Położnictwo
Położnictwo – dziedzina medycyny zajmująca się fizjologicznym okresem ciąży, porodu i połogu. Ściśle związana z ginekologią. W starożytności położnictwo opierało się wyłącznie[potrzebny przypis] na intuicji. Współczesne położnictwo oparte jest na podstawach naukowych, które budowano od XVI w. (Ambroise Paré i in.)[potrzebny przypis] W Polsce wchodzi w zakres specjalizacji lekarskiej położnictwo i ginekologia[2], której konsultantem krajowym od 1 sierpnia 2017 jest prof. dr hab. Krzysztof Czajkowski[3].
Historia
edytujStarożytność
edytujW kulturach starożytnej Sparty, Rzymu czy Chin, za zdrowe i mające szanse na przeżycie uważano jedynie dzieci urodzone w terminie i zdrowo wyglądające. Pozostałym pozwalano umrzeć z przyczyn naturalnych, lub też ich śmierć wywoływano poprzez składanie ich w ofierze lub celowe wystawienie na chłód[4].
Mimo to odniesienia do położnictwa traktowanego naukowo pojawiają się już w najdawniejszych tekstach. W Starożytnym Egipcie położnictwo traktowano jako zajęcie kobiece, jak zaświadcza Papirus Ebersa spisany ok. 1550-1500 r. p.n.e. Pięć kolumn tego dzieła traktuje o położnictwie i ginekologii, szczególnie o przyspieszaniu porodu oraz prognozach przeżycia noworodków. Z kolei Papirus Westcar z ok. 1700 r. p.n.e. zawiera instrukcje dotyczące przewidywania terminu porodu, opisuje także kilka różnych typów krzeseł porodowych. O obecności wyspecjalizowanych położnych w kulturze Egiptu świadczą także płaskorzeźby w pokojach urodzeń królewskich w Luksorze i w innych kompleksach świątynnych[5].
W Starym Testamencie pojawia się m.in. instrukcja dotycząca obrzezania wszystkich Izraelitów w ósmym dniu po narodzeniu, a także przykazanie, by matki przynosiły na rytualne oczyszczenie do Świątyni Jerozolimskiej czterdziestodniowych chłopców i osiemdziesięciodniowe dziewczynki. Tekst ten, w Księdze Rodzaju, wzmiankuje również położną, dzięki której - pomimo śmierci Racheli w połogu - urodził się zdrowy Beniamin[4]. Z kolei w Księdze Wyjścia faraon każe dwóm położnym zabijać wszystkich nowo narodzonych żydowskich chłopców, jednak te sprzeciwiają się jego rozkazowi i ratują dzieci od śmierci[6].
Przypisy
edytuj- ↑ Sam Porter, On the antiquity of evidence-based midwifery and its discontents, „Evidence-Based Midwifery”, 7 (1), 1 marca 2009 [dostęp 2018-01-04] (ang.).
- ↑ Program specjalizacji w dziedzinie POŁOŻNICTWA I GINEKOLOGII dla lekarzy nieposiadających odpowiedniej specjalizacji I stopnia. Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, 2018-11-13. [dostęp 2021-06-14].
- ↑ Konsultanci krajowi. Ministerstwo Zdrowia. [dostęp 2021-06-14].
- ↑ a b Beryl Corner, The Care of the Newborn in Antiquity, „West of England Medical Journal”, 106 (4), 1991, s. 94, ISSN 0960-6440, PMID: 1820087, PMCID: PMC5115068 [dostęp 2018-01-04].
- ↑ Jean Towler, Joan Bramall, Midwives in History and Society, London: Croom Helm, 1986, s. 9 (ang.).
- ↑ Liubov Ben-Nun, Midwifery in Antiquity and Modern Times: Unique Medical Research in Biblical Times from the Viewpoint of Contemporary Perspective [pdf], B.N. Publication House, 2017, s. 9-12 (ang.).
