Podwieczorek na wsi
Podwieczorek na wsi lub Piknik lub Śniadanie nad brzegiem Manzanares[1] (hiszp. La merienda a orillas del Manzanares) – obraz olejny hiszpańskiego malarza Francisca Goi.
| |
| Autor | |
|---|---|
| Data powstania | |
| Medium |
olej na płótnie |
| Wymiary |
271 × 295 cm |
| Miejsce przechowywania | |
| Lokalizacja | |
Seria kartonów do tapiserii
edytujDzieło należało do serii kartonów do tapiserii – olejnych obrazów o znacznych rozmiarach przygotowywanych jako wzór dla warsztatów tkackich Królewskiej Manufaktury Tapiserii Santa Bárbara w Madrycie. Na ich podstawie tkano barwne gobeliny, które zdobiły wnętrza królewskich posiadłości[2]. Przeznaczenie kartonów przedstawiało dla pracy malarza pewne ograniczenia, gdyż wykonany przez niego projekt musiał być odpowiednio łatwy do zastosowania w warsztacie tkackim. Obraz nie mógł przedstawiać zbyt wielu detali lub ulubionych przez Goyę przenikających się delikatnych odcieni barw[1][3].
Goya wykonał tę serię dla Karola IV (wtedy jeszcze infanta, księcia Asturii), i jego żony Marii Ludwiki Parmeńskiej, z przeznaczeniem do jadalni Królewskiego Pałacu El Pardo. Pracował nad tą serią w latach 1776– 78, a większość prac ukończył latem 1777 roku. Oprócz Podwieczorku na wsi w skład serii wchodziły także: Parasolka, Bójka przed Nową Karczmą, Spacer w Andaluzji, Pijący, Tańce w San Antonio de la Florida, Latawiec, Gracze w karty, Dzieci zrywające owoce i Dzieci nadymające pęcherz. Tematem serii były pogodne scenki rodzajowe, ukazujące hiszpańskie zwyczaje i zabawy[4]. Goya wycenił jeden z najbardziej udanych kartonów – Parasolkę – na 500 reali (reales de vellón), a za całą serię otrzymał ich 18 000. Była to druga seria kartonów wykonana przez Goyę dla książęcej pary. Pierwsza, ukończona w 1775 roku przedstawiała motywy związane z łowami, między innymi Polowanie na przepiórki[5]. O ile pierwsza seria opierała się na szkicach nadwornego malarza Francisca Bayeu i silnie imitowała jego styl, druga zawierała oryginalne projekty Goi i ujawniała jego rozwijający się talent malarski.
Analiza
edytujSielankowa scena doskonale trafiała w gusta pochodzącej z Włoch i uwielbiającej rozrywki księżnej Marii Ludwiki, która poleciła Goi przedstawić na projektach wesołe sceny ludowe. Obraz przedstawia scenkę rodzajową rozgrywającą się na obrzeżach Madrytu nad rzeką Manzanares. W tle pośród roślinności widać zarys eremu Virgen del Puerto. Nad brzegiem rzeki pięcioro młodych osób spożywa podwieczorek rozłożony na jasnym obrusie. Atmosfera jest wesoła i beztroska – mężczyźni piją, palą i flirtują z młodą dziewczyną sprzedającą pomarańcze. Osoby przedstawione na obrazie to hiszpańscy majos i majas (osoby z niższych warstw społecznych, które charakteryzował m.in. kolorowy strój), ukazani w żywych kolorach tryskają radością i swobodą. Goya z dbałością o szczegóły namalował stroje i będące częścią pikniku przedmioty, takie jak leżące na ziemi garnki i butelki[6].
Historia obrazu
edytujGoya otrzymał za swój projekt 7000 reali (reales de vellón). Pierwszy gobelin na jego podstawie utkano już w 1777 roku, a następne dwa kolejno w latach 1786 i 1795. Królowa Izabela II podarowała jeden z tych gobelinów belgijskiemu monarsze Leopolodowi I[6].
Około 1856–1857 roku razem z innymi kartonami do tapiserii obraz trafił do piwnic madryckiego Pałacu Królewskiego. Odnaleziony przez Gregoria Cruzadę Villaamila obraz został włączony do zbiorów Muzeum Prado w 1870 roku[7].
Przypisy
edytuj- ↑ a b Kazimierz Zawanowski: Francisco Goya y Lucientes. Warszawa: Arkady (W kręgu sztuki), 1975, s. 12.
- ↑ Rose Marie Hagen, Rainer Hagen: Francisco Goya. Taschen, 2003, s. 7-12. ISBN 83-89192-40-3.
- ↑ Francisco Goya. Poznań: Oxford Educational, 2006. ISBN 83-7425-497-1.
- ↑ José Enrique García Melero: Arte español de la Ilustración y del siglo XIX: En torno a la imagen del pasado. Encuentro, 1998, s. 115. ISBN 84-7490-478-1.
- ↑ José Manuel Arnaiz: Francisco de Goya, cartones y tapices. Espasa Calpe, 1987, s. 80–82. ISBN 84-2395-284-3.
- ↑ a b Gregorio Cruzada Villaamil: Los tapices de Goya. Madryt: M. Rivadeneyra, 1870, s. 111-113.
- ↑ Museo Nacional del Prado: La merienda a orillas del Manzanares. [dostęp 2012-09-25]. (hiszp.).