Pola Lipińska
Pola Lipińska – polska śpiewaczka operowa (mezzosopran), solistka Teatru Wielkiego – Opery Narodowej, pedagog wokalny.
| Typ głosu | |
|---|---|
| Gatunki | |
| Zawód |
śpiewaczka operowa |
Życiorys i przebieg kariery
edytujPoczątkowo planowała być pianistką[1], uczyła się także gry na akordeonie. Po kontuzji dłoni, która uniemożliwiła realizację tych planów, postanowiła szkolić swój głos[2] i rozpoczęła studia w PWSM w Warszawie (obecnie Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina) pod kierunkiem prof. Grzegorza Orłowa.
Zaangażowana przez Bohdana Wodiczkę, ówczesnego dyrektora Opery Warszawskiej, zadebiutowała w małej roli Inez w Trubadurze G. Verdiego[3]. Prawdziwy debiut śpiewaczki nastąpił 7 września 1962, jako Amneris w Aidzie G. Verdiego, śpiewaczka była wtedy na III roku studiów[4].
3 lutego 1963 roku wzięła udział w pierwszym przedstawieniu Aptekarza J. Haydna przygotowanym przez Scenę Kameralną Filharmonii Narodowej, która z czasem stała się Warszawską Opera Kameralną.
W 1964 roku otrzymała, po przesłuchaniu, stypendium Akademii Muzycznej w Los Angeles, gdzie przez rok pracowała pod kierunkiem Jana Poppera[5]. Zaśpiewała też koncert w San Francisco (pieśni słowiańskie i francuskie), jednak nie skorzystała z otrzymanych propozycji występów w Waszyngtonie i Dallas, wróciła do Teatru Wielkiego w Warszawie.
W repertuarze operowym ma ponad 40 partii. Na warszawskiej scenie zaśpiewała m.in.: Jadwigę w Strasznym dworze, Jasia w Jasiu i Małgosi, Cherubina w Weselu Figara, Eboli w Don Carlosie, Olgę w Eugeniuszu Onieginie, tytułową Carmen, Rozynę w Cyruliku sewilskim, Marynę w Borysie Godunowie, Wenus w Tannhäuserze oraz Santuzzę w Rycerskości wieśniaczej Mascagniego[6].
Wystąpiła też polskich prapremierach: była pierwszą Sekretarką w Konsulu G. Menottiego, Judytą w Judith A. Honeggera, Margaret w Wozzecku A. Berga.
W operze telewizyjnej Marty Ptaszyńskiej Oskar z Alwy wykonywała rolę tytułową[7], kreowała też Brangenę w koncertowym wykonaniu Tristana i Izoldy w Filharmonii Narodowej na początku lat 80.
Wykonywała również muzykę baroku i muzykę współczesną. W swoim repertuarze posiadała również wszystkie większe mezzosopranowe i altowe pozycje z repertuaru oratoryjnego, od Bacha, Vivaldiego, Mozarta, Beethovena przez dzieła Mahlera, Liszta i Szymanowskiego aż do muzyki współczesnej (Strawiński, Penderecki, Perkowski, Bargielski). Śpiewała partie altowe i mezzosopranowe w takich dziełach jak: Requiem G. Verdiego, Stabat mater A. Vivaldiego, G. Rossiniego i G. Pergolesiego.
Wykonywała również bogaty repertuar pieśniarski. Jako śpiewaczka koncertowa współpracowała z większością polskich filharmonii.
Przedstawienia z jej udziałem zawsze ściągały do teatru rzesze wielbicieli artystki, otrzymywała znakomite recenzje[8]. Ceniono pięknie brzmienie jej ciemnego głosu o dużej mocy i dramatycznym zabarwieniu, którym gdy tego wymagała prezentowana partia nabierał ruchliwości i elastyczności. Szczególny podziw budziła zawsze „wspaniała interpretacja i cudowne, aksamitne doły (z brzmieniem rejestru piersiowego śpiewaczki mało czyj może się równać)[9].
W 1987 roku, będąc jeszcze w pełni formy wokalnej, artystka podejmuje decyzję o zakończeniu kariery artystycznej i odejściu z zespołu Teatru Wielkiego.
Nadal jednak koncertuje, współpracuje z Koncertową Orkiestrą Wojskową prowadzoną przez prof. Arnolda Rezlera, występuje na festiwalach w Krynicy, Sanoku i Wrocławiu (Wratislawia Cantans). Na początku lat dziewięćdziesiątych śpiewa koncert arii starowłoskich i barokowych w Łazienkach, co przynosi jej kolejny sukces[9].
W latach 1991–2001 uczyła śpiewu w Szkole Muzycznej im. Józefa Elsnera w Warszawie.
