Polonia Restituta (rzeźba)
Polonia Restituta – rzeźba wykonana przez Franciszka Masiaka przedstawiająca postać kobiecą symbolizującą odrodzoną Polskę. Praca była wykonana na zorganizowaną w 1937 roku wystawę światową Sztuka i technika w Paryżu, gdzie wieńczyła polski pawilon. Autor rzeźby, Franciszek Masiak, otrzymał wówczas srebrną nagrodę[1]. Zwieńczenie polskiego pawilonu alegoryczną rzeźbą Polonii wyrażającej radość z odzyskanej niepodległości miało swoją szczególną wymowę z uwagi na bliskość pawilonu niemieckiego i sowieckiego[2].
.jpg) Franciszek Masiak i rzeźba "Polonia Restituta" (1937) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Miejsce |
szczyt Gubałówki |
| Typ obiektu |
plenerowa rzeźba alegoryczna |
| Projektant | |
| Materiał |
blacha miedziana |
| Całkowita wysokość |
ok. 2 m m |
| Data budowy |
1937 |
| Ważniejsze przebudowy |
2012 |
Położenie na mapie Zakopanego  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu tatrzańskiego  | |
 49°18′23,5″N 19°56′00,6″E/49,306528 19,933500
| |
Po zakończeniu wystawy paryskiej rzeźba została przewieziona do Zakopanego (podobnie jak maszt sztandarowy Stanisława Hempla oraz panneau Zdrojowisko[3]). W tym czasie (1938) na szczyt Gubałówki poprowadzono kolej linowo-terenową oraz oddano do użytku budynek restauracji[4]. Tam też, na szczycie Gubałówki, ustawiona została rzeźba Franciszka Masiaka, gdzie przetrwała do czasów współczesnych. W 2012, po przeprowadzeniu prac konserwatorskich, była eksponowana na wystawie Sztuka wszędzie. Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie 1904-1944 w warszawskiej Zachęcie[5], a następnie wróciła na Gubałówkę[6].
Według ustaleń Hanny Faryny-Paszkiewicz Franciszek Masiak stworzył również kilkanaście miniatur tej rzeźby, które przekazywano prominentnym osobom. Z informacji znajdujących się w archiwum Lecha Niemojewskiego wynika, że miały one trafić m.in. do ministrów Józefa Becka oraz Antoniego Romana[7].
Przypisy
edytuj- ↑ Maria Anna Rudzka: Zadanie: forma. Pracownia profesora Tadeusza Breyera w warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych w latach 1923-1939. Wyd. 2. Warszawa: Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie, 2023, s. 186-189. ISBN 978-83-66835-50-4.
- ↑ Iwona Luba: Duch romantyzmu i modernizacja. Sztuka oficjalna Drugiej Rzeczypospolitej. Warszawa: Neriton, 2012, s. 80. ISBN 978-83-7543-231-2.
- ↑ Hanna Faryna-Paszkiewicz: Demobil pawilonowy. Podstawowe losy kilku obiektów. W: J.M. Sosnowska: Wystawa paryska 1937. Materiały z sesji naukowej Instytutu Sztuki PAN. Warszawa: 2009, s. 206-209.
- ↑ Świętujemy 85 lat ośrodka PKL Gubałówka!. pkl.pl, 2023-12-13. [dostęp 2024-07-23].
- ↑ Agnieszka Kowalska: Sztuka wszędzie. Nowa wystawa w Zachęcie. warszawa.wyborcza.pl, 2012-06-04. [dostęp 2024-07-23].
- ↑ Polonia Restituta wróciła na Gubałówkę. zakopane.eu, 2012-08-31. [dostęp 2024-07-23].
- ↑ Hanna Faryna-Paszkiewicz: Demobil pawilonowy. Podstawowe losy kilku obiektów. W: J.M. Sosnowska: Wystawa paryska 1937. Materiały z sesji naukowej Instytutu Sztuki PAN. Warszawa: 2009, s. 206.
Linki zewnętrzne
edytuj- Paweł Giergoń: Zakopane - Polonia Restituta. sztuka.net, 2010. [dostęp 2024-07-23].
- Rzeźba "Polonia Restituta". fotopolska.eu. [dostęp 2024-07-24].
- Łukasz Bobek: Gubałówka czeka na powrót Polonii. dziennikpolski24.pl, 2023-05-30. [dostęp 2024-07-24].