Wikipedia

Pobyłkowo Małe (wieś)

wieś w województwie mazowieckim

Pobyłkowo Małe – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie pułtuskim, w gminie Pokrzywnica[5][6]. Przez miejscowość przepływa rzeka Klusówka.

Pobyłkowo Małe
wieś
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Powiat

pułtuski

Gmina

Pokrzywnica

Liczba ludności (2011)

354[2][3]

Strefa numeracyjna

23

Kod pocztowy

06-114[4]

Tablice rejestracyjne

WPU

SIMC

0122884[5]

Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Pobyłkowo Małe”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Pobyłkowo Małe”
Położenie na mapie powiatu pułtuskiego
Mapa konturowa powiatu pułtuskiego, blisko dolnej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Pobyłkowo Małe”
Położenie na mapie gminy Pokrzywnica
Mapa konturowa gminy Pokrzywnica, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Pobyłkowo Małe”
Ziemia52°33′14″N 21°02′07″E/52,553889 21,035278[1]

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa ciechanowskiego.

Historia

edytuj

Najwcześniejsze źródła wspominają o istnieniu Pobyłkowa w 1240 roku jako Pobelcouo[7], od początków XIII wieku własność biskupów płockich[8]. W XVIII wieku nastąpił rozdział Pobyłkowa na Pobyłkowo Małe i Pobyłkowo Duże (Wielkie). W okresie tym istniały wieś i folwark o tej nazwie[7]. Wieś znajdowała się wówczas w kluczu trzepowskim dóbr przednarwiańskich biskupstwa płockiego[9], a następnie stała się jako wieś zarobna częścią klucza pobyłkowskiego, do którego należały także folwarki Pobyłkowo Małe, Pobyłkowo Duże i Trzepowo, wsie zarobne Pobyłkowo Duże, Budy Pobyłkowskie, Budy Trzepowskie, Trzepowo oraz młyn Klusek. W dokumentach historycznych dla wsi odnotowuje się także nazwę Pobyłków. W 1827 roku w Pobyłkowie Małym znajdowało się 12 domów, a populacja wynosiła 83 mieszkańców[10].

W 1830 roku Pobyłkowo kupił Jakub Fryderyk Hoffman, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, twórca jego ogrodu botanicznego, a po nim do 1876 roku dobrami pobyłkowskymi władał jego syn Tytus Hoffmann, członek Towarzystwa Rolniczego i nauczyciel[11]. Historycznie w Pobyłkowie Małym mieściło się także wójtostwo, którego ostatnim dziedzicem i właścicielem był Długołęcki, po którego śmierci grunta włączono w skład folwarku w Pobyłkowie Dużym[10]. Do czasu II wojny światowej we wsi znajdował się dworek, który w 1905 roku otrzymał nagrodę Tygodnika Ilustrowanego na wystawie "Dwór polski" w Salonie Sztuk Pięknych Aleksandra Krywulta[12].

Ostatnimi przedwojennymi właścicielami Pobyłkowa Małego była rodzina Dłużewskich - Józef i Jadwiga[13], a następnie ich syn Karol. W 1936 część terenów Pobyłkowa zostało poddanych przymusowej parcelacji[14][15], natomiast sam Dłużewski został rozstrzelany przez Niemców we wrześniu 1939 roku w publicznej egzekucji[16].

W czasie walk w 1944 roku wieś uległa dużym zniszczeniom[17]. W czasach powojennych we wsi zorganizowano Państwowe Gospodarstwo Rolne. Po jego likwidacji w dawnych budynkach gospodarczych (wcześniejszej siedzibie Stacji Maszynowo-Traktorowej[18]) do 2019 roku funkcjonowało przedsiębiorstwo produkcji styropianu Polexim[19].

Demografia

edytuj

Dane za rok 2011[2]:

Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
jednostka osób % osób % osób %
populacja 354 100 173 48,9 181 51,1

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 102898
  2. ↑ a b Wieś Pobyłkowo Małe w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2010-01-31], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  3. ↑ GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
  4. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 954 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  5. ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
  6. ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  7. ↑ a b Kazimierz Rymut: Nazwy miejscowe Polski, t. IX Po-Q, hasło „Pobyłkowo”. Kraków: Polska Akademia Nauk, Instytut Języka polskiego, 2013, s. 11. ISBN 978-83-64007-04-0.
  8. ↑ Maria Domin, Acta Nuntiaturae Polonae, t. t. XXXIV, w. 8, 2015, s. 241.
  9. ↑ Waldemar Graczyk, Inwentarz dóbr przednarwiańskich biskupstwa płockiego z 1785 roku, w: Nasza Przeszłość, t. 107, 2007, s. 268.
  10. ↑ a b Pobyłkowo, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VIII: Perepiatycha – Pożajście, Warszawa 1887, s. 347.
  11. ↑ Tytus Hoffmann h. Różan [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 2020-08-14].
  12. ↑ Dwór w Pobyłkowie od strony wjazdu, „Tygodnik Ilustrowany” (7), bcul.lib.uni.lodz.pl, 1905, s. 107 [dostęp 2020-08-14].
  13. ↑ Tradycja Mazowsza. Powiat pułtuski. Przewodnik subiektywny. (pol.). Mazowieckie Obserwatorium Kultury, s. 57
  14. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 września 1936 r. o ustaleniu nadzwyczajnego wykazu imiennego nieruchomości podlegających przymusowemu wykupowi
  15. ↑ Książka adresowa z 1939 r., s. 547
  16. ↑ Karol Dłużewski z Dłużewa h. Pobóg (ID: 4.456.143). [dostęp 2021-03-18].
  17. ↑ Łacha wieś z piasków Narwi wyrosła, „Informator Gminy Serock” (8/164), wrzesień 2016, s. 13.
  18. ↑ Mapa topograficzna z lat 80. XX wieku
  19. ↑ "POLEXIM" SP. Z OO W LIKWIDACJI (KRS 0000209522). [dostęp 2021-08-28].

Linki zewnętrzne

edytuj
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Pobyłkowo_Małe_(wieś)&oldid=73148646”