socjalistyczna 1892–1948, Książka i Wiedza, Warszawa 1983, ISBN 83-05-11099-0, s. 302–303