Polder

osuszony obszar nadmorski poniżej poziomu morza

Polder – Poldery to obszary o naturalnym, wklęsłym ukształtowaniu terenu, oddzielone od cieku lub zbiornika wodnego, na których możliwe jest sterowanie przepływem wody przy wykorzystaniu urządzeń hydrotechnicznych. Istotną cechą polderów jest możliwość ich wielofunkcyjnego wykorzystania np. do retencjonowania wód powodziowych, do intensyfikacji produkcji rolnej czy w celach rekreacyjnych[1].

Polder w Neßmersiel, Niemcy
Noordoostpolder w Holandii zajmuje powierzchnię 595,43 km²
Wiatrak w Schellinkhout, Holandia. Polder leży niżej niż otaczająca go woda, na drugim końcu tamy

Przykłady

edytuj

W Europie poldery znajdują się m.in. w:

W Polsce poldery znajdują się w dorzeczach Wisły, Odry, Pregoły oraz rzek Przymorza. Najwięcej polderów znajduje się na Żuławach Wiślanych.

Charakterystyka

edytuj

Tereny polderu położone poniżej poziomu morza (obszary depresyjne) chroni przed zalaniem system tam i grobli. Polder przecinają liczne rowy melioracyjne połączone z kanałem (sloot) odprowadzającym nadmiar wody. Woda jest wypompowywana z jednego kanału do drugiego, coraz wyżej i w końcu trafia do morza (służą temu pompy elektryczne i spalinowe), wcześniej głównie przez tzw. wiatraki polderowe i pompy zasilane maszynami parowymi. Żyzne gleby polderu są często wykorzystywane rolniczo[2].

Poldery służą także ochronie przyrody i środowiska, stanowiąc często rezerwaty przyrody jak polder Sątopy-Samulewo.[3]

W Polsce znajdują się łącznie 244 poldery zajmujące powierzchnię ok. 257 224,7 ha. W większości są to obszary o małej i bardzo małej powierzchni oraz stosunkowo małej głębokości, w związku z czym również ich objętość (a zarazem zdolność retencyjna) jest niska[1].

Przypisy

edytuj
  1. a b Warachowska W., Zwoliński Zb. (2023). Gospodarka polderowa w Polsce – wyzwania naturalnej retencji powodziowej. Landform Analysis 42: 3–23. doi: 10.12657/landfana-042-001 http://geoinfo.amu.edu.pl/sgp/LA/LA42/landfana-042-001.pdf
  2. Poldery. portalwiedzy.onet.pl. [dostęp 2016-05-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-25)].
  3. Rezerwat przyrody Polder Sątopy-Samulewo. [w:] Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody [on-line]. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. [dostęp 2024-10-06].