Nagrania
edytuj- Pola Lipińska, Opera Recital, Warner Music Group / Polskie Nagrania, 5907783423871, data wydania: 31-08-2011;
- Pola Lipińska, Marian Sawa, Kolędy, Polskie Nagrania PNCD 649, rok wydania: 2002;
- Stanisław Moniuszko, Litania I Ostrobramska, soliści: M. Sutkowska, Z. Nikodem, P. Lipińska, W. Pilewski, Warszawska Orkiestra Kameralna, Chór Polskiego Radia i Telewizji We Wrocławiu, dyr. E. Kajdasz, Veriton, XV-714;
- Marcin Mielczewski, Bartłomiej Pękiel, Muzyka Polskiego Baroku, soliści: M. Sutkowska, Z. Nikodem,K. Kurtis, P. Lipińska (w: Magnificat z Vesperae Dominicales), Z. Nowacka, W. Pilewski, Veriton, SXV-704;
- Fantazja Polska, Orkiestra Koncertowa Wojska Polskiego, Polskie Nagrania Muza, SX 2748 (Pola Lipińska wykonuje pieśń S. Niewiadomskiego Maki);
- Orkiestra Polskiego Radia, Echa Ojczyzny, Polskie Nagrania Muza,XL 0204 (Z. Wilma – Bagniuk, Z. Nikodem, P. Lipińska, J. Wojtan, dyr. J. Kołaczkowski);
- Tradycyjne polskie pieśni: Płonie Ognisko w Lesie, Polskie Nagrania Muza, XL 0321 (H. Lisowska, Z. Nikodem, J. Wojtan, P. Lipińska (alto vocals), dyr. I. Łojewski), 1966;
- Pieśni Chłopskiej Walki, soliści: A. Kossakowska, P. Lipińska, R. Tarasewicz, J. A. Adamczewski, A. Zwierz, dyr. I. Łojewski*, J. Kołaczkowski, Polskie Nagrania Muza, XL 0567.
Nagrania telewizyjne
edytuj- Stanisław Moniuszko, Bardzo straszny dwór – film telewizyjny (fragmenty): Andrzej Hiolski (Miecznik), Bogdan Paprocki (Stefan), Ryszard Krawucki (Zbigniew), Bernard Ładysz (Skołuba), Bożena Betley (Hanna), Pola Lipińska (Jadwiga), Bożena Brun-Barańska (Cześnikowa), Beata Artemska (Straszydło Brunhilda), reżyseria: Maria Fołtyn i Tadeusz Piotrowski, scenariusz Bogusław Kaczyński, Opera Poznańska, Zespół „Wielkopolska”, realizacja w Rogalinie i Srebrnej Górze[10], 1976 r.
Przypisy
edytuj- ↑ Studiowała w Lublinie grę na fortepianie pod kierunkiem prof. Janiny Łosakiewiczowej.
- ↑ Śpiewać zaczęła liceum w tercecie Sióstr Viola, co traktowała jako uzupełnienie muzycznej edukacji.
- ↑ Jeszcze w na scenie w Romie.
- ↑ Jerzy Waldorff napisał po tym przedstawieniu: Osobiście zachwyciła mnie, nie znana mi dotychczas, Pola Lipińska – alt duży, soczysty, nośny, aktorka żywa i naturalna.
- ↑ W tym czasie przygotowała w języku oryginału, partię Rozyny, Amneris, Eboli i Carmen.
- ↑ Początkowo kreowała w tej operze partię Loli.
- ↑ Polskie Radio i Telewizja., Polskie Radio i Telewizja., Marta PtaszynÌska Telewizja Polska., Oskar z Alwy = [Oscar of Alva] : [television opera], KrakoÌw, Poland :: TVP,, 1988 [dostęp 2020-06-19].
- ↑ Fragmenty recenzji: * Wojciech Zaborowski, Artyzm sercem tworzony, Życie Warszawy: Któż, kto choć raz słyszał śpiewaczkę jako Rozynę w Cyruliku sewilskim, może zapomnieć ten wieczór? (...) Lipińską trzeba zobaczyć i usłyszeć – wtedy zrozumie się, na czym polega artyzm w teatrze operowym. * Józef Kański, Trybuna, 1971: Rola Rozyny jest najświetniejszym osiągnięciem tej utalentowanej śpiewaczki, będącej w latach 60, 70 i pierwszej połowie lat osiemdziesiątych jedna z gwiazd Opery Warszawskiej (przemianowanej później na Teatr Wielki).
- ↑ a b Klub Miłośników Opery „Trubadur” [online], trubadur.pl [dostęp 2017-04-17] (pol.).
- ↑ Bogusław Kaczyńśki, Wielka sława to żart, 1992, ISBN 83-7066-452-0.