Podział administracyjny Gruzji

Gruzja administracyjnie jest podzielona na 9 regionów, dwie republiki autonomiczne (Abchazja i Adżaria) posiadające własne rządy oraz miasto wydzielone Tbilisi. Jednostkami drugiego rzędu jest 67 gmin oraz 5 miast wydzielonych.

Regiony

Lp.	Nazwa	Stolica
1	Abchazja	Suchumi
2	Adżaria	Batumi
3	Dolna Kartlia	Rustawi
4	Guria	Ozurgeti
5	Imeretia	Kutaisi
6	Kachetia	Telawi
7	Mccheta-Mtianetia	Mccheta
8	Megrelia-Górna Swanetia	Zugdidi
9	Racza-Leczchumi i Dolna Swanetia	Ambrolauri
10	Samcche-Dżawachetia	Achalciche
11	Tbilisi	Tbilisi
12	Wewnętrzna Kartlia	Gori

Historia

Podział regionalny na terenie Gruzji został ustalony w latach 1994–1996. Administracją regionów zarządzają komisarze państwowi powoływani przez prezydenta.

Autonomiczne republiki (Abchaska ASRR i Adżarska ASRR) powstały za czasów ZSRR. Ich reorganizacja oraz nadanie szerszej autonomii zostało uregulowane przez gruzińską konstytucję. Ponadto w czasach radzieckich w skład Gruzińskiej SRR wchodził obwód autonomiczny (Południowoosetyjski).

Wchodząca formalnie w skład Gruzji autonomiczna Abchazja po rozpadzie ZSRR ogłosiła niepodległość i w wyniku działań zbrojnych wyparła wojska gruzińskie ze swego terytorium. Niepodległość Abchazji uznaje na arenie międzynarodowej tylko kilka państw, w tym Rosja.

Autonomiczna Adżaria rządzona jest przez premiera lokalnego rządu. Obecnie władze adżarskie są w pełni lojalne wobec rządu w Tbilisi po tym jak w 2004 roku władze gruzińskie w sposób pokojowy zmusiły do ustąpienia lokalnego przywódcę Asłana Abaszydzego, który jakkolwiek nie proklamował formalnej niepodległości, to jednak od czasów rozpadu ZSRR prowadził niezależną politykę i uniemożliwiał gruzińskim władzom centralnym jakikolwiek wpływ na decyzje adżarskich władz.

Odrębną kwestią jest zagadnienie jednego z regionów, formalnie należącego do Gruzji, do którego władze gruzińskie stosują nazwę „Region Cchinwali”, a który obejmuje obszar Osetii Południowej. Do 1990 roku istniał Południowoosetyjski Obwód Autonomiczny, zlikwidowany przez władze gruzińskie po rozpadzie ZSRR i podzielony następnie pomiędzy cztery jednostki administracyjne (regiony). Decyzja ta spotkała się ze sprzeciwem Osetyjczyków, który przybrał zbrojny charakter, co doprowadziło to do walk z wojskami gruzińskim i w konsekwencji – spowodowała secesję regionu. W wyniku walk separatyści przejęli władzę nad znaczną częścią obszaru dawnego Południowoosetyjskiego OA. Po wojnie w 2008 r. Gruzja straciła kontrolę nad całym obszarem Osetii Południowej, gdyż z pomocą Rosji separatyści opanowali pozostałe tereny dawnego okręgu autonomicznego (do tego czasu część Osetii Południowej zamieszkana przez Gruzinów i lojalna wobec władz w Tbilisi podlegała administracji gruzińskiej). Niepodległość Południowej Osetii została uznawana przez kilka państw, w tym Rosję. Wobec sukcesów separatystów rząd Gruzji proponował utworzenie Południowoosetyjskiego Obwodu Autonomicznego oraz przyznanie szerszej autonomii na zasadzie podobnej tej, jaka istnieje obecnie w Adżarii.

Gminy

Rejony i terytoria miejskie Gruzji, stan na 05.2023^[1]^[2]^[3]^[4]
Region/Rep. autonomiczna	Lp.	Gminy (rejony)	Siedziba
1. Abchazja^[a]	1.	Rejon Gagra	Gagra
	2.	Rejon Gal	Gali
	3.	Rejon Gulripszi	Gulripszi
	4.	Rejon Gudauta	Gudauta
	5.	Rejon Oczamczyra	Oczamczyra
	6.	Rejon Suchumi	Suchumi
2. Adżaria	1.	Batumi
	2.	Gmina Chulo	Chulo
	3.	Gmina Keda	Keda
	4.	Gmina Chelwaczauri	Chelwaczauri
	5.	Gmina Kobuleti	Kobuleti
	6.	Gmina Szuachewi	Szuachewi
3. Dolna Kartlia	1.	Gmina Bolnisi	Bolnisi
	2.	Gmina Calka	Calka
	3.	Gmina Dmanisi	Dmanisi
	4.	Gmina Gardabani	Gardabani
	5.	Gmina Marneuli	Marneuli
	6.	Rustawi
	7.	Gmina Tetri Ckaro	Tetri Ckaro
4. Guria	1.	Gmina Czochatauri	Czochatauri
	2.	Gmina Lanczchuti	Lanczchuti
	3.	Gmina Ozurgeti	Ozurgeti
5. Imeretia	1.	Gmina Baghdati	Baghdati
	2.	Gmina Ckaltubo	Ckaltubo
	3.	Gmina Charagauli	Charaguli
	4.	Gmina Choni	Choni
	5.	Gmina Cziatura	Cziatura
	6.	Kutaisi
	7.	Gmina Saczchere	Saczchere
	8.	Gmina Samtredia	Samtredia
	9.	Gmina Terdżola	Terdżola
	10.	Gmina Tkibuli	Tkibuli
	11.	Gmina Wani	Wani
	12.	Gmina Zestaponi	Zestaboni
6. Kachetia	1.	Gmina Achmeta	Achmeta
	2.	Gmina Dedoplisckaro	Dedoplisckaro
	3.	Gmina Gurdżaani	Gurdżaani
	4.	Gmina Kwareli	Kwareli
	5.	Gmina Lagodechi	Lagodechi
	6.	Gmina Sagaredżo	Sagaredżo
	7.	Gmina Sighnaghi	Sighnaghi
	8.	Gmina Telawi	Telawi
7. Mccheta-Mtianetia	1.	Gmina Achalgori^[b]	Achalgori
	2.	Gmina Duszeti	Duszeti
	3.	Gmina Kazbegi	Kazbegi
	4.	Gmina Mccheta	Mccheta
	5.	Gmina Tianeti	Tianeti
8. Megrelia-Górna Swanetia	1.	Gmina Abasza	Abasza
	2.	Gmina Calendżicha	Calendżicha
	3.	Gmina Chobi	Chobi
	4.	Gmina Czchorocku	Czchorocku
	5.	Gmina Martwili	Martwili
	6.	Gmina Mestia	Mestia
	7.	Poti
	8	Gmina Senaki	Senaki
	9.	Gmina Zugdidi	Zugdidi
9. Racza-Leczchumi i Dolna Swanetia	1.	Gmina Ambrolauri	Ambrolauri
	2.	Gmina Lentechi	Lentechi
	3.	Gmina Oni	Oni
	4.	Gmina Cageri	Cageri
10. Samcche-Dżawachetia	1.	Gmina Achalciche	Achalciche
	2.	Gmina Adigeni	Adigeni
	3.	Gmina Achalkalaki	Achalkalaki
	4.	Gmina Aspindza	Aspindza
	5.	Gmina Bordżomi	Bordżomi
	6.	Gmina Ninocminda	Ninocminda
11. Tbilisi
12. Wewnętrzna Kartlia	1.	Gmina Chaszuri	Chaszuri
	2.	Gmina Eredwi^[b]	Eredwi
	3.	Gmina Gori	Gori
	4.	Gmina Kareli	Kareli
	5.	Gmina Kaspi	Kaspi
	6.	Gmina Kurta^[b]	Kurta
	7.	Rejon Tighwa^[b]	Tighwa

Uwagi

↑ Abchazja jest państwem częściowo uznawanym na arenie międzynarodowej, ale oficjalnie jest częścią Gruzji. Według Rządu Gruzji Abchazja dzieli się na 6 regionów - podanych w tabeli, ale faktyczny stan jest inny. Władze separatystycznej republiki ustanowiły siódmy rejon - Tkwarczeli. Wszystkie nazwy są w tabeli gruzińskie, ale linki rejonów prowadzą do stron z abchaskimi nazwami - wyjątkiem jest tu Suchumi. Ponadto w Gruzji w 2006 roku wprowadzono Gminy, ale de facto reforma ta nie odniosła się do Abchazji i dalej są tam to rejony.
↑ ^a ^b ^c ^d Rejon ten znajduje się w (prawnie gruzińskiej) Osetii Południowej, której niepodległość uznawana jest częściowo na arenie międzynarodowej. Dane statystyczne nie są zbierane.

Przypisy

↑ Gruzja, Republika Gruzji - Informacje podstawowe - podział administracyjny - mapa administracyjna, regiony i rejony administracyjne, republiki autonomiczne, mapy [online], www.kaukaz.pl [dostęp 2023-05-11] .
↑ სტატისტიკური ინფორმაცია საქართველოს რეგიონების მიხედვით [online], www.geostat.ge [dostęp 2023-05-11] .
↑ Georgia Districts [online], www.statoids.com [dostęp 2023-05-11] .
↑ IgorI. Ksenicz IgorI., Samorząd terytorialny w Gruzji, „Kwartalnik naukowy. Studia Regionalne i Lokalne” (2/2019), 2019, DOI: 10.7366/1509499527604 [dostęp 2023-05-13] (pol.).

[uwaga1-5] Abchazja jest państwem częściowo uznawanym na arenie międzynarodowej, ale oficjalnie jest częścią Gruzji. Według Rządu Gruzji Abchazja dzieli się na 6 regionów - podanych w tabeli, ale faktyczny stan jest inny. Władze separatystycznej republiki ustanowiły siódmy rejon - Tkwarczeli. Wszystkie nazwy są w tabeli gruzińskie, ale linki rejonów prowadzą do stron z abchaskimi nazwami - wyjątkiem jest tu Suchumi. Ponadto w Gruzji w 2006 roku wprowadzono Gminy, ale de facto reforma ta nie odniosła się do Abchazji i dalej są tam to rejony.

[uwaga2-6] Rejon ten znajduje się w (prawnie gruzińskiej) Osetii Południowej, której niepodległość uznawana jest częściowo na arenie międzynarodowej. Dane statystyczne nie są zbierane.

[1] Gruzja, Republika Gruzji - Informacje podstawowe - podział administracyjny - mapa administracyjna, regiony i rejony administracyjne, republiki autonomiczne, mapy [online], www.kaukaz.pl [dostęp 2023-05-11] .

[2] სტატისტიკური ინფორმაცია საქართველოს რეგიონების მიხედვით [online], www.geostat.ge [dostęp 2023-05-11] .

[3] Georgia Districts [online], www.statoids.com [dostęp 2023-05-11] .

[4] IgorI. Ksenicz IgorI., Samorząd terytorialny w Gruzji, „Kwartalnik naukowy. Studia Regionalne i Lokalne” (2/2019), 2019, DOI: 10.7366/1509499527604 [dostęp 2023-05-13] (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[a]

[b]